سرعت فناوری ما را به کجا می برد؟ / انقلاب پنجم صنعتی در راه است (1)

بسپار/ایران پلیمر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و نسل پنجم اینترنت، سه فناوری پیشرفته هستند که به باور تحلیلگران، زمینه را برای پنجمین انقلاب صنعتی فراهم خواهند کرد. از پیش استفاده از این فناوریها اثرات گوناگون بر زندگی انسانها داشته و بدون شک این اثرات در آینده عمیقتر و فراگیرتر خواهند شد و اکنون نمیتوان مطمئن بود این اثرات کاملا مثبت هستند.
ما اکنون در دوران چهارمین انقلاب صنعتی هستیم. انقلابهای صنعتی از حدود سه سده پیش یعنی سال ۱۷۶۰ آغاز شدند. قبل از نخستین انقلاب صنعتی، اکثر انسانها در مزارع کار میکردند و ابزارهای پیچیده ای برای فعالیت نداشتند. اما به تدریج با وقوع هر انقلاب صنعتی، امکانهای جدید برای زندگی و کار انسان پدید آمد و بسیاری از کارشناسان معتقدند، انقلابهای صنعتی سبب آسانتر شدن زندگی انسانها شدهاند.
پیشرفت فناوری با سرعت روزافزون ادامه دارد و این به معنای وقوع تغییرات گوناگون و فراگیر در زندگی انسان است. محیطهای کاری، فضای خانه، اماکن تفریحی، روابط انسانها و … همگی به تدریج تغییر خواهند کرد و مبنای همه این تغییرات، فناوری پیشرفته، بهویژه هوش مصنوعی خواهد بود. کارشناسان معتقدند برای آنکه این پیشرفتها مفید باشند و در کوتاهمدت و بلندمدت اثرات منفی بر انسان نداشته باشند، ضروری است از پیش اثرات آنها بر جنبههای مختلف زندگی انسان بررسی و اقدامات لازم برای بهینهسازی آنها انجام شود.
در مطالب حاضر، به بررسی چهار انقلاب صنعتی که تاکنون رخ داده، ویژگیهای پنجمین انقلاب صنعتی، اثرات متقابل شبکه نسل پنجم اینترنت بر پنجمین انقلاب صنعتی، ریسک نادیده گرفته شدن نابرابریها و نیز دیدگاه آینده پژوهان درباره آینده اشاره شده است. (نظر اول را در زیر می خوانید)
کارخانههای هوشمند
نسل پنجم اینترنت، میتواند جایگزین اترنت، وایفای و شبکههای ال تی ای نسل چهارم شود که در کارخانهها، تجهیزات را به هم مرتبط میکنند، اما یکی از عرضهکنندگان نسل پنجم شبکه اینترنت، با اصول و اساس شروع کرده است. یعنی ارتقا و قدرت بخشیدن به تجهیزات موبایل و روباتها. شرکت مخابراتی اریکسون سوئد در یک کارخانه جدید در ایالت تگزاس آمریکا با کمک شبکه نسل پنجم اینترنت در حال ساخت تجهیزات زیرساختی این شبکه است. شرکت اریکسون که تجهیزات نسل پنجم را به شرکتهای مخابراتی در آمریکا نظیر ورایزن، اسپرینت و تی موبایل ارائه میکند، پیش بینی کرده که تا پایان سال جاری میلادی ۱۹۰ میلیون و تا پایان سال ۲۰۲۵ بیش از ۸/ ۲ میلیارد مشترک برای نسل پنجم شبکه اینترنت وجود خواهد داشت.
چندی پیش در سال جاری میلادی، در این کارخانه نخستین ایستگاههای موج میلیمتری استریت ماکرو مونتاژ شد. اگرچه این کارخانه هنوز با تمام ظرفیت مشغول فعالیت نیست، اما نیروی کار، برای بالا بردن کارآیی در تولید از ارتباط نسل پنجم شبکه اینترنت استفاده میکنند. برای مثال کارگران برای دریافت پشتیبانی واقعیت افزوده از متخصصانی که دوردست هستند، از این شبکه بهره میبرند و با آن ویدئو به اشتراک میگذارند. از این شبکه همچنین برای هدایت خودروهای خودران و پهپاد در محوطه کارخانه استفاده خواهد شد. اریک سایمونسون، رئیس کارخانه هوشمند نسل پنجم شبکه اینترنت اریکسون در آمریکا میگوید: «ارتباط سریع و بسیار امن نسل پنجم شبکه اینترنت، کارخانه هوشمند را قادر میکند عملیاتها را با چابکی و انعطاف انجام دهد و از راه حلهای صنعتی نظیر انبارهای خودکار، مونتاژ خودکار، بسته بندی و مدیریت تولید بهره ببرد. اقداماتی که میتوان با استفاده از این شبکه برای ارتقای تجارت انجام داد بی پایان است؛ تولید کارا با بهرهگیری از فناوری و اتوماسیون.»
این نوع فواید میتواند به رشد کارخانههای هوشمند کمک کند. کارخانه هوشمند شبکه نسل پنجم اینترنت اریکسون در آمریکا بخشی از موج جدید کارخانهها نظیر کارخانه مستقر در ایالت کانکتیکوت است، که تا سال ۲۰۳۰ میتواند ۵/ ۱ تا ۲/ ۲ هزار میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی جهان بیفزاید. ارتباط، اتوماسیون هوشمند و مدیریت و تحلیل دادهها، فناوریهای کلیدی هستند. در واقع شبکه نسل پنجم اینترنت زمینهساز تحولات بزرگ در کارخانههاست. زیرا آنها را قادر میکند از فرصتهای نو، بهره ببرند. ارتقای اپلیکیشنهای امن یکی از این فرصتهاست. همچنین این شبکه منحصر به فرد است. زیرا امکان تقسیم شبکه یعنی طیف فیزیکی را فراهم میکند و هر قطعه به اپلیکیشن خاص موردنظر اختصاص مییابد. در حوزه کارخانههای هوشمند، چین، آلمان و ژاپن پیشرو هستند و پس از آنها کرهجنوبی، آمریکا و فرانسه قرار دارند. مشخص نیست در ایالات متحده چه تعداد کارخانه هوشمند هستند. اما بر مبنای یک بررسی بینالمللی درباره ۹۱۲ کارخانه، تخمین زده میشود که ۲۸درصد این کارخانهها در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ هوشمند شده اند. این در حالی است که متوسط جهانی تعداد کارخانههای هوشمند در اقتصادهای بزرگ ۳۰ درصد است. بهره گیری از هوش مصنوعی و چابک شدن، اهمیت بالایی دارد. نزاع بین واشنگتن و شرکت هوآوی چین که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تلفن همراه در جهان است، بیشترین خبرها را در حوزه شبکه نسل پنجم اینترنت به خود اختصاص داده است. فشار ژئوپلیتیک که بر شرکت هوآوی وجود دارد فرصتی را برای بازیگران کوچکتر برای کسب سهم بزرگتر از بازار این فناوری و اثرگذاری بر نحوه استفاده از فناوری شبکه نسل پنجم اینترنت پدید آورده است. برای مثال شرکت انایسی ژاپن که در حوزه فناوری فعالیت میکند، سهم بسیار کوچکی از بازار ساخت تجهیزات این فناوری در اختیار دارد. این بازار تحت کنترل عرضهکنندگان چینی و اروپایی است. اما شرکت انایسی با ائتلاف جدید ۵۹۸ میلیون دلاری با شرکت «نیپون تلگراف و تلفن» برنامههای بزرگی برای بهرهگیری از فناوری شبکه نسل پنجم اینترنت در تولید تدوین کرده است.
در یک ویدئو اثر همافزایی این فناوری و هوش مصنوعی به نمایش گذاشته شده است. در این ویدئو کارخانهای در سال ۲۰۳۰ به نمایش گذاشته شده که در آن خطوط تولید منعطف هستند، در آن از روباتهای صنعتی با دو بازو و ابزارهای خودکار برای تولید محصول استفاده شدهاند. در این کارخانه الگویی و مفهومی، انسانها عملیاتهای بینالمللی را از طریق شبکههای نسل پنجم اینترنت کنترل میکنند و از سرعت بالای این شبکه بهره فراوان میبرند. سخنگوی شرکت انایسی میگوید: «معتقدیم فناوریهای نسل پنجم اینترنت فواید بسیار فراگیر برای صنعت تولید کالا به همراه دارد، از جمله تولید خودکار، بهرهوری بالاتر، کارآیی در عملیاتها و هزینه پایینتر. برای مثال در حوزه پشتیبانی و تامین مواد، خودکار شدن بیشتر با بهرهگیری از نسل پنجم اینترنت، سبب میشود قطعات منظم تر تحویل شود. در نتیجه کارایی تولید بالا میرود و محصول نهایی نیز با کارآیی و اثربخشی بالاتر جمعآوری و تحویل داده میشود.
ژاپن در حوزه اتوماسیون تولید پیشرو است و شرکتهای بزرگ ژاپنی که در این زمینه فعال هستند، سهمی بالا در بازار روباتهای صنعتی دارند. همچنین تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی و ارتباطی نظیر میتسوبیشی الکتریک روی استفاده از فناوری نسل پنجم اینترنت در افزایش ارتباط انسان و ماشین در کارخانهها کار میکنند. سخنگوی شرکت میتسوبیشی میگوید: «از آنجا که این فناوری بیسیم است، امکان تغییر وضعیت خطوط تولید طبق نیازها وجود دارد. در نتیجه در حوزههای بیشتری میتوان با استفاده از روباتها، روندها را خودکار کرد و این به معنای افزایش کارآیی و کاهش هزینههاست. تحلیل دادهها به نفع تمامی استفادهکنندگان در بخشهای پشتیبانی، تولید و عملیاتهای خرد است.»
بنابراین نسل پنجم اینترنت در ترکیب با دو فناوری دیگر یعنی اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، به کارخانههای هوشمند امکان میدهد محصولات بهینه شده را سریعتر و با هزینه پایینتر تولید کنند. درآمد فناوری نسل پنجم اینترنت امسال به بالاتر از ۴ میلیارد دلار خواهد رسید. در آینده ما میتوانیم «هر آنچه میخواهیم» در کارخانهها تولید کنیم و در مدتی کوتاه در اختیار مشتری قرار دهیم. تجربه مشتری ارتقا پیدا خواهد کرد، زیرا محصولات منحصربهفرد، بهینهسازی شده و همراه با خدمات گوناگون به او عرضه میشود. بخش پشتیبانی نیز از اینترنت نسل پنجم بهره خواهد برد. این فناوری اپلیکیشنهای انبارداری را ارتقا میدهد و ظرفیت برای استفاده از ابزارهای هوشمند افزایش پیدا میکند.
دنیای اقتصاد