پتانسیل های پنهان صنعت پتروشیمی ایران

بسپار به نقل از نیپنا می نویسد، پایان امسال نخستین دستاورد تدبیر بیژن زنگنه، وزیر نفت در پارس جنوبی به طور کامل به ثمر می نشیند. شیخ الوزرای ایران بلافاصله بعد از حضور مجدد خود در صنعت نفت برای تسریع در برداشت گاز از این میدان مشترک، فازهای در حال توسعه آن را به دو بخش اولویت اول و دوم تقسیم و بیش از 60 درصد از توان صنعت نفت را برای راه اندازی هرچه سریعتر فازهای اولویت اول بسیج کرد.

امسال و بعد از یک وقفه 8 ساله، قرار است تولید روزانه گاز ایران از محل فازهای اولویت اول (12، 15 و 16 و 17 و 18) حدود 100 میلیون متر مکعب در روز افزایش یابد؛ بسیاری از کارشناسان صنعت نفت ایران معتقدند تحقق این امر می تواند تحولی بزرگ در همه بخش ها به خصوص تامین خوراک مجتمع های پتروشیمی کشور ایجاد کند، مجتمع هایی که هم اکنون به دلیل کمبود خوراک با حداکثر ظرفیت کار نمی کنند.

به گفته عباس شعری مقدم، معاون وزیر نفت در امور پتروشمی درحال حاضر ایران از ظرفیت تولید سالانه ٦٠ میلیون تن محصولات پتروشیمیایی برخوردار است که به دلایل مختلف از جمله کمبود خوراک، تنها از 70 درصد این ظرفیت استفاده می شود. با توجه به اینکه پارسال پتروشیمی های ایلام و کرمانشاه وارد مدار تولید شدند و پتروشیمی لرستان نیز امسال تولید را در صورت دریافت خوراک تجربه می کند و باید گفت که سال آینده پتروشیمی مهاباد و سنندج به بهره برداری خواهند رسید؛ از این رو می توان امید داشت که تولید بیشتر فازهای پارس جنوبی موجب افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی شود.

با توجه به وجود 33.6 تریلیون متر مکعب گاز در ایران به نظر می رسد صنعت پتروشیمی ما نیازمند دسترسی به فناوری‌های نوین، منابع مالی و حضور در بازارهای جهانی است و در واقع آخرین ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که در سطح صنایع بالادستی و پایین‌دستی ایران نیازمند دسترسی به منابع مالی در حدود 70 میلیارد دلار است که در این ارتباط حدود 30 درصد مربوط به صنایع پایین‌دستی به ویژه در زمینه انواع پلیمرها به خصوص پلی پروپیلن و صنایع تکمیلی زنجیره پروپیلن است.

فراوانی خوراک، مزیت صنعت پتروشیمی ایران

بی‌تردید مهمترین وضعیت رقابتی برای سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع پتروشیمی در ایران دسترسی به خوراک مناسب این صنعت یعنی گاز طبیعی، اتان، نفتا و میعانات گازی در احجامی گسترده و با قیمتی رقابتی است؛ هم‌اکنون ظرفیت صنایع تصفیه و انتقال گاز در کشور حدود 600 میلیون متر مکعب در روز است که به زودی تا حد یک هزار میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید و علاوه بر این، دسترسی به اتان به عنوان خوراک پتروشیمی در تحکیم وضعیت رقابتی ایران برای تولید محصولات پتروشیمیایی نقش اساسی دارد.

با کامل شدن فازهای پارس جنوبی یعنی اتمام طرح‌های توسعه فازهای 12 تا 27 این میدان به میزان 650 هزار بشکه در روز میعانات گازی و 6.7 میلیون تن LPG (شامل پروپان و بوتان) و 4 میلیون تن اتان در سال قابل وصول خواهد بود که اتان به طور کامل و سایر موارد بر حسب نیاز در اختیار صنعت پتروشیمی قرار می‌گیرد.

ایران در کنار مزیت دسترسی آسان به خوراک در حوزه پتروشیمی، مزیت‌های رقابتی دیگری دارد که نمی توان به آسانی از کنار آن گذشت؛ بازار بزرگ و روبه‌رشد داخلی محصولات پتروشیمی، دسترسی به نیروی کار متخصص و ماهر، زیربناهای گسترده ارتباطی کشور، موقعیت جغرافیایی کشور در هم مرزی با 15 کشور دیگر به ویژه کشورهای آسیای میانه و قفقاز جنوبی، ایجاد مناطق ویژه اقتصادی پتروشیمی با لحاظ نمودن ثبات سیاسی و وجود قوانین حامی سرمایه‌گذاری، ارائه تسهیلات ویژه به سرمایه‌گذاران از جمله معافیت‌های مالیاتی و در عین حال وجود زنجیره‌ای از واحدهای فعال صنایع پتروشیمی برشمرد که هر کدام می‌توانند در توسعه صنایع پایین‌دستی و بالادستی خود نقش تعیین‌کننده ایفا کنند و استفاده از منافع صندوق توسعه ملی نیز امکان مهم دیگری است که تمرکز علاقه‌مندان بر این فرصت نیز توصیه می‌شود.