اختصاصی بسپار/ گفت و گوی بسپار با حامد عباسی، کارشناس ارشد انرژی های تجدیدپذیر شرکت پرسال: انرژی خورشیدی سریع ترین رشد را در میان منابع تجدیدپذیر تولید انرژی در دنیا دارد/ سهم کل انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق ایران کمتر از ۱٪ است!

بسپار/ایران پلیمر در عصر حاضر، بحران‌های زیست‌محیطی، محدودیت منابع فسیلی و نیاز روزافزون به انرژی، توجه جهانی را به سوی منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر جلب کرده است. در این میان، انرژی خورشیدی به‌عنوان یکی از در دسترس‌ترین، پاک‌ترین و پایدارترین منابع انرژی، نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌ آینده انرژی جهان ایفا می‌کند.

در گروه رسانه ای بسپار گفت و گویی داشتیم با حامد عباسی کارشناس ارشد انرژی های تجدید پذیر در شرکت پرسال. این مجموعه علاوه بر صادرات و واردات محصولات پلیمری و پتروشیمی، اخیرا وارد بازار پنل های خورشیدی و تجهیزات مرتبط نیز شده است.

عباسی:  بنده حدود 6 سال هست در زمینه نیروگاه های خورشیدی فعالیت دارم و امسال خوشحال هستم از اینکه به مجموعه پرسال پیوستم. مجموعه پرسال یک هلدینگ بازرگانی سی ساله هست که با توجه به تجاربشان با کشور های مختلف به خصوص چین، توانسته اند جایگاه خوبی در بازرگانی کشور داشته باشند. به پشتوانه همین تجربه و ارتباطات موثری که با شرکت های بزرگ چینی دارنذ امکان بسیار خوبی در بهره گیری از تجارب، تکنولوژی ها و تجهیزات این شرکت ها با مقرون بصرفه کردن احداث نیروگاه های خورشیدی در کشور ایجاد شده است.

بسپار_ با توجه به اینکه یکی از حوزه های اخیر فعالیت پرسال، همانطور که اشاره کردید واردات پنل های خورشیدی ست، بفرمایید سهم انرژی خورشیدی در میان انرژی های نو و تجدیدپذیر در دنیا و در ایران چه قدر است؟ 

عباسی:  انرژی خورشیدی یکی از سریع‌الرشدترین منابع تجدیدپذیر در دنیاست و سهم آن به طور پیوسته در حال افزایش است. انرژی خورشیدی حدود ۳۳٪ از کل ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های تجدید پذیر را تشکیل می‌دهد (پس از انرژی بادی با حدود ۴۰٪). در تولید برق هم، سهم خورشیدی حدود ۴.۵٪ از کل تولید جهانی برق است.

ایران با وجود پتانسیل بالای تابش خورشید (میانگین ۲۸۰۰ ساعت آفتابی در سال)، سهم کمی از انرژی خورشیدی در سبد انرژی خود دارد. از کل ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر ایران (حدود 1300 مگاوات)، سهم انرژی خورشیدی حدود 6۵۰ مگاوات (معادل ۵۰٪) است. با این حال، سهم کل انرژی‌های تجدیدپذیر (شامل باد، خورشید، زیست‌توده و…) در تولید برق ایران کمتر از ۱٪ است!

بسپار- برای ایران کدام انرژی نو را پربازده ترین می دانید؟ و اقتصادی تر؟ 

عباسی:  از نظر پر بازده بودن به نظرم با توجه به پتانسیل بالای تابش خورشید در کشور (میانگین ۲۸۰۰ ساعت آفتابی در سال) و همچنین میزان انرژی خورشیدی دریافتی (حدود 1700 تا 2100 وات بر متر مربع)، استفاده از انرژی خورشیدی پربازده ترین و بهترین گزینه خواهد بود. در خصوص اقتصادی بودن با توجه به کاهش قیمت تجهیزات خورشیدی، عدم نیاز سیستم های سرویس و نگهداری پیچیده و نصب ساده و مقیاس پذیر، در سال های اخیر کلا در دنیا این انرژی کاملا اقتصادی است ولی در ایران به دلیل ارزان بودن انرژی، تمایل عمومی به استفاده از این انرژی بی انتها وجود ندارد. همین موضوع باعث شده تا صنایع بزرگ به جای خود تامین بودن در انرژی، روی به استفاده از برق ارزان کنند و اجباری به این موضوع نداشته باشند.

بسپار- یکی از موانع توسعه کاربرد انرژی خورشیدی غیراقتصادی بودن تولید و یا ذخیره سازی آن از طریق باتری ها عنوان می شود. در این مسیر دنیا چه مسیری را پیموده و در چه شرایطی هستیم؟ مثلا نسبت به 5 سال گذشته این انرژی چه قدر ارزانتر شده است؟! 

عباسی:  مسیر جهانی توسعه انرژی خورشیدی و ذخیره‌سازی باتری‌ها در ۵ سال گذشته تحولات چشمگیری داشته است. در پاسخ به چالش‌های اقتصادی، فناوری‌های تولید برق خورشیدی و باتری‌ها به سرعت در حال ارزان‌تر شدن، کارآمدتر شدن و مقیاس‌پذیر شدن هستند.

در ۵ سال اخیر هزینه‌های انرژی خورشیدی کاهش خوبی داشتند. از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ قیمت پنل‌های خورشیدی حدود ۴۰-۵۰٪ کاهش یافته است. هزینه هر وات تولیدی از ۰.۳۰ دلار در سال ۲۰۱۸ به۰.۱۵-۰.۲۰ دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

در خصوص ذخیره‌سازی انرژی، مشکل اصلی انرژی خورشیدی ناپیوستگی تولید (فقط در روز)است، که در این خصوص تکنولوژی این سیستم ها روز به روز در حال پیشرفت هست. به عنوان مثال قیمت باتری‌های لیتیوم‌یونی (رایج‌ترین نوع برای خورشیدی) از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳حدود ۶۰-۷۰٪ کاهش یافته است!  و به همین دلیل قیمت هر کیلووات‌ساعت ظرفیت ذخیره‌سازی از سال ۲۰۱۸ تا سال 2023 از حدود 350 دلار به حدود 120 الی 150 دلار کاهش یافته و پیش بینی می شود تا سال 2030 به حدود 60 الی 80 دلار کاهش یابد. همچنین فناوری‌های جدیدی در زمینه ذخیره‌سازی انرژی (جایگزین‌های باتری) در جهان در حال توسعه هست که ما (مجموعه پرسال) در نظر داریم اولین شرکتی باشیم که بتوانیم این تکنولوژی ها را به ایران عزیزمان انتقال و توسعه بدهیم. به عنوان مثال می توان به باتری‌های جریان‌دار، ذخیره‌سازی مکانیکی (پمپ‌تخلیه، هوای فشرده) و باتری‌های حالت جامد اشاره کرد.

بسپار- نقش پلیمرها در تولید و عرضه پنل های خورشیدی چه قدر است؟ 

عباسی:  پلیمرها نقش مهم و فزاینده ای در تولید و عرضه پنل‌های خورشیدی دارند و در چندین بخش کلیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شاید مهمترین بخش، مواد محافظ و عایق پنل ها هستند. پلیمرهایی مانند اتیلن وینیل استات (EVA) و پلی‌دی‌متیل‌سیلوکسان (PDMS) به عنوان لایه‌های محافظ در پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شوند. این مواد از سلول‌های خورشیدی در برابر رطوبت، UV و عوامل محیطی محافظت می‌کنند. انعطاف‌پذیر هستند و به پنل کمک می‌کنند در برابر تنش‌های مکانیکی مقاومت بیشتری داشته باشد.

همچنین شفافیت بالایی دارند و اجازه می‌دهند نور خورشید به‌راحتی به سلول‌ها برسد. در توسعه جدید پنل های خورشیدی با عنوان پنل های انعطاف پذیر، پلیمرهای سبک و انعطاف‌پذیر در ساخت پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شوند. این پنل‌ها برای کاربردهای خاص مانند پوشش‌های ساختمانی، پنل‌های قابل حمل (برای وسایل الکترونیکی و نظامی) و سیستم‌های خورشیدی روی سطوح منحنی کاربرد دارند.

پلیمرها به دلیل سبکی، انعطاف‌پذیری، مقاومت شیمیایی و هزینه تولید نسبتاً پایین، نقش حیاتی در بهبود کارایی، کاهش هزینه و گسترش کاربردهای پنل‌های خورشیدی دارند. با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود استفاده از پلیمرهای پیشرفته در آینده افزایش یابد و تحول بزرگی در صنعت انرژی خورشیدی ایجاد کند.