سرمقاله تبسم علیزادمنیر در شماره 247 مجله پوشرنگ/ چرا تامین مواد اولیه همواره یک معضل است؟

بسپار/ ایران پلیمر همیشه ی زندگی حرفه ای گفته اند و شنیده ایم و باور داشته ایم در مملکتی که روی منابع عظیم نفت و گاز خوابیده، مزیت نسبی تولید، در زنجیره های تکمیلی این منابع است. سرمایه گذاری های انجام شده روی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها که مدام مدیران دولتی فخر آن را در دهه های بعد از آغاز دوران سازندگی، بی توجه به مقایسه با همتاهای خود در کشورهای همین منطقه می دهند، نشان از درک نسبی اهمیت موضوع دارد.

در طی سالهای اخیر نیز کلیدواژه گفت و گوهای بخش دولتی و مدیران بخش خصوصی به سوی ارزش آفرینی سوق پیدا کرده و با مذمت خام فروشی که روزی نفت و گاز بود و حالا محصولات پتروشیمی، روند توسعه صنایع پایین دستی س و شکل جدیدی به خود گرفته است.

با این حال در این سالها هرگز تامین مواد اولیه برای دست درکاران تولید کشور، بی دغدغه نبوده است. نه تنها بی دغدغه نبوده، که عمدتا در راس تمامی مشکلات آنها قرار داشته است.

باید پذیرفت که این بخش هم، هر چند به عنوان بدیهی ترین پیشران تولید، از سایر اجزای اقتصاد کشور جدا نیست.

تامین مواد اولیه از طریق بورس کالا با همه تلاطم ها، تغییرات ساختاری در فروش و آنچه صنعت از آن به عنوان مدیریت عرضه نام می برد از یک سو و واردات مواد اولیه با هزینه افزایی و پیچیدگی های ناشی از تحریم ها از سوی دیگر تنها حاشیه های موجود نیستند.

روند افزایشی قیمت دلار، صف های خرید را ایجاد می کند و رقابت های بعضا چند صد درصدی را شاهد هستیم و روند کاهشی دلار، خریداران را به لاک انزوا فرو می برد.

آنچه بر آن اتفاق نظر هست، نیاز به ثبات برای هر حرکت برنامه ریزی شده ای است. چیزی که سالهاست کشور از آن محروم بوده است. متاسفانه خصوصا در دولت فعلی توجهی و نه دورنمایی برای بهبود شرایط اشاره شده، دیده نمی شود.

اقتصاد کلان کشور به عرصه قدرت نمایی و آزمون و خطای عده ای از سیاسیون تبدیل شده که عموما نه تخصص و نه دانشی دارند که اگر داشتند باید خروجی می داشت.

چندین سال است که گمان می کنیم بدتر از وضعیت حال، نخواهد شد و دیده ایم که بدتری رخ داده است. همه نگران نقطه فروپاشی و تبعات پیش و پس از آن هستند. این فروپاشی احتمالی، که تنها امیدی کم فروغ وا می داردمان که به آن نیندیشیم، می تواند یک بار دیگر سالها مملکت را به عقب براند و برای مردمانش بیش از امروز تنگنای معیشت بسازد.

بخش بزرگی از صنایع امروز صرفا با مولفه های غیرمولد سر پا مانده اند و این وضع در بلندمدت مانا نخواهد بود.

غیر از معضل تامین مواد اولیه، تامین نیروی انسانی به طور جدی در حال شکل دادن حفره ای عمیق در واحدهای تولیدی است، چه به لحاظ نیروی کارگری و چه به لحاظ نیروی متخصص. این اخیر، داستانی پر آب چشم است که نه فقط نیازمند بهبود شرایط اقتصادی که شدیدا وابسته به اصلاح امور اجتماعی است. نکته ای که باز هم در میان سردرمداران حکومت نه تنها به نظر نمی رسد که پیام آن دریافت شده باشد، بلکه در منفعل ترین حالت ممکن، در راستای دامن زدن به آن حرکت می کنند.

در غیاب تشکل های صنفی قدرتمند هم، جایی برای مطالبه گری صنایع نیست. یک جایی باید این حلقه های در هم تنیده بی کفایتی را شکافت. امیدوارم زمانی باشد.

 

تبسم علیزادمنیر