اختصاصی بسپار/ دیدگاه معاون اقتصاد چرخشی و نوآوری های Borealis، لوکریس فوفوپولوس: 5 سال طلایی پیش روی تصمیم سازان صنعت پلاستیک جهان

گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ ایران پلیمر جهان به وضوح به یک معادله‌ی جدید برای ارزش پلاستیک نیاز دارد – معادله ای که در آن کاربرد پلاستیک حفظ شود، انتشار CO2 تا حد زیادی کاهش یابد و از آلودگی پلاستیک جلوگیری شود. شکی وجود ندارد که شرکت‌های تولید کننده و مصرف کننده‌ی پلاستیک تا حد زیادی مسئول کاهش قابل توجه اثرات زیست محیطی این مواد هستند. با این حال، نقش مرکزی شرکت‌ها در این امر را نمی توان نادیده گرفت.

تشریح سیستم پلاستیک چرخشی

به نظر می‌رسد که راه حل اصلی ایجاد یک اقتصاد چرخشی است. اهداف اصلی جدا کردن تولید پلاستیک از اتکای نامطلوب آن به مواد اولیه فسیلی و حفظ پلاستیک با کیفیت بالا در گردش تولید است.

چرخشی بودن مواد بیشترین پتانسیل را برای کاهش انتشار کربن دارد. همانطور که اخیراً در نقشه‌ی راه انتقال پلاستیک ارائه شده است، کاهش انتشار 28 درصدی در تولید توسط صنعت پلاستیک اروپا تا سال 2030 قابل دستیابی است و ما را در مسیر صفر خالص تا سال 2050 قرار می‌دهد. تمام پتانسیل‌ها باید در این جهت به کار گرفته شوند، از جمله مدل‌های تجاری جدید برای استفاده مجدد، طراحی مواد سبک تر، طراحی برای بازیافت و همچنین بازیافت مکانیکی و شیمیایی. کاهش بیشتر انتشار را می‌توان با افزایش استفاده از منابع تجدید پذیر انرژی، هیدروژن سبز، جذب کربن و مواد اولیه جایگزین مانند زباله‌های زیستی در تولید مواد پلاستیکی محقق کرد.

در حالی که همه‌ی این راه‌ها باید پیگیرانه دنبال شوند، یکی از بزرگترین فرصت‌ها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای افزایش سطح بازیافت است. سامانه‌های هوشمندی که به طور کارآمد جریان‌های زباله‌های متعدد را دسته‌بندی و سپس بازیافت می‌کنند، از جمله برای مواردی که فرآورش مجدد آن‌ها دشوار است، در حال ظهور هستند. این فناوری به کمک استفاده از هوش مصنوعی به‌سرعت در حال پیشرفت است که قرار است کارایی دسته‌بندی و فرآوری زباله را بهبود بخشد. علاوه بر این، مفاهیم «غیرمتمرکز» بازیافت با راه‌اندازی مراکزی با مقیاس کوچک در نزدیکی محل‌های تولید زباله در حال افزایش است.

با این حال، توجه داشته باشید که هیچگونه روش قطعی برای ارائه معادله جدید ارزش پلاستیک وجود ندارد. طیف وسیعی از راه حل‌های مکمل که در مقیاس‌های متنوع عمل می‌کنند، مورد نیاز است. ایجاد چنین زیرساخت‌های فیزیکی و سیستمی متکی به مشارکت‌های مختلف نقش آفرینان است.

 شرکت‌ها و شهروندان

پلاستیک‌ها تنها زمانی می‌توانند چرخشی شوند که همه‌ی ذینفعان زنجیره‌ی ارزش – از جمله دولت‌ها، تولیدکنندگان پلاستیک، موسسات مالی، موسسات بازیافت و موسسات علمی – سهم خود را از این مسئولیت به عهده بگیرند.

راه حل نیز به انتخاب فردی بستگی دارد. باید یک تنش اساسی بین هویت خود به عنوان مصرف کننده و به عنوان شهروند تشخیص داده شود. به عنوان مصرف‌کننده، فرد همچنان بر راحتی تمرکز می‌کند. به عنوان شهروند، همه خواهان محیطی پاک هستند. برای مثال اگرچه در دنیای غرب یکی از افتخارات پایبندی به یک سیستم «مبتنی بر قوانین» است، اما واقعیت این است که علی‌رغم وجود قوانین سختگیرانه برای جمع‌آوری زباله، هنوز این کشورها از نرخ بازیافت مطلوب فاصله دارند.

هنوز کارهای زیادی برای بهبود چرخش وجود دارد، از بهبود طراحی و استفاده محصول گرفته تا توسعه زیرساخت مدیریت زباله و ایجاد انگیزه برای رشد بازارهای مواد بازیافتی. برای دستیابی به این اهداف، نقش سیاستگذاران – در مقیاس‌های محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی – بسیار مهم است. یک نشانه‌ی امیدوارکننده این واقعیت است که در مجامع فعلی مذاکرات سازمان ملل متحد، از جمله کمیته مذاکره بین دولتی (INC) برای توسعه یک سند بین المللی الزام آور قانونی در مورد آلودگی پلاستیکی، بسیاری از دولت‌ها چرخشی بودن را به عنوان بخش حیاتی راه حل این چالش جهانی به رسمیت شناخته اند.

در چارچوب این مذاکرات، ائتلاف تجاری برای یک معاهده‌ی جهانی پلاستیک، خواستار یک چارچوب جهانی الزام آور شده است که اقتصاد چرخشی را به عنوان ابزار کلیدی برای پایان دادن به آلودگی پلاستیکی مورد استفاده قرار دهد. این ائتلاف از سیاستگذاران می‌خواهد تا معاهده‌ای را پیش‌نویس کنند که اقدام محور باشد. این معاهده فرصتی نادر برای تغییر واقعی در نحوه ساخت، استفاده و ارزش گذاری مجدد پلاستیک در پایان عمر است.

مسئولیت گسترده‌ی تولید کنندگان

وقتی صحبت از کاهش زباله‌های پلاستیکی در خشکی و آب می‌شود، یکی از امیدوارکننده ترین راه حل‌ها، مسئولیت توسعه یافته تولید کننده (EPR) است. این امر مستلزم تامین بودجه صنعت برای جمع آوری و آمایش ایمن بسته بندی و پایان دادن به سایر محصولات با عمر مصرفی کوتاه مدت است. گام مهم دیگر برای تحریک اقدام، راه اندازی سامانه‌های نظارت و گزارش برای بهبود شفافیت در مورد پیشرفت واقعی است.

اقدام‌های EPR باید در سرتاسر جهان گسترش یابد و در مناطقی که از قبل وجود دارد، عمیق تر شود. به موازات آن، برای تسهیل نگهداری پلاستیک در گردش به روشی اقتصادی، تامین مالی زیرساخت‌های لازم توسط بخش خصوصی و دولتی باید تشدید شود.

پنج سال آینده پنجره ای حیاتی برای اقدام

چرخشی کردن پلاستیک یک دستور کار بزرگ برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان پلاستیک است. پنج سال آینده یک پنجره‌ی حیاتی برای اقدام است، اما فقط می‌توان این معادله‌ی جدید ارزش پلاستیک را از طریق همکاری در سطح جامعه ارائه کرد. همه باید آماده‌ی پذیرش مسئولیت‌های مربوط به خود باشند.