گفتگوی بسپار با رها فرمانبر، مدیرعامل رهکمان توسعه کیمیا: پیشرفت نمی‌کنیم چون جاه طلب نیستیم!
بسپار/ ایران پلیمر می نویسد، رها فرمانبر دانش آموخته شیمی کاربردی است. از سازمان مدیریت صنعتی، مدرک MBA دارد و از سال 76 تا کنون در صنعت پلیمر فعال است. در سال 91 شرکت رهکمان توسعه کیمیا را که یک شرکت بازرگانی در واردات و تامین مواد اولیه صنعت PVC است، راه اندازی کرده است.
در فرهنگ ژاپنی، کلمه ای به عنوان کایزن وجود دارد که به معنی بهبود مستمر است. کایزن یعنی نیاز نیست تغییرات بزرگ و انفجاری –چه در زندگی شخصی، چه در مدیریت سازمانی و غیره- ایجاد کنید بلکه با بهبود مستمر میتوانید به اهداف خود دست یابید. در واقع كايزن بر اين فلسفه استوار است كه براي پیشرفت، هر نوع بهبود يا اصلاح به شرط آنكه پيوسته و مداوم باشد، ارتقاي بهره وري را به ارمغان خواهد آورد.
فرمانبر در یک روز زیبای برفی با خبرنگار بسپار به گفت و گو نشست؛ از تجربیات خود به عنوان کارمند، مدیر و یک فرد ایرانی گفت و بهبود مستمر را لازمه ی هر دستاورد مهم دانست.
فرمانبر: زمانی که در سال 76 به عنوان کارمند شروع به فعالیت کردم، تقریبا در جامعه، کارمندی زنان جا افتاده بود. من در خانواده ای بزرگ شده ام که همیشه روی استقلال تاکید داشتند و از این جهت هیچگاه صرفا کارمند بودن برای من رضایت بخش نبود. از سال 79 که وارد شرکت کیمیاران شدم سعی می‌کردم در دوره‌های تخصصی و آموزشی شرکت کنم و رشد کنم و اکنون هم دوست دارم باعث رشد اطرافیانم بشوم. گاهی آقای غیاثی (مدیرعامل کیمیاران) از من سوال می کرد حضور در نمایشگاه‌های تخصصی و این همه کارگاه برایت چه فایده ای دارد؟ می‌گفتم می‌خواهم بیاموزم. به عنوان علاقمند در امور تشکلی در انجمن صنایع همگن پلاستیک و همایش‌ها داوطلب می شدم و با همان رنویی که آن زمان داشتم هر روز به خیابان اتحاد رفت و آمد می‌کردم. حجم کاری زیادی را بر عهده می‌گرفتم تا بتوانم خود را در این حرفه بشناسانم. اکنون هم عضو کمیسیون بازرگانی انجمن ملی صنایع پلاستیک هستم.
بسپار- از رهکمان توسعه کیمیا بگویید و فعالیت دقیق آن. چه موادی را برای مصرف در چه صنایعی وارد می کنید؟ عمده واردات شما از چه کشور هایی است؟
فرمانبر: تامین مواد اولیه و افزودنی در صنایع پلیمری به خصوص صنعت PVC از جمله: کمک فرآیند مخصوص ورق سبک، کمک فرآیند آکریلیک، روان کننده داخلی، اصلاح کننده ضربه، سفیدکننده، استابیلایزر (پرک/مایع)، دی اکسید تیتانیوم (آناتاس/روتایل)، اپوکسی و اسید استیاریک (پلاستیک گرید) را عمدتا وارد می کنیم.
بیشتر از چین و کره واردات داریم اما اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند مجبور به تغییر بازار مبدا و واردات از هند خواهیم شد.
بسپار- چه طور؟
فرمانبر: یکی از چالش‌های ما در بخش بازرگانی کمبود واحد آزمایشگاه در واحد های تولیدی است. بیش از ۸۰ درصد واحدهای تولیدی ما فاقد آزمایشگاه هستند و مواد اولیه را فقط بر اساس قیمت خریداری می‌کنند نه کیفیت. وقتی محصول نهایی خراب شد تازه شروع به تست‌های مختلف می‌کنند.
قبول دارم شرایط در وضعیت کنونی بسیار دشوار است و قیمت مواد اولیه روزانه بالا می‌رود. مشکلات زیست محیطی در این بخش هم باعث بالا رفتن قیمت مواد شده است. طبیعی است که رشد قیمت مواد اولیه و همچنین قدیمی بودن سیستم تولید، قیمت نهایی را بسیار بالا می برد. چینی‌ها نیز برنامه‌هایی برای خرید بخش‌هایی از پتروشیمی‌های ایرانی دارند. چون روزانه ۱۶ ساعت کار می‌کنند و با مدیریت صحیح قیمت تمام شده را پایین می‌آورند. تمام اطلاعات کارخانه های ما را دارند در صورتی که حتی ما این اشراف را به بازار کاری خود نداریم. زمانیکه به مسافرت می‌روم و شکل کار کردن و مدیریت کشور‌های موفق را با ایران مقایسه می‌کنم، متعجب می‌شوم. برای مثال اکثر مدیران آلمانی جدای از شرایط سنی، در شرایط جسمانی مطلوبی قرار دارند و اصلا نمی‌بینید که قوز کنند. همه‌ی آن‌ها به زبان انگلیسی و اخبار روز جهان مسلط هستند. دید ملی گرایی در آن ها وجود دارد و منافع رقیب را تخریب نمی‌کنند.
بسپار- به عنوان فردی فعال در بازار مواد اولیه، وضعیت داخلی را به شکل ارزیابی می کنید؟
فرمانبر: هیچ استانداردی برای مواد اولیه چه در بخش تولید و چه واردات در کشور وجود ندارد و به راحتی می‌توان در آن دست برد. در این میان شرکت‌هایی مانند من که بهترین نوع مواد اولیه را به مشتری عرضه می‌کنیم متضرر می‌شویم. هیچ نظارتی بر کیفیت اینگونه محصولات اعمال نمی‌شود و این آفت بزرگی است که دست افراد را برای تقلب باز گذاشته است.
جا زدن محصولات وارداتی به جای تولیدی نیز باعث تخریب بازار می‌شود. مثلا یک شرکت بازرگانی محصول وارداتی را به نام مواد اولیه تولید خود محسوب اما نهایتا عینا به فروش می‌رساند. از این طریق با دست بردن در تعرفه گمرکی ، من به هیچ عنوان قابلیت رقابت با آن را نخواهم داشت. این امر هم به تولید و هم به واردات ضربه می‌زند. این رقابت ناسالمی است که اگر کسی در آن به شکل صحیح کار کند شکست می خورد. تصمیم دارم با هر واحدی که اینگونه در بازار تقلب می‌کند برخورد کنم چون هیچ واحدی برای نظارت در این زمینه وجود ندارد.
از طرفی اینگونه آسیب‌ها زمانی رخ می‌دهد که طرف دانش و تجربه کافی در تولید ندارد. متاسفانه امر تولید در کشور ما موروثی شده که فرهنگ بسیار غلطی است و کارخانه‌ها را ظرف چند سال به تعطیلی می‌کشاند. بعضی از مدیران حتی روزنامه هم نمی‌خوانند. بنابراین فرهنگ مدیریت ناصحیح، رقابت ناسالم، تقلب برای افزایش سود و … قابل پیش بینی است. این وضعیت هر روز هم بدتر می‌شود و در همین ۶ ماه اخیر بسیاری کارخانه‌ها تعطیل شده و دیگران یک سوم ظرفیت اسمی را تولید می‌کنند.
در سال‌های آینده کمبود نیروی متخصص یکی از مشکلات بزرگ صنعت ما خواهد بود. با پدیده فرار مغزها، افراد باهوش و متخصص از کشور خارج شده‌اند و نسل کنونی با فرهنگ تنبلی و کم کاری بار آمده است. از منشی گرفته تا مدیر فنی و … .
بسپار- در سازوکار فعالیت خود، برای آینده چه برنامه هایی دارید؟
فرمانبر: برنامه آتی من شراکت و همکاری با یک شرکت خارجی، ترجیحا اروپایی و یا چینی و کره‌ای است. بهترین راه پیشرفت و بزرگ شدن شرکت، گرفتن نمایندگی و یا شراکت است. البته برخی مواد وارداتی ما را پتروشیمی‌ها مصرف می‌کنند ولی فعلا از شرکت های خارجی تهیه می‌کنندٰ و برخی رقبای داخلی. خصوصا در مورد فودگریدها. شاید بتوانم طی همکاری با شرکت‌های خارجی، موادی را که تولید داخلی ندارند، تولید کنم و حتی دفتر خارج کشور هم داشته باشم. پروژه‌های بکر در این باره زیاد است و چینی‌ها هم آماده‌ی این موضوع هستند. در سال آینده به هر حال همکاری با یک شرکت خارجی در برنامه‌ام قرار دارد چه به صورت صادرات، چه به صورت گرفتن نمایندگی و چه تولید.
بسپار- شما هم به عنوان یک مدیر میانی و هم به عنوان یک مدیر ارشد فعالیت کرده اید. ویژگی های هر کدام را چه می دانید؟
فرمانبر: کار کردن برای دیگران مسلما بدون ریسک است. اما فرسودگی به همراه دارد چرا که هیچ چالشی به همراه ندارد. جاه طلبی و روش زندگی من باعث شد از این رویه کناره گیری کنم و خودم را به چالش بکشم. این تفاوت کار کردن برای خود شخص و برای دیگران است. هرچند ریسک بالایی دارد. سال گذشته بیماری سختی به دلیل همین استرس‌ها گرفتم. ما باید یاد بگیریم همیشه پیشرفت کنیم و از درجا زدن بپرهیزیم.
این جاه طلبی ماست که ما را وادار به پیشرفت می‌کند. در نمایشگاه آلمان با رییس اصلی برلوخر صحبت کردم و علت موفقیت او را پرسیدم. گفت من در طی۷۰ سال زندگی مشروب نخوردم، همیشه ده شب خوابیدم و هیچگاه احساس کسالت نکردم. هر روز صبح به کارخانه سرکشی می‌کنم و همیشه به دنبال فکر و ایده‌های جدید هستم. کسی که کار اقتصادی می‌کند باید فکر و روش زندگی‌اش با افراد عادی متفاوت باشد. دنیا را باید بزرگتر دید و محیط ذهنی را گسترش داد.
(ادامه دارد…)
متن کامل این مصاحبه را در شماره 185ام ماهنامه بسپار که در بهمن ماه منتشر شده است بخوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکارخانم ارشاد .تماس بگیرید. امکان اشتراک آنلاین بر روی صفحه اصلی همین سایت وجود دارد.
