آشکارسازی تومورهای سرطانی با نانوپلیمرها
بسپار می نویسد، گروهی از پژوهشگران ایرانی با ایده پردازی‌های جدید خود، موفق به سنتز نوع جدید پلیمر با خاصیت دارویی برای آشکارسازی سرطان‌های پستان و تومورهای کبدی در مراحل اولیه، شدند.
گروهی از پژوهشگران ایرانی با ایده پردازی‌های جدید خود، به کمک آزمایشگاه کنترل معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت موفق به سنتز نوع جدید پلیمری شد که دارای خاصیت دارویی برای آشکارسازی سرطان‌های پستان و تومورهای کبدی در مراحل اولیه هستند. این دارو علاوه‌بر درمان تومورهای سرطانی قابلیت استفاده در تصویربرداری MRI به عنوان تشدید کننده‌های تصویری (مواد کنتراست‌زا) را دارد.
تصویربرداری مولکولی روشی غیرتهاجمی و اختصاصی برای‌شناسایی بیومارکرهای ویژه بافت‌ها و سلول‌های بیمار است که در طول دهه گذشته کاربردهای فراوانی داشته است. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI به‌دلیل قابلیت‌ها و توانمندی‌های ویژه به عنوان تکنیکی برتر در ارائه اطلاعات آناتومیکی و فیزیولوژیکی با دقت بالا مطرح است. از مواد داروئی حاجب (Contrast Agents) در MRI استفاده می‌شود که به شکل‌های مختلف در دسترس هستند. با ورود فناوری نانو به عرصه پزشکی تشخیصی به‌خصوص MRI، نانوذرات مغناطیسی به عنوان موفق‌ترین راه ممکن مطرح هستند که برخلاف مواد حاجب موجود که فقط سیگنال حاصل از عروق را تشدید می‌کنند، سیگنال حاصل از بافت‌ها و سلول‌های خاص را نیز درحد قابل تشخیص افزایش می‌دهند.
دکتر نادر ریاحی عالم، استاد گروه فیزیک پزشکی و مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این‌باره گفت: «از آنجا که داروی مرسوم کنتراست مغناطیسی (مگنویست) در سطح خارج سلولی کاربرد دارد لذا برای تشخیص سلول‌های سرطانی در مراحل اولیه لازم است که این دارو دارای سایز و ابعاد قابل نفوذ به سلول باشد. به‌همین خاطر پروسه سنتز این دارو در سایز نانو این امکان را فراهم می‌آورد که از سطح فضای خارج سلولی به فضای درون سلولی راه یابد و سلول‌های سرطانی و تومورال را از سلول‌های نرمال متمایز و قابل‌شناسایی نماید. لذا ماده دریافتی از دانشگاه کالج لندن به‌صورت امولسیون برای ساخت پلیمرهای جراحی مفید و دارای نتایج موفقیت آمیز بود و می‌توانست بعنوان ماده کنتراست تصویربرداری ام ار‌ای در سایز نانو قابل استفاده باشد.»
هدف از انجام این مطالعه ارزیابی بهینه‌سازی کنتراست نانوذرات گادولینیوم اکساید با پوشش نانوکامپوزیت و پایه سیلیکونی و مقایسه نانوذره گادولینیوم اکساید با ماده کنتراست متداول در تصویربرداری تشدید مغناطیسی مگنویست (Magnevist) است. در این مطالعه امولسیون جدید تشکیل شده از نانوذره گادولینیوم اکساید و پوشش نانوکامپوزیت POSS-PCU بررسی شد. نانوذرات گادولینیوم اکساید در مقایسه با مگنویست با کاهش زمان استراحت و یا افزایش آهنگ استراحت (Relaxivity) می‌تواند شدت سیگنال MRI را افزایش داده و بعنوان ماده کنتراست مثبت در مقایسه با نانوذرات اکسیدآهن (ماده کنتراست منفی)، بهینه‌سازی کنتراست بالایی را در MRI ایجاد کند.
داروی جدید هم اکنون در ادامه روش‌های هدفمند‌سازی و از طریق اتصال با مواد زیست سازگار، به نتایج سودمند دیگری در دارورسانی هدفمند جهت آشکارسازی عقده‌های لنفاوی سرطان پستان و تومورهای کبدی نایل شده است. وی در تکمیل این مطلب افزود: «در انجام این طرح علاوه‌بر سنتز دارویی مبنی بر آشکارسازی سرطان‌های مختلف در مراحل اولیه، توانستیم داروی مرسوم وارداتی از خارج را نیز سنتز نماییم که دارای اثرات قابل توجهی شبیه نمونه خارجی است.»
در مورد کاربردهای ماده سنتز شده، کاربرد آن در علوم تصویربرداری پزشکی برای سیستم‌های تصویربرداری MRI و نیز استفاده‌های چندگانه در درمان تومورها به‌طور همزمان مطرح است.
ریاحی عالم در رابطه با معرفی این دارو گفت: «از آنجا که نمونه غیر نانو این دارو مورد تایید سازمان استاندارد مواد غذایی و دارویی امریکا است، لذا دارای تاییدیه FDA است، به همین خاطر چون این دارو مراحل آزمایشگاهی و حیوانی را گذرانده است در حال بررسی‌های انسانی است که پس از آن معرفی می‌شود.»
نتایج این کار تحقیقاتی که به دست دکتر نادر ریاحی عالم و همکاران وی صورت گرفته است، در مجله
Biological trace element research (جلد 137، شماره 3، دسامبر 2010) منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن کامل مقاله را در صفحات 324 الی 334 همین شماره مشاهده نمایند.
