اخبار

آیا سرمایه گزاری خارجی در صنعت پتروشیمی به طور کامل متوقف شده است؟

بسپار/ایران پلیمر  سرپرست مدیریت سرمایه گذاری شرکت ملی صنعت پتروشیمی با تاکید بر اینکه راه‌اندازی پروژه‌ها متوقف نشده است، گفت: با مشارکت هلدینگ ها در صنعت پتروشیمی، منافع و سودهای حاصله از طریق همین هلدینگ ها میان مردم توزیع خواهند شد و عموم مردم در رشد و توسعه کشور سهیم خواهند شد.

به گزارش نیپنا، شهرام رضایی سرپرست مدیریت سرمایه گذاری شرکت ملی صنعت پتروشیمی در گفتگویی به تشریح آخرین وضعیت سرمایه گذاری و دیگر تحولات در صنعت پیشرو پتروشیمی پرداخته است که متن این گفتگو در پی می آید:

-در یک نمای کلی، سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت پتروشیمی و چشم اندازآتی آن را چگونه ارزیابی می کنید؟

کشور جمهوری اسلامی ایران به سبب دارا بودن مواهب خدادادی فراوان، از جمله ذخایر و منابع عظیم نفت و گاز و قرار گرفتن در بزرگترین و مهمترین شاهراه انرژی جهان، از پتانسیل های بالقوه و فراوانی در زمینه انرژی و به ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برخوردار است. با نگاه جامع و تخصصی به صنعت پتروشیمی کشور از ابتدای پیدایش آن تا سال های اخیر مشاهده می شود که گام های بلند و موثری در زمینه سرمایه گذاری در این صنعت صورت گرفته که بسیاری از آنها به ثمر نشسته و کشور و مردمان این سرزمین از مواهب آنها برخوردار شده اند و برخی نیز در حال حصول نتیجه و بسیاری هم در آینده نه چندان دور به بار خواهند نشست.

وجود تمایل بالای سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری صنعت پتروشیمی- علی رغم ریسکهای حقوقی، مالی و قانونی موجود در ایران – که بسیاری از آنها ناشی از تحریم های ضدایرانی سال های اخیر است – ناشی از پتانسیل های بسیار و مزیت های نسبی فراوان صنعت پتروشیمی ایران است. مثلا می توان به قوانین حمایتی موجود، وجود مناطق ویژه و مناطق آزاد در سطح کشور، وجود خوراک فراوان و امکان تامین پایدار آن، دسترسی به شاهراه های ارتباطی و آب های آزاد بین المللی، نزدیکی به بازارهای مصرف، وجود زیر ساختهای لازم، توانمندی بالای فنی و مهندسی و اجرایی شرکت ها، سازندگان، تامین کنندگان و پیمانکاران ایرانی، وجود تجارب موفق بسیار در زمینه تجهیز، نصب و راه اندازی در بخش های مختلف صنعت و وجود نیروی کار بومی و متخصص اشاره نمود.

با توجه به نتایج بررسی های صورت گرفته و ماهیت صنعت پتروشیمی، این صنعت در حال حاضر نیز همچون گذشته دارای پتانسیل های سرمایه گذاری بسیار مطلوبی است. در اختیار داشتن منابع عظیم نفت و گاز، سود بالای حاصله از فروش محصولات پتروشیمی در مقایسه با خام فروشی، نیاز روز افزون به توسعه صنعت پتروشیمی جهت تولید محصولات استراتژیک، خاص و با ارزش افزوده بالا، دستیابی به تکنولوژی های جدید و پیدایش بازارهای متنوع برای محصولات پتروشیمی و از همه مهمتر تمایل موجود به سرمایه گذاری که در این بخش از صنعت نفت شاهد آن هستیم، افق روشن و چشم انداز آتی بسیار مثبت و مناسبی را پیش روی صنعت پتروشیمی ایران قرار داده است.

-تقریباً تمام سرمایه گذاری های فعلی صنعت پتروشیمی از سوی هلدینگ های (عمومی – مردمی) صورت می گیرد و این امر ریسک سرمایه گذاری های پتروشیمی را به بخش عمومی هدایت می کند، آیا چنین امری را منطقی و رایج می دانید؟ مزایا و معایب احتمالی آن چیست؟

نمی توان گفت که تمام سرمایه گذاری های فعلی صنعت از سوی هلدینگ های بزرگ صورت می گیرد. در حال حاضر سرمایه گذاران بسیاری از بخش خصوصی نیز در این زمینه فعال و متقاضی سرمایه گذاری هستند. اما اگر حضور هلدینگ های (عمومی- مردمی) در بخش بزرگی از سرمایه گذاری صنعت مشاهده می شود دلیل آن ناشی از ذات صنعت پتروشیمی بالاخص در بخش های بالادستی است که وابستگی زیادی به سرمایه دارد و نیازمند سرمایه های بزرگ و توانمندی مالی بالا سرمایه گذاران است، به صورت بدیهی این خصائل در توان شرکت های قدرتمند از جمله هلدینگ های بزرگ است.

در صنعت پتروشیمی علاوه بر دستیابی به سود پایدار ناشی از فروش محصولات و ارزش افزوده بالا از خام فروشی منابعمان پیشگیری می کنیم. ضمن اینکه صنعتی را مهیا می کنیم که سبب توسعه سرمایه ملی، دسترسی به تکنولوژی های جدید، ایجاد اشتغال و بسیاری مزایای پایدار دیگر برای کشور می گردد. با مشارکت هلدینگ های عمومی و مردمی در صنعت منافع و سودهای حاصله از طریق همین هلدینگ ها میان مردم توزیع خواهند شد و از سوی دیگر نیز عموم مردم در رشد و توسعه کشور سهیم خواهند شد.

این واقعیت را از یاد نبرید که ما در هر نوع سرمایه گذاری در هر بخشی به نوعی با ریسک های مختلف روبرو هستیم و ریسک نیز جزئی از سرمایه گذاری است ، در واقع ذات سرمایه گذاری با ریسک همراه است. صنعت پتروشیمی نیز به دلیل نیازمند بودن به تکنولوژی های بالا و به روز و وابستگی شدید به سرمایه قطعاً با ریسک هایی روبرو است. اما امروزه روش ها و ابزارهای بسیاری برای کاهش و کنترل ریسک های موجود در انواع سرمایه گذاری وجود دارد و قطعاً هلدینگ های مردمی در سرمایه گذاری های خود با بهره گیری از نیروهای توانمند و متخصص و استفاده از دانش روز، از بروز چنین ریسک هایی جلوگیری خواهند کرد. ضمن اینکه هدایت این ریسک ها به بخش عمومی اصلاً منطقی و رایج نمی باشد؛ ولی مشارکت عمومی در رشد و توسعه هر کشوری و بهره مندی عموم از منافع و مزایای آن کاملاً منطقی و رایج است.

-با توجه به وضعیت سرمایه گذاری های انجام شده در طرح ها، دور نمای این صنعت را در رقابت با کشورهای منطقه چگونه می بینید؟

رشد پایدار منطقه‌ای در خاورمیانه در بخش پتروشیمی به خصوص در میان کشورهای عربی تقاضای مصرف انرژی دنیا را در دهه‌های آینده با تعادل روبه‌رو‌ خواهد ساخت و این موضوع شامل حال اغلب کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله ایران، عربستان، کویت، امارات، قطر و… خواهد شد. اگرچه تحریم های ظالمانه و شرایط حاکم بین المللی سبب کم رنگ شدن بهره مندی ما از تکنولوژی ها و سرمایه های خارجی شده و روند توسعه صنعت پتروشیمی را کند نموده اما این حرکت هرگز متوقف نشده و در بلند مدت سبب افزایش ظرفیت طرح های پتروشیمی هم خواهد شد.

رشد پژوهش و فناوری، ظهور شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها در کشور طی سال های اخیر، نگاه ویژه مسئولان امر و حمایت های به عمل آمده در این حوزه ها و بهره مندی از نیروهای انسانی متخصص و کارآمد در این زمینه ها، سبب ساز این امیدواری شده که در آینده نزدیک به بسیاری از تکنولوژی های مورد نیازصنعت پتروشیمی دست پیدا خواهیم کرد و افق روشنی پیش روی ما قرار خواهد داشت. بدون تردید رقبای ما در این زمینه نیز فعال هستند و با مشارکت با کشورهای صاحب تکنولوژی و سرمایه موجبات پیشرفت خود را فراهم می نمایند. اما آنچه که علاوه بر توانمندی داخلی در زمینه کسب دانش فنی و تکنولوژی مهم است، وجود تقاضای سرمایه گذاری و تزریق سرمایه در طرح های پتروشیمی است که همواره ادامه دارد. جمع بندی و ارزیابی کلی ما در مجموعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به شرایط حال حاضر کشور این است که در آینده نزدیک مجدداً با رشد صنعت روبرو خواهیم بود و آینده صنعت و سرمایه گذاری در آن بسیار مناسب است.

-آیا صنعت پتروشیمی ایران در چشم انداز 1404 تا 1424 نیز ظرفیت جذب سرمایه دارد؟ اگر پاسخ شما مثبت است لطفا بفرمایید که بیشتر کدام بخش های این صنعت و کدام شاخه محصولات را جذاب می دانید؟

قطعاً و مطمئناً. همانطور که همیشه ظرفیت جذب سرمایه در صنعت پتروشیمی وجود داشته، در آینده هم این نیاز و ظرفیت وجود خواهد داشت. تا زمانی که منابع کافی، ارزان و مناسب را در اختیار داریم و از قدرت جذب سرمایه های خصوصی برخوردار باشیم کماکان ظرفیت توسعه ای و جذابیت لازم برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی وجود دارد. در حال حاضر برنامه های دقیقی در راستای توسعه و حرکت صنعت پتروشیمی تدوین شده است. که از جمله می توان به طرح های تبدیل گاز به متانول و سپس به شاخه های الفینی پایین دست پروپیلن و پلیمرهای مربوطه اشاره کرد. هر چقدر در صنعت پتروشیمی پیشرفت داشته باشیم و در جهت توسعه پروژه های بالادستی صنعت حرکت کنیم متعاقباً پتانسیل ها و جذابیت های مناسبی نیز برای صنایع پایین دستی (مانند تولید پلیمرهای خاص و جاذب ها) ایجاد خواهد شد.

موضوع جذب سرمایه و در حالت کلی تر تامین مالی طرح ها و پروژه ها در این صنعت یک فاکتور مهم و کلیدی است، در شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم که نقش پدر، ناظر و برنامه ریز توسعه این صنعت را بر عهده دارد معمولا به تدوین روش های بهینه تامین مالی توجه می شده است، آیا روش های نوینی در شیوه های جذب سرمایه و تامین مالی برای آینده تدارک دیده شده است؟
اگرچه نمی توان از تاثیرات و منافع ناشی از مشارکت ها و سرمایه گذاری های خارجی چشم پوشی نمود و از سرمایه گذاری خارجی استقبال نکرد. اما صنعت پتروشیمی چه با وجود سرمایه های خارجی و چه بدون وجود آن راه خود را ادامه خواهد داد. به نظر می رسد در حال حاضر با تقویت صندوق توسعه ملی و بازگرداندن بخشی از ارز ناشی از فروش محصولات و یا فروش نفت می توان جریان کافی برای سرمایه گذاری در زمینه طرح های پر بازده و با ارزش افزوده بالا مانند صنعت پتروشیمی را ایجاد کرد.

امروزه همانطور که پیشرفت های بسیاری در همه زمینه ها و صنایع مختلف حاصل شده، در زمینه روش های تامین مالی پروژها و جذب سرمایه مورد نیاز، روش ها و ابزارهای جدید و کارآمدی به وجود آمده اند که هریک معایب و مزایای خاص خود را داشته و با توجه به نیاز هر صنعتی و در نظر گرفتن شرایط روز می توان از آنها بهره گرفت. با توجه به انجام مطالعات و ارزیابی های بسیار در این زمینه، در حال حاضر بررسی ها و ارزیابی های تخصصی در خصوص امکان جذب سرمایه های داخلی از طریق زیرساخت های موجود از قبیل بازار سرمایه و روش های نوین از قبیل تشکیل «صندوق های تخصصی» ، «صندوق پروژه» جهت جذب منابع داخلی و منابع خرد در دست اقدام است.

-از اهمیت سرمایه خارجی گفتید اجازه دهید سئوال آخرم را در همین زمینه بپرسم، با توجه به کاهش و توقف ورود سرمایه های خارجی، تبعات بلند مدت این امر را چه می دانید؟ آیا توقف سرمایه گذاری خارجی می تواند یک اخلال عمده در تحرک طرح ها قلمداد شود؟

همانطور که اشاره کردم به دلیل پتانسیل های بالقوه و جذابیت های صنعت پتروشیمی در ایران هرگز اخلال عمده ای به دلیل توقف سرمایه گذاری خارجی درصنعت وجود نداشته و کماکان متقاضیان سرمایه گذاری در صنعت وجود دارد. اگرچه ورود سرمایه گذاران خارجی به توسعه صنعت سرعت می بخشد ولی عدم وجود آنها مانع جدی برای رشد صنعت نیست.

این یک واقعیت غیرقابل کتمان در ایران است که همواره با تکیه بر توان و دانش داخلی طرح های موجود درصنعت ادامه داشته و راه‌اندازی پروژه‌ها متوقف نشده است و با توجه به وضعیت هایی که کشور با آنها روبرو شده راهکارهای مناسب نیز اخذ شده است. از سوی دیگر ارتباط با سرمایه گذاران خارجی نیز هیچگاه به طور کامل متوقف نشده است. نهادهای مختلف کشور و دولت، از جمله بانک مرکزی، همواره در پی ارائه ساز و کارهای مناسب جهت برقراری ارتباط با کشورهای خارجی و جذب سرمایه هستند که از آن می توان به انعقاد قرارداد 25 ساله بین ایران و چین، و یا مذاکره با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپاییSME) ) و حوزه CIS، روسیه و چین (که تاثیر پذیری کمتری از اقدام‌های امریکا دارند) اشاره کرد که از طریق همه این موارد می توانیم از راهکارهای بانکی جدید جهت برقراری ارتباطات بانکی و انتقال سرمایه استفاده کنیم.

نیپنا

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا