خام فروشی پتروشیمی‌ها تعادل صنعت و اقتصاد کشور را برهم زده است/ کامودیتی‌ها باید از تمامی ارزیابی های امتیازی صادراتی حذف شوند/ وابستگی به خام فروشی و افزایش آسیب پذیری اقتصاد کشور
بسپار/ایران پلیمر علیرضا کلاهی صمدی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران و رئیس هیات‌مدیره سندیکای برق کشور در گفت و گویی با اینپیا در خصوص پیامدهای منفی خام فروشی و رشد مفرط صادرات مواد خام اظهار کرد: ارزیابی های رسمی موسسه پژوهش های بازرگانی وزارت صمت نشان می‌دهد سرمایه گذاری صنعتی در ایران و سهم صنعت در تولید ناخالص ملی افولی است و تنها صادرات صنایع بالادستی، انرژی محور و منابع طبیعی بهویژه در حوزه پتروشیمی و مواد شیمیایی با رشد بسیار زیادی مواجه شده که این اتفاق کل صنعت و صادرات کشور را از تعادل خارج کرده است.
این فعال اقتصادی نسبت به پیامدهای افزایش صادرات مواد خام هشدار داد و افزود: کشور در حال حاضر به گروهها یا رشته های خاصی با ارزش افزوده پایین مثل متانول وابسته شده که علاوه بر ایجاد عدم تعادل در اقتصاد، با هرگونه تغییر تکنولوژیک یا هرگونه تغییر بازار که تقاضا را برای این محصولات بخاطر تحریم ها کاهش دهد، اقتصاد ما بسیار آسیب پذیر خواهد بود.
عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران بیان کرد: اگر توسعه صنایع پتروشیمی متوازن بود و بر روی محصولات شیمیایی پیشرفته تر کار کرده به توسعه زنجیره ارزش افزوده ذیل این مواد اولیه می پرداختیم، الان بجای اینکه چند شرکت معدود پتروشیمی به چند بازار محدود دسترسی داشته باشند، چند صد شرکت بخش خصوصی واقعی به بازارهای مختلف و متنوع صادرات داشتند و انقدر هم از تحریم ها آسیب پذیر نبودیم. خصوصا که اخیرا اوفک مجدد تحریم های گسترده ای علیه خریداران محصولات پتروشیمی ایران اعمال کرده است.
کلاهی در خصوص راهکارهای پیش رو برای مقابله با خام فروشی گفت: یکی از خواسته های اصلی ما این است که کامودیتی ها از تمامی ارزیابی های امتیازی صادراتی شامل جوایز صادراتی، انتخاب صادر کننده نمونه و … خارج شوند چرا که صادرات مواد خام اولیه هیچ زحمتی ندارد.
وی افزود: همچنین باید دسته بندی جدید داشته باشیم. صادرات غیر نفتی را از صادرات کامودیتی و صنایع انرژی محور جدا کنیم. صادرات صنایع ساخت محور را هم جدا کنیم و ارزیابی جوایز ملی بر اساس همین دسته بندی صورت بگیرد.
کلاهی خاطر نشان کرد: البته این پیشنهاد هنوز به وزارت صمت ارائه نشده چون پیش از این گوش شنوایی در وزارت صمت نبود اما اخیرا با حضور آقایان نیارکی، زرندی و مقیمی این گفتمان آغاز شده و این موضوع باید در دستور کار اتاق بازرگانی قرار بگیرد.
به گفته این فعال اقتصادی صادرات ساخت محور هم دشوار است وهم زمان بر چرا که از سویی محصولات باید هم منطبق با استانداردها و هم بر اساس خواست مشتری باشد. بنابراین نیاز به بازاریابی دارد و باز کردن مسیر صادرات آن زمان می برد در حالی که صادرات کامودیتی و فلزات و پتروشیمی ها کار ساده ای است و قیمت جهانی دارد که اگر مقداری هم ارزان تر از آن قیمت به فروش رود، بازهم به صرفه است.
برای کالاهای ساخت محور مزیت نسبی در نظر گرفته شود
کلاهی ادامه داد: از سوی دیگر تولید کامودیتی ها انرژی بر است و متاسفانه امروز تنها مزیت نسبی تولید در ایران انرژی، معدن و مواد اولیه در صنایع بالادستی است.
رئیس سندیکای برق کشور گفت: در خصوص صادرات کالای ساخت محور برای مثال در صنعت برق، در بازاری مثل عراق دوره نقد به 270 روز رسیده یعنی با وجود هزینه های بالای تامین مالی در ایران، ما 20 درصد نسبت به رقبای ترک و عرب خود عقبیم. بنابراین باید برای صادرات کالاهای ساخت محور مزیت های نسبی برای فراهم شود و در حال حاضر که از اصلاح ساختار پولی و بانکی ناتوانیم حداقل تخفیفات جزئی برای این کالاها در نظر گرفته شود.
کلاهی خاطر نشان کرد: منظور از در نظر گرفتن تخفیفات جزئی برای کالاهای ساخت محور رانت و یا بازسازی شرایط غیر عقلانی دهه 60 نیست که برخی مواد اولیه تا یک دهم قیمت جهانی در ایران عرضه می شد بلکه منظور اجرایی شدن آیین نامه های مبنی بر 95 درصد قیمت صادراتی است. همین تخفیف جزئی و ایجاد فرصت برای صنایع پایین دستی می تواند باعث شود که صادر کنندگان این دسته از کالاها بازار برای خود فراهم کنند که این اتفاق افزایش صادرات را به دنبال خواهد داشت، آن هم صادراتی که تاثیر آن بر رشد اقتصاد کشور و تولید ناخالص ملی چند برابر صادرات کامودیتی هاست.
وی افزود: همچنین محصولات ساخت محور زنجیره تامین گسترده ای در پس خود دارند و پولی که وارد این حوزه می شود چند دست می چرخد و علاوه بر اثر اهرمی که بر تولید ناخالی ملی می گذارد، فرصت های شغلی خوبی هم فراهم خواهد کرد.
اینپیا
