گزارش اختصاصی بسپار: همه چیز درباره صنعت پتروشیمی کشور/ کدام مجتمع های پتروشیمی چه قدر پلیمر تولید می کنند؟
این زمان در ایران مقارن است با آخرین سال های سلسله قاجار (7-1296) و کشور در تب و تاب حاصل از نقض بی طرفی و اشغال متفقین بسر می برد. از واگذاری امتیاز استخراج نفت به دارسی شانزده هفده سال گذشته و 10 سالی است که چاه شماره یک مسجد سلیمان به نفت رسیده و شش هفت سالی است که پالایشگاه آبادان به کار افتاده است. در جهان به تدریج مواد پتروشیمیایی دیگر ساخته می شود تا اینکه در اواخر دهه 1920 روش های پلیمریزاسیون کشف می شود و فناوری تولید مواد از مایعات نفتی و گاز طبیعی شروع به رشد می کند.
جنگ جهانی دوم با همه فجایعی که در پی داشت باعث رونق و توسعه صنایع شیمیایی و صنعت جدید پتروشیمی می شود و رشـد آن از بسیـاری صنـایع پیشـی می گیرد. در این زمان در ایران مقارن است با اشغال کشور توسط متفقین که شمال را به جنوب وصل می کنند تا پل پیروزی بسازند. بدیهی است که در این میان سخنی از پتروشیمی در ایران نیست.
در جهان رشد صنایع پتروشیمی ادامه پیدا می کند و سطح تولید مواد پتروشیمی بالا می رود بطوری که تنها در آمریکا تولید محصولات پتروشیمی از مرز 25 در صد کل مواد شیمیایی تولید شده می گذرد. تعدادکارخانه های پتروشیمی در سال 1951 تنها در آمریکا به بیش از 90 کارخانه می رسد.
این زمان سال 1329 شمسی است و ایران می رود که صنعت نفت خود را ملی کند و هنوز هم صنعت پتروشیمی در ایران مطرح نیست.
اولین سازمان نسبتاً متشکل که حرفی از پتروشیمی در ایران دارد و اقدامی در این مورد می کند “بنگاه کود شیمیایی” است که ایجاد کارخانه کود شیمیایی را در مرودشت در سال 1337 آغاز می کند. این کارخانه که قسمتی از مجتمع پتروشیمی شیراز امروز است در سال 1342 به بهره برداری می رسد و بدین ترتیب اولین محصول تجاری پتروشیمی در ایران درست با تأخیر 47 ساله از تولید اولین محصول پتروشیمی و تأخیر 35 ساله از تجاری شدن محصولات پتروشیمی جهان وارد بازار می شود.در سال 1343کلیه فعالیتها در مورد ایجـاد و توسـعه صنایع پتروشیمـی در شرکت ملی نفت ایران متمـرکز می شود و برای تـأمین این هـدف شرکت ملی صنایع پتروشیمی تأسیس می شود.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی، یکی از چهار شرکت اصلی وزارت نفت است. طبق اساسنامه، ریاست مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت بر عهده رئیس جمهور است و وزیر نفت ریاست هیئت مدیره شرکت را عهده دار است. البته با اجرای اصل 44 قانون اساسی می توان تغییراتی را در ساختار و ماموریت شرکت انتظار داشت.
مراحل تحول صنعت پتروشیمی در ایران
روند توسعه و تحول صنعت پتروشیمی در ایران شش مرحله مشخص را در بر می گیرد:
· پیدایش ( 1342)
· گسترش اولیه (1343 تا 1357)
· رکود (1357تا 1367)
· تجدید حیات و بازسازی (1368 تا 1378)
· جهش، تثبیت و توسعه (1379 تا 1387)
· خصوصی سازی و تبدیل به سازمان حاکمیتی و نظارتی (1388 – تاکنون)
رتبه یک تولیدات محصولات پلیمری پتروشیمی کشور به انواع پلی اتیلن تعلق میگیرد، به طوری که حجم تولید تنها یک نوع از آن یعنی پلیاتیلن سبک (با ظرفیت اسمی سالیانه 1.3 میلیون تن) بیش از پلیمر دوم لیست یعنی پلیپروپیلن (با ظرفیت اسمی سالیانه 1.055 میلیون تن) است. پیویسی با ظرفیت تولید سالیانه 745 هزار تن در رتبه سوم و انواع پلیاستایرن با ظرفیت سالیانه 540 هزار تن در رتبه چهارم قرار دارد. همچنین پلیاتیلن ترفتالات که تنها در مجتمع شهید تندگویان تولید میشود در رتبه پنجم قرار دارد. ظرفیت تولید سایر تولیدات پلیمری پتروشیمی کشور اعم از ABS، PC، SBR و PBR کمتر از 100 هزار تن در سال است. این موضوع بیانگر تمرکز صنعت پتروشیمی کشور بر پلیمرهای پرمصرف و پتانسیل رشد در زمینه پلیمرهای مهندسی و کامپاندهاست.
(ادامه دارد …)
متن کامل این مقاله را در شماره 177 ام ماهنامه بسپار که در خرداد ماه منتشر شده است بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکارخانم ارشاد تماس بگیرید. امکان اشتراک آنلاین بر روی صفحه اصلی همین سایت وجود دارد.
