اختصاصی بسپار/ قوانین جاه‌‌طلبانه جدید اتحادیه اروپا برای‌‌ بسته‌‌بندی و پسماند بسته‌‌بندی

بسپار/ ایران پلیمر مقررات بازنگری‌‌شده بسته‌‌بندی و پسماند بسته‌‌بندی اتحادیه اروپا فشار بیش‌‌تری را بر  بخش‌‌های بسته‌‌بندی پلاستیک‌‌ها و بازیافت وارد خواهد کرد. این مقاله جنبه‌‌های نهفته را بیان می‌‌کند.

پس از ماه‌‌ها گمانه‌‌زنی، درز اطلاعات و آن‌‌چه به‌‌عنوان ” کم کردن” از یک پیش‌‌نویس اولیه توصیف شده‌‌بود، پیشنهاد اتحادیه اروپا برای اصلاح مقررات بسته‌‌بندی و پسماند بسته‌‌بندی، سرانجام در ماه نوامبر به‌‌دست آمد. (پیشنهاد در وبگاه کمیسیون اروپا قابل مشاهده است: https://environment.ec.europa.eu/publications/proposal-packaging-andpackaging-waste_en.) .

به اصطلاح “مقررات”، قانون موجود در قالب یک دستورکار توجه کنید. تفاوت در چیست؟ یک دستورکار، هدفی را تدوین می‌‌کند که کشورهای عضو باید به آن دست یابند، اما اجرای دقیق آن به هر کشور عضو به‌‌صورت جداگانه واگذار شده است. همان‌‌طور که با دستورکار پلاستیک‌‌های یک‌‌بار مصرف قابل مشاهده بود، این امر به‌‌طور بالقوه می‌‌تواند منجر به درجات مختلفی از اجرا و دستیابی به اهداف شود و پتانسیل انحرافات رقابتی را ایجاد کند.

درمقابل یک مقررات، یک عمل قانونی الزام‌‌آور است که هر عنصر آن باید درسراسر اتحادیه اروپا اعمال شود. بنابراین، این تغییر بر لزوم ایجاد قوانین یکسان در بازار مشترک تاکید می‌‌کند که صرفه‌‌جویی در مقیاس برای فعالیت‌‌ها را قادر می‌‌سازد تا الزامات جدید را برآورده کنند. علاوه‌‌براین، مفاد یک آیین‌‌نامه به‌‌طور مستقیم به فعالان اقتصادی اعمال می‌‌شود.

نیاز به تغییر

تغییر همیشه چالش‌‌برانگیز است اما هرگز به اندازه امروز برای صنعت جهت ادامه برای فعالیت موفقیت‌‌آمیز در یک محیط بازار به‌‌شدت متغیر ضروری نبوده است، محیطی که برای دستیابی به اهداف معامله سبز اتحادیه اروپا نیازمند سازگاری و تغییر است.

اکونومیست اشاره کرده است که به‌‌دلیل دردسترس بودن یارانه‌‌ها برای فناوری‌‌های انرژی سبز و طرح‌‌های انرژی‌‌های تجدیدپذیر تحت قانون کاهش تورم ریاست‌‌جمهور بایدن، سرمایه‌‌گذاری‌‌ها در ایالات‌‌متحده درحال افزایش است. اروپا باید درمقابل این زمینه رقابتی باقی بماند.

یکی از عناصر اصلی مقررات جدید، اهداف محتوای بازیافتی برای سال‌‌های 2030 و 2040 است. این‌‌ موارد در مورد بسته‌‌بندی‌‌های حساس به تماس پلی‌‌اتیلن ‌‌ترفتالات (30 درصد و 50 درصد)، سایر بسته‌‌بندی‌‌های حساس به‌‌ تماس (10 درصد و 50 درصد)، بطری‌‌های پلاستیکی نوشیدنی یک‌‌بار مصرف (30 درصد و 65 درصد) و سایر انواع بسته‌‌بندی (35 درصد و 65 درصد) اعمال شده است (بسته بندی حساس به تماس، به طور عمومی شامل بسته بندی موادی مثل مواد غذایی و دارویی و بهداشتی است، مترجم).

اهداف باید برای هر واحد بسته‌‌بندی پلاستیکی، با محتوای بازیافتی از پسماند پلاستیکی پسامصرف برآورد شوند. درحالی که به دلیل فشار آن برای ایجاد تقاضای بسیار موردنیاز بازار برای مواد بازیافتی مورد استقبال قرار می‌‌گیرد، موفقیت به دردسترس‌‌بودن حجم کافی از مواد بازیافتی برای مشارکت در این نوع بسته‌‌بندی‌‌ها بستگی دارد.

مخصوصا درجایی که مواد در تماس با مواد غذایی هستند، باتوجه به قوانین سخت‌‌گیرانه اتحادیه اروپا درمورد تماس با مواد غذایی که در مقررات اتحادیه اروپا 2008/282 در مورد “قطعات و مواد پلاستیکی بازیافت‌‌شده درنظرگرفته شده برای تماس با غذاها” چندان قطعی نیست. بعید است که بازیافت شیمیایی، شکاف بین عرضه و تقاضا را در کوتاه­مدت و احتمالا در میان­مدت کاهش دهد. در نظر گرفته شده است که در صورت وجود مشکلات عرضه یا زمانی که قیمت‌های بیش از حد برای بازیافت‌های خاص وجود دارد، اهداف می‌توانند به طور موقت از طریق یک قانون تفویض شده اصلاح شوند.

با این‌‌حال، بند 9 ماده 47 پیش‌‌نویس آیین‌‌نامه (قوانین مربوط به محاسبه دستیابی به اهداف بازیافت) نشانه‌‌ای بالقوه از پلاستیک‌‌های بازیافت‌‌شده به روش شیمیایی برای دستیابی به اهداف بازیافت به حساب می‌‌آید، تازمانی که طی عملیاتی، پسماند به سوخت تبدیل نشود یا سوزانده یا خاکچال نشوند.

جزییات

دستورکار یک‌‌بار مصرف باید مطابق با این اهداف جدید اصلاح شود. علاوه براین، صنعت در انتظار تصمیم اتحادیه اروپا در رابطه با استفاده از رویکرد موازنه جرم برای محاسبه محتوای بازیافتی در بسته‌‌بندی است، که به‌‌ احتمال زیاد سرمایه‌‌گذاریِ راهگشا در فناوری‌‌های بازیافت غیرمکانیکی خواهد بود.

با توجه به آهنگ بالاتر بازیابی بطری‌‌های پلی‌‌اتیلن‌‌ ترفتالات در کشورهایی که سامانه‌‌های برگشت سپرده (DRS) در حال حاضر در حال کار است و تقاضای روبه‌‌رشد و زیاد برای پلی‌‌اتیلن‌‌ترفتالات بازیافتی (rPET) وجود دارد، مشخص است که از الزام معرفی سامانه‌‌های DRS برای بطری‌‌های پلاستیکی یک‌‌بار، ظروف نوشیدنی فلزی و آلومینیومی یک‌‌بار مصرف تا ظرفیت 3 لیتر استقبال خواهد شد. کشورهای عضو تنها با دست‌‌یابی به آهنگ جمع‌‌آوری جداگانه 90 درصدی از طریق روش‌‌های دیگر در سال‌‌های 2026 و 2027 می‌‌توانند از این تعهد انصراف دهند.

به طور مشابه، معیارهای طراحی مشترک برای بازیافت با هدف قابل بازیافت کردن همه بسته‌بندی‌ها از سال 2030 و ارتقای «قابلیت بازیافت» از یک مفهوم نظری به یک فعالیت دنیای واقعی، برای «بازیافت در مقیاس» از سال 2035 مورد استقبال قرار می‌گیرند. بسته‌‌بندی با کمتر از 70 درصد قابلیت بازیافت از سال 2030 ممنوع می‌‌شود.

از زمان لازم‌‌الاجرا شدن آیین‌‌نامه جدید، که انتظار می‌‌رود حدود سال 2025 باشد، بسته‌‌بندی پلاستیکی یک‌‌بار مصرف، بسته‌‌بندی یک‌‌بار مصرف برای میوه‌‌ها و سبزیجات تازه، بسته‌‌بندی یک‌‌بار مصرف برای غذاها و نوشیدنی‌‌های پرشده و مصرف‌‌شده در موارد HORECA (کوته‌‌واژه هتل، غذاخوری و پذیرایی است، مترجم)، بسته‌‌بندی یک‌‌بار مصرف برای چاشنی‌‌ها، کنسروها، سس‌‌ها، خامه قهوه، شکر و ادویه‌‌ها در بخش HORECA، و بسته‌‌بندی‌‌های کوچک یک‌‌بار مصرف هتلی ممنوع خواهد شد.

به‌‌خصوص درجایی که بسته‌‌بندی برای میوه و سبزیجات تازه استفاده می‌‌شود، این باعث ایجاد بحث در مورد افزایش پسماند موادغذایی ناشی از عمر مفید کوتاه‌‌تر می‌‌شود که ممکن است ‌‌به‌‌دلیل کمبود بسته‌‌بندی باشد. یک بحث پیچیده، همان‌‌طور که در  مقاله‌‌ای در Guardian در سال 2022 نشان داده شد که ادعا می‌‌کرد این واقعیت که میوه‌‌ها و سبزیجات در بسته‌‌بندی‌‌های چندگانه عرضه می‌‌شوند منجر به هدر رفتن مواد غذایی در خانه‌‌ها می‌‌شود.

انواع دیگر بسته‌‌بندی، ازجمله کیسه‌‌های چای و قهوه، واحدهای تک‌‌سرویس چای و قهوه همراه با محصولات قهوه، برچسب‌‌های چسبیده به میوه و سبزیجات و کیسه‌‌های حمل پلاستیکی بسیار سبک، دو سال پس از لازم الاجرا شدن آیین‌‌نامه، باید در شرایط کنترل‌‌شده صنعتی در تاسیسات تصفیه پسماند زیستی قابل پوسیدن (compostable) شوند.

پس از لازم‌‌الاجرا شدن آیین‌‌نامه، مقررات بیش‌‌تر با هدف به ‌‌حداقل رساندن بسته‌‌بندی، با طراحی بسته‌‌بندی به‌‌گونه‌‌ای که وزن و حجم آن به حداقل لازم برای اطمینان از عملکرد آن و حداکثر 40 درصد نسبت فضای خالی برای بسته‌‌بندی گروهی، بسته‌‌بندی حمل‌‌ونقل یا بسته‌‌بندی تجارت الکترونیکی باشد، تعیین می‌‌شوند.

هدف از الزامات برچسب‌‌گذاری دقیق، با برچسب‌‌ها و کدهای QR که اطلاعاتی درمورد ترکیب‌‌بندی مواد و قابلیت استفاده مجدد بسته‌‌بندی ارایه می‌‌دهند، آسان‌‌تر کردن استفاده بسته‌‌بندی به روش صحیح، امکان آهنگ جمع‌‌آوری پسماند بیش‌‌تر و آلودگی کم‌‌تر جریان‌‌های پسماند بسته‌‌بندی پسامصرف جمع‌‌آوری‌‌شده برای مصرف‌‌کننده است.

اهداف

اهداف پیشگیری پسماند که باید توسط تمام کشورهای عضو رعایت شود نیازمند کاهش سرانه پسماند بسته‌‌بندی 5 درصد تا سال 2023، تا 10 درصد تا سال 2025 و تا 15 درصد تا سال 2040 در مقایسه با مقادیر سال 2018 است.

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 256 ماهنامه بسپار که در نیمه بهمن ماه  1402 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.

برگردان: مهندس رویا پورشوشتر

[email protected]