اخباراخبار ویژهمقالات

اختصاصی بسپار بازیافت پلاستیک و چالش ها و فرصت های پیش رو

گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر پلاستیک ها موادی ارزان، سبک و بادوام هستند که می توانند به راحتی به محصولات متنوعی که در طیف گسترده ای از کاربردها مورداستفاده قرار می گیرند، قالب گیری شوند. درنتیجه، تولید پلاستیک در 60 سال اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است. با این حال، سطوح فعلی استفاده و دفع آن ها مشکلات زیست محیطی متعددی را ایجاد می کند. نزدیک به 4 درصد از تولید نفت و گاز جهان، منبعی تجدیدناپذیر، به عنوان مواد اولیه برای پلاستیک ها استفاده و 3 تا 4 درصد دیگر برای تامین انرژی برای تولید آن¬ها هزینه می¬شود. بخش عمده¬ای از پلاستیک تولیدشده در هر سال برای ساخت اجزای یکبار مصرف بسته بندی یا دیگر محصولات با عمرکوتاه مدت که ظرف مدت یک سال دور ریخته می شوند، استفاده می شود. این دو مشاهده به تنهایی نشان می دهند که استفاده فعلی ما از پلاستیک ها ماندگار (sustainable) نیست. علاوه بر این، به¬علت دوام بسپارهای مصرفی، مقادیر قابل توجهی از پلاستیک های عمرگذشته به عنوان زباله در خاکچال¬ها (landfills) و زیستگاه های طبیعی در سرتاسر جهان انباشته می شوند.
درحال حاضر بازیافت یکی از اقدامات بسیار مهم موجود برای کاهش این اثرات است و امروزه نمایانگر یکی از پویاترین سطوح در صنعت پلاستیک است. بازیافت، فرصت¬هایی برای کاهش مصرف نفت، انتشار  دی اکسیدکربن و مقادیر دفع پسماند فراهم می کند. در این جا، به طور خلاصه بازیافت در مقابل دیگر رویکردهای کاهش پسماند، یعنی کاهش مواد مصرفی از طریق استفاده مجدد از محصول یا کاهش ضخامت (downgauging)، استفاده از مواد زیست تخریب پذیر جایگزین و بازیابی انرژی به عنوان سوخت، قرار می گیرد.
درحالی که پلاستیک ها از دهه 1970 بازیافت می¬شوند، مقادیری که بازیافت شدند از نظر جغرافیایی، با توجه به نوع و کاربرد پلاستیک متفاوت هستند. در چند دهه گذشته بازیافت مواد بسته-بندی گسترش سریعی در برخی از کشورها نشان داده است. پیشرفت ها در فناوری ها و سامانه های جمع آوری، دسته بندی (sorting) و بازفراورش پلاستیک های قابل بازیافت، فرصت های جدیدی را برای بازیافت ایجاد می کند و با اقدامات ترکیبی مردم، صنعت و دولت ها ممکن است انتقال اکثر پسماند پلاستیک ها را از خاکچال-ها به بازیافت در طی دهه¬های اخیر، تحقق بخشد.

1. مقدمه
از زمان اختراع روش¬های مختلف برای تولید بسپارها از منابع پتروشیمی، صنعت پلاستیک به طور قابل توجهی توسعه یافته است. پلاستیک ها از نظر سبک بودن، دوام و هزینه کم نسبت به بسیاری از مواد دیگر مزایای قابل توجهی دارند. در سال 2007 تولید جهانی بسپار سالیانه 260 میلیون تن برای بسپارهای گرمانرم، گرماسخت، چسب ها و پوشش ها، به جز الیاف مصنوعی، تخمین زده شده است. این آمار آهنگ رشدی در حدود 9 درصد را نشان می دهد. بسپارهای گرمانرم تقریبا دو سوم از این تولیدات را تشکیل می دهند و استفاده از آن ها در سطح جهانی 5 درصد رشد یافته است.
امروزه، پلاستیک ها تقریبا به طور کامل از مواد پتروشیمی تولید شده از نفت و گاز فسیلی مشتق می شوند. حدود 4 درصد از تولید نفت خام به طور مستقیم از مواد اولیه نفتی به پلاستیک-ها تبدیل می شود. از آن جا که تولید پلاستیک ها نیز نیازمند مصرف انرژی است، تولید آن مقدار مشابه سوخت های فسیلی مصرف می کند. با این حال، این نیز می تواند استدلال شود که استفاده از پلاستیک های سبک می تواند استفاده از سوخت های فسیلی را کاهش دهد، برای مثال در حمل ونقل هنگامی که پلاستیک ها جایگزین مواد معمول سنگین تر، مانند فولاد، می شوند.
تقریبا 50 درصد از پلاستیک ها برای کاربردهای یک بار مصرف، ازجمله بسته بندی، فیلم های کشاورزی و لوازم یک بار مصرف، بین 20 تا 25 درصد برای زیرساخت های طولانی مدت ازجمله لوله ها، پوشش های کابل و مواد ساختمانی و باقی برای کاربردهای مصرفی بادوام با طول عمر متوسط، ازجمله کالاهای الکترونیکی، مبلمان، وسایل نقلیه و غیره استفاده می شوند. تولید پسماند پلاستیکی پسامصرف در سرتاسر اتحادیه اروپا (EU) 6/24 میلیون تن در سال 2007 بوده است. جدول 1 تفکیک مصرف پلاستیک را در انگلیس درطی سال 2000 و سهم هر یک در تولید پسماند را نشان می دهد.

مهندس رویا پورشوشتر
کارشناش ارشد مهندسی پلیمر

(ادامه دارد…)

متن کامل این مقاله را در شماره ۲۱۱ ماهنامه بسپار که در نیمه اردیبهشت ماه منتشر شده است، بخوانید. 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا