تولید نانوحامل كامپوزيتي براي دارورساني هدفمند در دانشگاه علوم پزشکی تبریز

بسپار می نویسد، محققان دانشگاه علوم پزشكي تبريز موفق به سنتز يك نانوحامل كامپوزيتي به‌منظور دارورساني هدفمند داروي ضد سرطان ريه شده‌اند.تهيه اين نانوحامل‌هاي مغناطيسي تا مرحله‌ تجاري‌سازي پيش رفته ‌است.

به گزارش روز يكشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه نانو رياست جمهوري،شيمي‌درماني يكي از راه‌هاي رايج درمان سرطان محسوب مي‌شود. اما يكي از معايب بزرگ اين روش، عدم انتخابي بودن داروي ضد سرطان است. بدين معني كه دارو علاوه بر اينكه موجب مرگ سلول سرطاني مي‌شود، بر سلول‌هاي سالم نيز مؤثر است و بر آن‌ها نيز اثر مخرب دارد.
ازاين‌رو سيستم‌هاي دارورساني نوين جهت غلبه بر اين مشكلات موردتوجه قرار گرفته‌اند. در اين سيستم‌ها، زمان، مكان و سرعت آزاد شدن دارو به‌خوبي كنترل مي شود، بنابراين علاوه بر افزايش بازدهي درماني دارو، اثرات جانبي آن نيز به‌طور قابل توجه كاهش مي يابد.
دكتر ابوالفضل اكبر زاده محقق دانشگاه علوم پزشكي تبريز گفت: هدف از اجراي اين طرح توسعه‌ يك نانوحامل كامپوزيتي مغناطيسي است كه بتوان با آن داروي دوكسوروبيسين را به‌صورت هدفمند جهت درمان سرطان ريه مورد استفاده قرار داد.دوكسوروبيسين به‌عنوان يكي از قوي‌ترين و پرمصرف‌ترين داروهاي ضد سرطان مورد استفاده قرار مي گيرد. 
اكبر زاده افزود:اين نانوحامل ها قابليت حمل مقادير بيشتري از دارو را از خود نشان مي‌دهند، زيست سازگاري بالايي با محيط بيولوژيكي درون بدن دارند و به دليل دارا بودن خواص مغناطيسي مي‌توان آن‌ها را به‌وسيله‌ يك ميدان مغناطيسي خارجي به بافت موردنظر هدايت نمود.
وي تصريح كرد: استفاده از اين نانوحامل‌ها موجب كاهش اثرات جانبي مخرب دارو بر بافت‌هاي سالم شده و به دوزهاي پايين‌تري از دارو جهت اثر مطلوب نياز داشته و كاهش هزينه‌ درماني را در پي دارد. 
به گفته‌ي اين محقق، در اين پژوهش نانوذرات مغناطيسي اكسيد آهن توسط پليمرهاي زيست سازگار پلي لاكتيد-گليكوليد پوشش داده و اصلاح شدند. اين نانوذرات دوجزئي حاوي داروي ضد سرطان نسبت به تغيير pH حساس هستند و در شرايط pH اسيدي كه مربوط به شرايط وجود تومور سرطاني است، دارو را آزاد مي‌كنند. اين موضوع سبب مي‌شود سرعت، مكان و زمان رهاسازي دارو كنترل شود و بازدهي درماني دارو افزايش يابد.
اكبرزاده در رابطه با نحوه‌ سنتز و ارزيابي اين نانو حامل اظهار داشت: در ابتدا كوپليمر كوپليمرآمفيفيليك پلي لاكتيد- كو- گليكوليد – پلي اتيلن گليكول با درصدهاي وزني مختلف از PEG1000 ، PEG4000و PEG6000 سنتز شدند. اين پليمرهاي سنتز شده به‌منظور كپسوله كردن همزمان دوكسوروبسين و نانوذرات مغناطيسي اكسيد آهن به كار گرفته شدند. ساختار شيميايي كوپليمر سنتز شده با استفاده از آزمون‌هاي FTIR و 1H-NMR ارزيابي شد. جهت تعيين جرم مولكولي كوپليمر نيز از روش كروماتوگرافي نفوذ ژلي استفاده شد.
لازم به ذكر است از اين طرح يك اختراع با عنوان تهيه و ارزيابي invitro دوكسوروبيسين بارگذاري شده در نانوذرات مغناطيسي با پوشش فيزيكي پليمر براي درمان سرطان ريه با شماره 78456 به ثبت رسيده است. 
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي دكتر ابوالفضل اكبرزاده و دكتر سودابه داوران – اعضاي هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تبريز- و ام البنين ابراهيمي ، الهام عباسي و نسرين نيك ضمير– دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد اين دانشگاه- است. نتايج اين كار در مجله‌ Artificial Cells, Nanomedicine, and Biotechnology: An International Journal (جلد 44، شماره‌ي 1، سال 2016، صفحات 290 تا 297) به چاپ رسيده است