نانورنگ هایی که هزینه فرآوری مواد غذایی را می کاهند
بسپار به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو می نویسد، صنایع غذایی هنگام فرآوری شیر و آبمیوه نیاز به حفظ استانداردهای بالای بهداشتی دارند، این استانداردها شامل نگهداشتن تعداد میکروبها در پایین ترین حد ممکن است تا میکروب ها خطری برای مصرف کننده نداشته باشند.
در طول این فرآیند از چندین مبادله کن حرارتی استفاده می شود با وجودی که سطح بالای مبادله کن های حرارتی موجب خنک کردن سریع مایعات داغ می شود، میکروبها می توانند در شیارها و تو رفتگی های این مبادله کن ها باقی مانده، فیلم های زیستی مقاومی تشکیل شده یا پسمانده های چسبناک مایعات روی این سطوح جمع شوند در نتیجه در فواصل زمانی مشخص این مبادله کن های حرارتی باید با مواد شیمیایی قوی تمیز شوند.
حال محققان موسسه مواد جدید لیبنیز (INM) نانو روکش جدیدی معرفی کردهاند که تمیزکاری مبادله کن های حرارتی را آسان تر می کند، این نانو روکشها یا نانو رنگ ها دارای ویژگی ضد چسبندگی و ضد میکروبی هستند و مبادله کن هایی که با این رنگ جدید پوشش دهی شوند، نیاز بسیار کمتری به تمیزکاری شیمیایی دارند.
این محققان برای جلوگیری از چسبیدن باکتری ها، میکروبها یا قارچها به سطح از مس کلوئیدی در روکش خود استفاده کردهاند. به دلیل وجود اکسیژن یا آب در بسیاری از فرآوری های مواد غذایی، یون های مس از مس فلزی تشکیل می شوند.
این یونها به سطح مهاجرت کرده و به دلیل ویژگی ضد باکتریایی خود، از تجمع میکروبها و باکتریها روی سطح ممانعت می کنند، همچنین ویژگی ضد چسبندگی این روکشها در اثر استفاده از یک ماده آبگریز که شبیه تفلون عمل می کند، ایجاد شده است.
این ویژگی ها موجب جلوگیری از تشکیل فیلم های زیستی شده و پسماندهای مواد به شکلی آسانتر از داخل کانالها و مجراهای مبادله کن حرارتی شسته شده و به بیرون منتقل می شوند.
کارستن بکر ویلینگر، مدیر Nanomers® در INM، می گوید: «این روکش ها از نظر شیمیایی پایدار هستند در غیر این صورت در برابر مواد شیمیایی قوی که برای تمیزکاری استفاده می شوند، مقاوم نخواهند بود».
وی افزود: «این رنگ ها از نظر مکانیکی نیز از استحکام کافی برخوردارند که یکی دیگر از ویژگی های مورد نیاز در مبادله کن های حرارتی به شمار می رود، به دلیل ارتعاشات مکانیکی، صفحات مبادله کن حرارتی در نقاط تماس در معرض سایش مکانیکی قرار دارند».
ویلینگر می گوید: از این رنگ جدید می توان در کاربردهای دیگری همچون صنعت بزرگ تهویه مطبوع با مبادله کن های حرارتی بهره برد، همچنین این روکش ها قابلیت استفاده در تصفیه خانه های پساب را دارند تا از تشکیل فیلم های زیستی روی فیلترها یا لوله ها جلوگیری کنند. این رنگ را می توان با روش های معمول مثل اسپری کردن یا غوطه وری و سپس سخت سازی روی سطوح مختلف اعمال کرد. این روکش روی فولاد ضد زنگ، آلیاژها، تیتانیوم یا آلومینیوم قابل استفاده است.