اختصاصی بسپار/ تنش‌های تجاری نوین: تعرفه ۵۰ درصدی ترامپ و زنگ خطر برای صنعت جهانی بسپار و پلاستیک
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر با اعلام تعرفه ۵۰ درصدی واردات کالاهای اروپایی به ایالات متحده، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، موج تازه‌ای از نگرانی را در صنعت جهانی بسپار و پلاستیک برانگیخته است. این تصمیم که از ۹ ژوئیه اجرایی خواهد شد، در صورت عدم دستیابی به توافق میان واشنگتن و بروکسل، می‌تواند پیامدهای جدی برای زنجیره‌ی تامین مواد، تجهیزات و سامانه‌های تولید پلاستیک، رانشگری، پوش‌رنگ (Paint) و گرماشکل‌دهی داشته باشد.
بازار هدف اصلی زیر تیغ
بر اساس آمار رسمی، اتحادیه اروپا سال گذشته بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار کالا به ایالات متحده صادر کرد. سهم صنعت بسپار و پلاستیک در این میان قابل توجه است. شرکت‌هایی نظیر KraussMaffei, Arburg, ENGEL, Battenfeld-Cincinnati و Wittmann Group که ماشین‌آلات پیشرفته برای فرایندهایی مانند رانشگری، تزریق، اسفنج‌سازی و قالب‌گیری گرمانرم‌ها تولید می‌کنند، با ریسک از دست دادن بزرگ‌ترین بازار صادراتی خود مواجه‌اند.
پیامدهای این سیاست بر زنجیره تامین جهانی
اعمال تعرفه‌های سنگین نه‌تنها به سود شرکت‌های داخلی آمریکا نظیر Milacron یا Graham Engineering ختم نمی‌شود، بلکه واردکنندگان مواد اولیه، قطعات یدکی و تجهیزات تخصصی نیز متضرر خواهند شد. افزایش ناگهانی قیمت ماشین‌آلات و مواد اولیه بسپاری می‌تواند موجب کاهش رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی، تاخیر در پروژه‌های صنعتی و حتی افزایش قیمت نهایی کالاهای مصرفی شود.
پاسخ اروپا؛ محتاط اما مصمم
نماینده‌ی بازرگانی اتحادیه اروپا، در واکنش به این تهدید اظهار داشت که «تجارت میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده باید بر مبنای احترام متقابل شکل گیرد، نه تهدید». وی ضمن تاکید بر تمایل اروپا به ادامه مذاکره، از طرح بسته‌ای بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری برای اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر کالاهای آمریکایی خبر داد. این بسته شامل محصولاتی از حوزه‌های فناوری، صنایع دارویی و حتی خدمات است که نقش مهمی در صادرات آمریکا دارند.
تهدید چین در سایه؛ رقابت چندقطبی
نکته قابل‌توجه دیگر، واکنش غیرمستقیم چین به این اقدام ترامپ است. در حالی که پکن در جنگ تجاری پیشین با آمریکا رویکردی تهاجمی در پیش گرفت، این بار نیز نشانه‌هایی از آمادگی برای بهره‌برداری از شکاف میان آمریکا و اروپا دیده می‌شود. چین می‌تواند با تقویت صادرات تجهیزات بسپار، گرمانرم و کشپار به اروپا، خلاء ناشی از کاهش همکاری‌های ترانس‌آتلانتیک را پر کند. شرکت‌هایی چون Haier, Chen Hsong و Borche سال‌هاست که در کمین فرصت‌های این‌چنینی هستند.
شوک بازارها و تردید سرمایه‌گذاران
واکنش بازارها نیز نشان‌دهنده سطح بالای نگرانی است. پس از انتشار خبر تعرفه‌ها در جمعه گذشته، شاخص‌های بورسی اروپا افت کردند؛ هرچند روز دوشنبه به‌طور موقت بهبود یافتند. اما تحلیلگران هشدار داده‌اند که «ماجرا هنوز به پایان نرسیده». مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در Zaye Capital Markets، هشدار داد: «زنجیره تامین جهانی پلاستیک آماده شوک دوم است. تعرفه‌ها می‌توانند موجی از افزایش قیمت و کاهش عرضه را رقم بزنند.»
جنگ تعرفه‌ها؛ مسیر بی‌بازگشت؟
آنچه امروز شاهد آن هستیم، تنها یک مانور سیاسی نیست؛ بلکه بازتاب تغییری عمیق در راهبرد اقتصادی آمریکا و تجدیدنظر در اتحادهای صنعتی است. اگر تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ عملی شوند، اروپا و سایر شرکای تجاری آمریکا به‌ناچار به دنبال بازارها و متحدان جدید خواهند رفت. در این میان، کشورهایی چون هند، چین و برخی دولت‌های جنوب شرق آسیا می‌توانند جای خالی آمریکا در واردات و صادرات تجهیزات و مواد بسپاری را پر کنند.
نتیجه‌گیری: مسیر پرچالش صنعت جهانی بسپار
در حالی که گفت‌وگوها بین اتحادیه اروپا و آمریکا ادامه دارد، فعالان صنعت بسپار، تولیدکنندگان ماشین‌آلات، و سرمایه‌گذاران باید برای هر سناریویی آماده باشند. با توجه به اهمیت زیست‌پایداری و شتاب فناوری‌های نوین در حوزه چندسازه‌ها، زیست‌بسپارها و ریزپلاستیک‌ها، هرگونه اخلال در همکاری‌های جهانی می‌تواند روند نوآوری و توسعه پایدار را تهدید کند.
با توجه به سهم بالای تجهیزات پیشرفته اروپا در زمینه سامانه‌های بازیافت، کاهش پسماند و بهبود شفافیت ترانمایی بسپارها، ادامه محدودیت‌ها ممکن است مانعی جدی بر سر راه آینده سبز صنعت جهانی پلاستیک ایجاد کند.
