آغاز ترانزیت کالای روسیه به عربستان از کریدور ایران/ تحول ترانزیتی با روسیه طی ۲ سال گذشته

علی ضیایی، با بیان اینکه بحث ارتباط با کشورهای همسایه اهمیت زیادی دارد، گفت: در موضوع ترانزیت هم بحث ارتباطات بین‌الدولی بستری است که دولت‌ها فراهم می‌کنند، اما بخش خصوصی باید در این بسترها نقش بازی کند و اینطور نیست که دولت‌ها فقط تعیین‌کننده باشند.

وی با اشاره به اینکه تاثیر دولت‌ها هم بر این موضوع متفاوت است، گفت: در کشورهای مختلف بسته به اینکه دولت تا چه اندازه به بخش خصوصی اعمال حاکمیت داشته باشد، تاثیر آنها نیز متفاوت می‌شود. از طرفی هم عوامل خارجی مانند تحریم‌ها وجود دارد که  تاثیر این پارامترهای خارجی هم روی شرکت‌های خصوصی مختلف است، اینکه تعاملاتشان با ایران یا امریکا چقدر گسترده باشد، همه اینها تعیین‌کننده خواهد بود.

اعداد تناژ عبوری از ایران باید بالا برود

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل با بیان اینکه در دو سال گذشته، ما در بحث ارتباطات ترانزیتی با روسیه شاهد یک تحول بودیم، افزود: البته این تحول هنوز در بخش ترانزیت به‌طور کامل اتفاق نیفتاده است. ما زمانی تحول در بخش ترانزیت را شاهد خواهیم بود که اعداد تناژ عبوری از ایران خیلی بالا برود؛ که این اتفاق تاکنون چندان نیفتاده و ترانزیت ما از روسیه هنوز به یک میلیون تن هم نرسیده است؛ حداقل سال گذشته و همزمان با اولین سال جنگ اوکراین که این‌طور بود.

ضیایی خاطرنشان کرد: با وجود این، ارتباطات ترانزیتی ما خیلی افزایش داشته، مذاکراتمان بیشتر شده، شرکت‌ در نمایشگاه‌ها و حضور مجموعه‌های ترانزیتی و حمل‌ونقلی دو کشور در خاک همدیگر، در رویدادهای یکدیگر و جلسات مشترک افزایش پیدا کرده است و کم‌کم شاهد این هستیم که کالاهای روس به سمت ایران می‌آید.

وی با بیان اینکه بعضی از شرکت‌های خصوصی روسیه هنوز تحریم‌ کشور خودشان را باور نکردند، افزود: به نظر می‌رسد این شرکت‌ها تهدیدات ژئوپلتیکی را هنوز باور نکرده و احساسی نسبت به آن ندارند و دولت‌ها بیشتر به این موضوع توجه می‌کنند. به همین دلیل دولت روسیه تا حد زیادی پای کار آمده و پیگیری می‌کند و شرکت‌های خصوصی هم کم‌کم وارد عرصه می‌شوند؛ هر چند که مسیر ایران تا الان تا حدودی برایشان ناشناخته بوده است.

تاثیر تحولات روابط بین‌المللی عربستان

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل با اشاره به تحولاتی که در دو سال گذشته در روابط بین‌المللی عربستان اتفاق افتاده، بیان کرد: این موضوع برخی از معادلات را تحت تاثیر قرار داده است. در سال گذشته انتظار نداشتیم که کالای عربستان از ایران عبور کند؛ اما اکنون این اتفاق افتاده و حتی تاثیر حکومت عربستان هم تا حدی اینجا مشاهده می‌شود؛ چون سیاست آونگی در پی گرفته است و هم با بلوک شرق و بلوک غرب به صورت آونگی مبادله دارد.

ضیایی با بیان اینکه کالایی که به‌تازگی از ایران عبور کرده، کالای تست‌ران (عبور ترانزیتی آزمایشی) بوده، افزود: این کالا به اصطلاح مسیرکالایی بود که برای اولین بار از ایران عبور کرد و پیش از این سابقه نداشت. مسیرکالا صرفا یک جنبه تست و تشریفاتی دارد؛ ‌ اگر جریان ترانزیتی بین این دو مسیر برقرار شود و کریدور به یک حجم تجاری توجیه‌پذیر و قابل قبول برسد و این کریدور در این مسیر تثبیت شود، آن موقع می‌توانیم بگوییم که کریدوری بین عربستان و روسیه یا هر دو کشور از خاک ایران شکل گرفته است.

وی با بیان اینکه تست‌ران بین عربستان و روسیه موفق بوده، اظهار کرد: در این تست‌ران بخش خصوصی نقش خوبی در ایران ایفا کرد؛ مجموعه‌های دولتی هم پای کار بودند. ما در حال حاضر توجه بیشتری به تست‌ران‌ها داریم؛ در حالی که پیش از این توجه زیادی به تست‌ران‌ها نمی‌شد. حالا باید دید بازخورد سه طرف فروشنده، ‌ گیرنده و واسط که ما هستیم، به چه نحو خواهد بود و اینکه جمع‌بندی به تثبیت این کریدور منجر می‌شود یا خیر؟