اخصاصی بسپار/ نوآوري از حرف تا عمل: رويكردي سيستمي به نوآوري در كسب و كار
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار /ایران پلیمر در محافل كاري، در جلسات و گردهمایی‌های مديران شرکت‌ها، در سمينارها و برنامه‌های ترويجي و تبليغي حتماً كلمه نوآوري به گوشتان خورده است. معمولاً مديران در مواجهه با بحران‌های ریزودرشت محيطي و مسائلي كه بقا و حيات را تهديد می‌کنند و همچنين در تلاش براي توسعه و گسترش بازار و کسب‌وکار خود ، راهكار و راه‌حل را در مقوله و مفهوم نوآوري دنبال می‌کنند. بسياري از اين نوآوری‌ها به همان مراسم‌ها و جلسات محدود شده و هرگز به منصه ظهور نمی‌رسند. قبل از اينكه به چرايي كليدي عقيم ماندن تلاش‌ها براي نوآوري بپردازيم، خوب است تا نگاهي جامع و كامل به مبحث نوآوري داشته باشيم.
فارغ از اينكه “نوآوري” را چگونه تعريف كنيم و چه برداشتي از مفهوم و نوع “نوآوري” داشته باشيم، چنانچه در نمودار بالا هم مشخص است، نوآوري با نگاهي سيستميك، در محصول،در خدمات، فرآيندها، سازوکارهای سازماني، ماركتينگ و در استراتژی‌ها می‌تواند پیاده‌سازی شود. نوآوري در صنايع كمتر بالغ و سنتی‌تر معمولاً در مسائل عيني و به عبارتي مواردي كه نمود بيروني دارند، همچون محصول و تبليغات و … صورت می‌گیرد. نوع نوآوري و تمركز نوآوري خود نشانه‌ای از بلوغ يك شركت و صنعت در سازمان است. در اينجا اشاره‌ای كوتاه به اين جنبه‌های مختلف نوآوري خواهم داشت:
1. نوآوري در محصول و خدمات: اندازه، بسته‌بندی، خدمات افزوده ، كاركردهاي محصول و …
2. نوآوري فناورانه: فرمولاسيون، ماشین‌آلات و تجهيزات، افزودني ها، متريال و مواد اولیه روزآمد و …
3. نوآوري در ماركتينگ: تبليغات، ارتباط با مشتريان، کانال‌های ارتباطي، رسانه‌ها، بازارهاي هدف، ترفندهاي فروش و …
4. نوآوري در فرآيندها: فرآيند توليد، فرآيند تضمين كيفيت، فرآيند فروش، فرآيند جذب نيروي انساني، فرآيند خريد و …
5. نوآوري سازماني: ساختار سازمان، فرهنگ‌سازمانی، سرمایه‌های انساني، ارتباطات سازماني و …
6. نوآوري در پیش‌فرض‌ها و پارادايم ها: قلمرو فعاليت ، باورها، تعصبات، توهمات و ….
برخي از اين نوآوری‌ها می‌توانند به‌عنوان مزيت رقابتي شركت عمل كرده و در عرصه رقابت، برتري را به همراه داشته باشند. اما نكته حائز اهميت اين است كه اگر ما به نوآوري به‌منزله يك افزونه نگاه كنيم كه به سيستم شركت و به ارزش پيشنهادي ما اضافه می‌شود وبرتری را در عرصه رقابت به ما دودستي تقديم می‌کند، سخت در اشتباه خواهيم بود. نگاه کوتاه‌مدت و مقطعي به نوآوري، صرفاً پرتاب تيري در تاريكي است و درواقع نگاه تاكتيكي و نه استراتژيك به مقوله نوآوري می‌تواند هياهويي باشد قبل از شكست. درواقع يكي از عوامل اثربخش نبودن نوآوری‌ها و كارنكردن آن‌ها همين نگاه سطحي و دكوري به نوآوري است.
نكته ديگر این‌که بسياري از ابتكار عمل‌ها ممكن است در يك حوزه به‌عنوان‌مثال در حوزه ماركتينگ به بهترين نحو پیاده‌سازی شود اما در بيلان كاري شركت و عملكرد نهايي اثر و ردي از اين نوآوري مشخص و مشهود نباشد. اساساً نوآوري كه متقارن نباشد، يعني تنها در يك حوزه خاص به آن پرداخته شود، نه‌تنها در بلندمدت كه در کوتاه‌مدت هم نمی‌تواند ثمري براي سازمان داشته باشد.
در گونه‌بندی ديگر، من اين نوآوری‌ها را در قالب سخت‌افزار، نرم‌افزار و مغز افزار سازمان بخش‌بندی می‌کنم و به‌شدت معتقدم کلیدی‌ترین و حیاتی‌ترین نوآوری‌ها در ساحت مغز افزار سازمان اتفاق می‌افتد، يعني جایی‌که سازمان ايده و اندیشه‌های نو را از منابع مختلف و با استفاده از نوآوري باز و جمع سپاري و … شیوه‌های ديگر اخذ كرده و مهم‌تر از آن، پیش‌فرض‌ها ، تعصبات، باورها و اعتقادات نخ‌نما شده و كهنه را كنار گذاشته و طرد می‌کند.
دکتر رضا اسدی
دکترای مدیریت استراتژیک دانشگاه علامه طباطبایی
(ادامه دارد …)
متن کامل این مقاله را در شماره نوروزی (222) دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار که در پایان اسفندماه ۹۹ منتشر شده است بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
