اختصاصی بسپار/ تحلیلی بر وضعیت بازار مواد اولیه پلیمری در سال 1400
بسپار/ایران پلیمر
سپهر سرتیپ زاده
مدیر فروش و بازاریابی شرکت پارت بسپار آزما
بخش اول: محصولات پتروشیمی و روند حاکم بر بازار آن در سال 1400
به طور کلی اگرچه بررسی ها و تحلیل های بلند مدت اقتصادی کشور عزیزمان ایران، ما را با آمار و ارقام امیدوار کننده ای مواجه نمی سازد و بازار مواد اولیه پتروشیمی نیز به عنوان بخشی از این چرخه اقتصادی مستثنی از آن نیست، اما آنچه مسلم است بازار مواد اولیه پتروشیمی نسبت به سال گذشته ثبات و آرامش بیشتری را برای تولید کنندگان و صنایع پایین دستی به همراه داشت و قیمت کالاها در مجموع در بازه قیمتی کوچکتری نسبت به سال گذشته در نوسان بوده اند. این امر را می توان در عناوین زیر مورد تحلیل و بررسی قرار داد:
1.کاهش فاصله ظرفیت اسمی و تولید داخلی پتروشیمی های مختلف
در سال 1400 نسبت به سال 1399 شاهد عرضه کمی محصولات بیشتری در بورس کالا بوده ایم . به هر میزان که فاصله عرضه و تقاضا کاهش یابد قیمت تمام شده خرید کالا نیز در زمان رقابت برای متقاضیان افزایش چشمگیر نخواهد داشت و در صورت ثبات در عوامل موثر بر قیمت گذاری پایه مواد پتروشیمی می توان انتظار داشت که قیمت در هفته های مختلف با ثبات بیشتری همراه شود.بسیاری از کالاها در سال 1400 بر مبنای همان قیمت پایه و با کمترین رقابت فروخته شدند.
2.تثبیت نرخ ارز نیمایی در ماه های مختلف و نوسان کم آن نسبت به سال گذشته
در بحث نرخ ارز همواره عوامل متعدد و مختلفی تاثیر گذار می باشند و بررسی این امر نیازمند یک تحلیل اقتصادی سیاسی ریشه ای و پایه ای است که از فضای اصلی حاکم بر این تحلیل به دور است، اما به طور خلاصه می توان گفت نرخ قابل قبول برگشت ارز صادراتی به کشور در سال 1400 نسبت به سال گذشته در کنار کاهش تحرکات سیاسی سبب ساز تثبیت بیشتر نرخ ارز نیمایی در سال 1400 گردید.اما در مجموع همچنان اقتصاد کشور با مشکل عدم ثبات اقتصادی به ویژه در موضوع نرخ ارز دست و پنجه نرم می کند و هر تغییر کوچکی در مولفه های تاثیر گذار، به یکباره سبب افزایش قیمت ها می شود.
3.نظم اجرایی بیشتر در ارائه کد های بورسی متناسب با ظرفیت های تولید
در سال 1399 در موضوع ارائه کدهای بورسی و ظرفیت های اختصاص یافته به تولید کنندگان برای خرید مواد اولیه مورد نیاز مشکلات عدیده و ناهماهنگی های بسیاری وجود داشت، به طور مثال به طور مکرر ظرفیت اختصاص یافته به هر کارخانه تغییر می یافت و اعتبار بازه های زمانی خرید نیز با تغییراتی مواجه می شد اما در سال 1400 این ناهماهنگی و آشفتگی نسبت به گذشته به میزان حداقلی خود رسید و تقریبا کارخانه ها با وضعیت به نسبت روشنی برای خرید محصولات مورد نیاز خود مواجه بودند.این در حالیست که روند تخصیص کد های بورسی به کارخانه های واجد شرایط با استفاده از ساز و کار سامانه بهین یاب با شتاب و سرعت بیشتری نسبت به گذشته انجام شد.
بخش دوم:مواد اولیه پلیمری وارداتی و روند حاکم بر آن در سال 1400
واردات مواد اولیه پلیمری از دو منظر قابل تحلیل و بررسی است:
الف. شرایط داخلی تاثیر گذار بر وارادات
ب.شرایط خارجی تاثیر گذار بر واردات
الف. شرایط داخلی تاثیر گذار بر وارادات
در این بخش به سبب تسریع نسبی در تخصیص ارز و همچنین ثبات نسبی قیمتی در ارز نیمایی نسبت به سال گذشته، وارد کنندگان و تجار با مشکلات کمتری مواجه بودند، موضوع تغییر نرخ عوارض گمرکی و ابلاغ صورتجلسه آن از سوی مجلس شورای اسلامی برای اجرایی شدن اگر چه در بازه ای از سال سبب تحرکاتی در بازار شد اما در نهایت این نرخ تغییر نکرد و در مجموع در بحث شرایط داخلی شاهد ثبات نسبی برای واردات بوده ایم.
ب.شرایط خارجی تاثیر گذار بر واردات
آنچه نسبت به سال گذشته با تغییراتی بعضا لحظه ای و ساعتی مواجه بود، شرایط خارجی تاثیر گذار بر واردات بود که در نهایت سبب شد امسال نیز ما شاهد افزایش بی رویه قیمت ها در زمینه کالاهای اولیه وارداتی باشیم.این مطلب در موارد ذیل قابل تحلیل و بررسی می باشند:
1.افزایش قیمت جهانی مواد اولیه پلیمری
پس از عبور نسبی بازار جهانی از رکود به سبب پاندمی کوید 19، شرکت های بین المللی در سدد جبران خسارت ناشی از رکود اقتصادی یکساله خود بر آمدند و این امر همچون یک زنجیره متصل به هم و نا گسستنی، کلیه فعالان حاضر در این زنجیره به ویژه تولید کنندگان مواد اولیه را در بر گرفت.آنها علاوه بر جبران خسارات سال گذشته در وهله اول با معضل اساسی افزایش قیمت خوراک مواد اولیه در بازار جهانی مواجه بودند و در نهایت کالاهای خود را با قیمت های بالاتری به بازار جهانی ارائه نمودند. به ویژه در کشورهای اروپایی این موضوع به وضوح قابل رویت بود و ما با شیب تند صعودی تغییرات قیمت مواجه بودیم. این تغییرات تا پایان سال 2021 در تمامی ماه ها به ویژه در زمینه مواد پلیمری مهندسی قابل مشاهده بود.
2.تغییر در استراتژی نحوه عرضه و توزیع محصولات بازار جهانی
هر زمان که عرضه نسبت به تقاضا کمتر باشد عرضه کننده با انحصار و قدرت بیشتری تصمیم میگیرد کالای خود را با چه قیمتی و به چه نحوی به بازار عرضه کند و انتخاب می کند که کالای خود را با چه الویتی به فروش برساند. به عبارت دیگر آمیخته های بازاریابی از جمله قیمت گذاری، توزیع، ارتقا محصول و تولید در زمانی که عرضه نسبت به تقاضا کمتر باشد تحت تاثیر جدی قرار خواهند گرفت.
در سال 2021 شکل کلی عرضه ها به بازار جهانی به ویژه در آسیا و خاور میانه با رویکرد متفاوت تری انجام شد، به ویژه شرکت های آسیای شرقی نظیر کره و تایوان که سهم عمده ای از کالاهای مهندسی خاور میانه نظیر پلی کربنات، پلی الفین الاستومر، پلی استال، پلی آمید و … را تامین می کنند سیاست گذاری فروش خود را با تاکید بر فروش حداکثری و در واقع پیش فروش حداکثری به تولید کنندگان چینی بنا نهادند. البته این مطلب، موضوع جدیدی محسوب نشده و هر زمان که کشور چین تقاضای بیشتری برای مواد اولیه برای تولید محصولات خود داشته باشد، نحوه توزیع کالاها متناسب با آن به ویژه در آسیا دستخوش تغییر می گردد.
از سوی دیگر عربستان نیز که به ویژه در سال های اخیر با پتروشیمی سابیک توانست دستاوردهای بزرگ و قابل توجهی را در تولید محصولات جنرال و مهندسی پلیمری داشته باشد نیز تصمیم به فروش حداکثری کالاهای خود به چین گرفت و وارد کنندگان فعال در ایران را با مشکلات جدی مواجه کرد.
بر این اساس بسیاری از سفارش گذاری های وارد کنندگان با حداقل ظرفیت انجام شد و بسیاری از سفارش گذاری ها از سوی عرضه کننده مورد تایید قرار نگرفت و به تبع آن قیمت ها در مقاطع مختلف با افزایش مواجه شد.
جمع بندی
اگر چه سال 1400 نیز همچون سال گذشته و سال های گذشته در نهایت از نظر اقتصادی مطلوب و ایده ال نبوده است و به سمت آن نیز حرکت نکرده است اما باید اذعان داشت نسبت به سال گذشته که با نوسانات جدی نرخ ارز و رکود حاصل از کویید 19 بوده ایم شرایط بهتری را تجربه کرد. امید است سال 1401 برای کلیه صنعت گران و زحمت کشان صنعت پلیمر کشور سالی پر از توفیق و برکت باشد.
