اخبار

داستان یک کوتوله …

بسپار/ ایران پلیمر نانو از ریشه نانس در زبان یونانی و به معنای کوتوله آمده است. سابقه ی استفاده از این فناوری را می توان در گذر تاریخ مشاهده کرد. چنان که به کارگیری پودر طلا در شیشه در قرون وسطی باعث جلوه ی خاص این محصول می شد و بارزترین نمونه ی آن نیز جام لیکرگوس متعلق به قرن چهارم بعد از میلاد است که با تغییر تابش نور دچار تغییر رنگ می شود.

البته شیشه گران آن دوران اطلاعی از چند و چون این ماجرا نداشتند اما برای اولین بار ریچارد فایمن در 1959 در سخنرانی خود با عنوان “فضای زیادی در آن پایین وجود دارد” فصل نانو را در علم آغاز و در 1974 نارینو تاینگوچی استاد دانشگاه علوم و تکنولوژی توکیو برای اولین بار از واژه ی نانو استفاده کرد. (فایمن به طور مستقیم به این واژه اشاره نکرده بود اما با این حال وی را پدر علم نانو می دانند.)

نانو آغاز گر موج چهارم انقلاب صنعتی برشمرده می شود.

 

اما این قصه در ایران در سال ۱۳۸۰ آغاز و با دستور ریاست جمهور وقت ایران، مطالعات راهبردی فناوری‌نانو آغاز شد. دو سال بعد از شروع این مطالعات، در سال ۱۳۸۲ ستاد ویژه توسعه فناوری نانو (INIC) تأسیس شد، این ستاد سند راهبردی فناوری‌نانو را در مدت دو سال تهیه و به هیات وزیران تسلیم کرد. این سند در سال ۱۳۸۴ توسط هیات وزیران تصویب شد. در سال ۱۳۸۵ نیز سیاست‌ها و راهبردهای ارتقا و توسعه فناوری نانو به تصویب رسید. برای توسعه فناوری نانو، این ستاد کارگروه‌های مختلفی را دایر کرده است. توجه ویژه ی دولت به این نوآوری باعث شد تا بسیاری از تحقیقات دانشگاهی به این حوزه اختصاص یابد و با توجه به میان رشته ای بودن این فناوری شاهد ایجاد گرایش های نانو در علوم مختلف در مقاطع ارشد و دکتری در کشور بوده ایم. این طور برآورد شده است که در سند چشم انداز ده ساله ی دوم، کشور به سمت کاربردی کردن و تولیدات صنعتی در  این حوزه پیش روی کند و این افق تا سال 1404 در نظر گرفته شده است.

 

طبق آمار کشور ما با تولید 8800 مقاله بعد از چین، آمریکا  و هند در رتبه ی چهارم قرار دارد.

هرچند که این امر دستاوردی برای کشور محسوب می شود اما این دستاورد صرفا آماری است. شاید در نگاه اول باید پرسید که این مقالات و این دانش برای کدام صنعت در کشور تولید می شوند؟

حقیقت آن است که متاسفانه در حال حاضر نمی توان پیشرفت در حوزه های علمی کشور را به پیشرفت های صنعتی ربط داد. این دو، سال هاست که راهشان را از یکدیگر جدا کرده اند. برتری امروز ما در تولید علم مرهون چاپ مقالات است.

پس از انفجار جمعیتی در دهه‌ی شصت و متعاقب آن ورود قشر عظیمی از افراد به دانشگاه ها، ایران در تولید مقاله رشد چشم گیری را تجربه کرد و این امر متعاقب با عبور از این موج جمعیتی پیش بینی می شود که فروکش خواهد کرد. طبیعی است که مقارن شدن توجهات ویژه ی دولت به فناوری نانو و ورود قشر عظیمی از متولدین دهه ی شصت به مقاطع تحصیلی بالاتر در این سال ها بر خلق این داستان بی اثر نبوده. حال آن که صنعت ایران هیچ گاه چه در حال حاضر و چه در آینده ی خود توان جذب این حجم از نیروی جوان را نداشته. بازی با آمار کار ساده ای است. بدون آنکه بخواهیم ارزش های این حوزه را و دستاوردهای آن را کوچک بشماریم، باید بپذیریم که این روزها  داستان این فضای کوچک به دستاویزی بزرگ برای تبلیغات صرف پیشرفت در کشور بدل شده و در بسیاری از موارد هنوز اندر خم یک کوچه هستیم.

 

محمد صفری
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پلیمر و خبرنگار گروه رسانه ای بسپار

 

(ادامه دارد…)

 

متن کامل این مطلب را در شماره 207 ماهنامه بسپار که در نیمه دی ماه منتشر شده است، بخوانید. 

 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا