اختصاصی بسپار/ رنگدانه‌‌ها فراتر از زیبایی ظاهری پیش می‌‌روند
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر نظارت دقیق، تقاضاهای عملکردی و زیست‌‌محیطی رو به افزایش به این معناست که تولیدکننده‌‌های رنگدانه (pigment) به دنبال پیشرفتی فرای زیبایی ظاهری در محصولات خود هستند. این مقاله نگاهی به بعضی از آخرین اقدامات تامین‌‌کننده‌‌های رنگدانه‌‌ها در صنعت پلاستیک می‌‌اندازد.
آخرین تحولات و توسعه‌‌ها در رابطه با رنگدانه‌‌ها برای پلاستیک‌‌ها، پاسخی به نیازهای بازار است که فرای زیبایی ظاهری پیش می‌‌رود و به طور فزاینده‌‌ای، به مسایل زیست‌‌محیطی پاسخ می‌‌دهند. در طی سال‌‌های اخیر، روند جایگزینی فلزات سنگین، در راستای استفاده از رنگدانه‌‌های آلی و غیرآلی جدید، در دست اقدام است. در حال حاضر، این موضوع از علاقه‌‌ی روزافزون به رنگدانه‌‌هایی که از مواد تجدیدپذیر تشکیل شدهاند، نشات می‌‌گیرد. اخیرا، تمرکز زیادی روی رنگدانه‌‌هایی است که می‌‌توانند جایگزین دوده شوند.
دوده، یک رنگدانه‌‌ی بسیار موثر است، اما در عین حال، عیب بسیار زیادی در کاربردهایی مانند بسته‌‌بندی‌‌های یکبار مصرف دارد، زیرا باعث می‌‌شود مواد پلاستیکی عملا در تجهیزات نزدیک فروسرخ یا NIR (Near Infrared) که برای سواچینی خودکار هنگام عملیات بازیافت پسامصرف استفاده می‌‌شوند، دیده نشوند. در نتیجه، در حال حاضر تعداد جدیدی از جایگزین‌‌ها از طرف تامین‌‌کننده‌‌های مختلف ساخته شدهاند. این جایگزین‌‌ها به سیاهی دوده نیستند، اما در بسیاری از موارد که آبی بسیار تیره یا سیاه با ظاهر اندکی متفاوت مدنظر است، مناسب می‌‌باشد.
با این حال، نوآوری فقط معطوف به مسایل زیست‌‌محیطی نمی‌‌باشد. با افزایش استفاده از پلاستیک‌‌های مهندسی در کاربردهایی که به دلایل گوناگون از رنگ‌‌ها بهره می‌‌برند، رنگدانه‌‌های جدیدی معرفی شدند که مقاومت گرمایی در دما‌‌های زیاد، هم در مرحله فراورش و هم در هنگام استفاده را خواهند داشت.
شرکت Milliken یکی از برزگ‌‌ترین تولیدکننده‌‌های رنگ‌‌بخش‌‌ها (colorant) در جهان است، که تولیداتی برای پلی‌‌یورتان‌‌ها و هم‌‌چنین گرمانرم‌‌ها و به ویژه، رنگبخشهای بسپاری با نام تجاری Clear-Tint که مدت‌‌ها تاسیس شده است، برای بسته‌‌بندی‌‌های پلی‌‌پروپیلن (PP)، دارد. با اکتساب شرکت Keystone Aniline Corporation (تامین‌‌کننده مهم رزانه‌‌ها (dye)، رنگدانه‌‌ها، پراکنش‌‌یارهای رنگدانه و بسپارها) در سال 2017، سبد محصولات گرمانرم‌‌های اریخت (آمورف) مانند PS (پلی‌‌استایرن)، PET (پلیاتیلن ترفتالات)، اکریلیک‌‌ها و گرمانرم‌‌های مهندسی (ETPs) گسترش یافت.
اخیرا محصولات معرفی شده برای گرمانرم‌‌های مهندسی شامل رنگدانه‌‌های مناسب برای بسپارها با محدوده دمای فراورش بین 250 تا 300 درجه‌‌ی سلسیوس، می‌‌باشد که حتی این محدوده‌‌ی دمایی براساس گفته‌‌ی بخش رنگبخشهای KeyPlast، می‌‌تواند در بعضی از موارد بیشتر نیز باشد. هم‌‌چنین بعضی اوقات نبود رنگ‌‌های زنده که می‌‌تواند این دماها را تحمل کند عمدتا به دلیل کنار گذاشتن رنگدانه‌‌های برپایه‌‌ی کادمیم است. به گفته شرکت کمبودهایی در بازار رنگ‌‌ها، به خصوص رنگ نارنجی دیده می‌‌شود.
شرکت Milliken در اواخر سال 2019، 12 محصول را برای جبران خلا موجود در بازار، در نمایشگاه K2019، تحت عنوان KeyPlast Resist معرفی کرد (شکل 1). این رنگ‌‌ها برای استفاده در بسپار‌‌هایی مانند پلی‌‌آمیدها، پلی‌‌سولفون‌‌ها، پلی‌‌فنیلن اکسید اصلاح شده (PPO) (به طور مثال Norylشرکت SABIC) و تعدادی از بسپارها و آلیاژهای مقاوم در برابر گرما، مناسب هستند. این رنگ‌‌ها شامل 5 رنگ قرمز، 1 رنگ نارنجی، 3 رنگ زرد، 1 رنگ سبز، 1 رنگ آبی و 1 بنفش تیره است.
برگردان: مهندس نگار خارستانی
Negar.kharestani@gmail.com
(ادامه دارد …)
متن کامل این مقاله را در شماره ۲۲۷ ماهنامه بسپار از گروه مجلات بسپار که در نیمه شهریور ماه ۱۴۰۰ منتشر شده است می خوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
