بررسی‌ها حاکی از آن است که روند تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی همچنان کاهشی است. در این بین، شاخص فروش با سرعت بیشتری در مسیر نزولی قرار گرفته است.

نمودارهای تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آبان‏‏ ماه موید این واقعیت است که جدا از روند نزولی تولید، اقتصاد ایران با بحران تقاضای مؤثر روبه رو است که افت فروش بنگاه‌ها را به دنبال داشته است؛ این در حالی است که میزان تقاضا یکی از عوامل تعیین‏‏ ‏‏ ‏‏ کننده ادامه حیات یک بنگاه اقتصادی است.

بر اساس گزارش بازوی پژوهشی مجلس از پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران طی سه ماه منتهی به آبان ماه سال ۱۴۰۲، رشد میانگین متحرک سه ماهه شاخص تولید کاهش ۳.۶ درصدی و شاخص فروش آن کاهش ۶.۲ درصدی را نشان می‌دهد.

شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آبان ماه سال ۱۴۰۲، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۸ و ۷.۷ درصدی را تجربه کرده است.

همچنین شاخص تولید نسبت به ماه قبل کاهش ۴.۴ درصدی و شاخص فروش افزایش ۰.۲ درصدی داشته است. شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۴.۵ درصد افزایش و نسبت به ماه قبل ۰.۵ درصد کاهش یافته است.

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ رشد قیمت ماهانه فعالیت‌های صنعتی بورسی کاهش منفی ۰.۵ درصدی را ثبت کرده است. همچنین رشد نقطه به نقطه با افزایش ۰.۵و احد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۲۴.۵ درصد رسیده است.

میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در آبان ماه سال ۱۴۰۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داده و با ۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، ۲۳.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.

شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۲ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۶.۷ درصدی مواجه شده است.

شاخص فروش این شرکت‌ها نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۱۷.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱.۵ درصدی مواجه شده است. تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است.

شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد، به عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس به صورت ماهانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند.

اهمیت این شاخص به روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود؛ زیرا بازخورد شوک‌های واردشده به اقتصاد ایران و واکنش‌های سیاست‌گذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این در حالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به صورت فصلی و با تأخیر ارائه می‌شود.

شاخص تولید و فروش به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی بورس

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی در شاخص تولید، ۹ رشته فعالیت افزایش و ۶ رشته فعالیت کاهش داشته‌اند.

رشته فعالیت‌های دارو، لاستیک و پلاستیک و سایر کانی غیرفلزی، بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، شیمیایی به جز دارو، چوب و کاغذ بیشترین کاهش را در شاخص تولید تجربه کرده‌اند.

همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی ۵ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۱۰ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند.

رشته فعالیت‌های لاستیک و پلاستیک، کاشی و سرامیک و سایر کانی غیرفلزی، بیشترین افزایش را در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات و شیمیایی به جز دارو بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌های محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات، خودرو و قطعات و کاشی و سرامیک، در شاخص تولید افزایش داشته‌اند و رشته فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، فلزات پایه و چوب و کاغذ کاهش را ثبت کرده‌اند.

همچنین در شاخص فروش رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، لاستیک و پلاستیک و کاشی و سرامیک افزایش و رشته فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات و تجهیزات برقی کاهش داشته‌اند.

 

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۲۸.۳ و ۲۲.۴ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵.۳ و ۲۴.۲ درصدی داشته است.

همچنین شاخص تولید و فروش رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۸ و ۸.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۳.۱ و ۱۰.۳ درصدی داشته است.

طی آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته فعالیت‌های دارو، لاستیک و پلاستیک و سایر کانی غیرفلزی بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، شیمیایی به جز دارو و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.

رشته فعالیت‌های کاشی و سرامیک، لاستیک و پلاستیک و سایر کانی غیرفلزی هم بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.

طی آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌های محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات، کاشی و سرامیک و خودرو و قطعات بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، فلزات پایه و کک و پالایش بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.

همچنین رشته فعالیت‌های لاستیک و پلاستیک، کاشی و سرامیک و خودرو و قطعات، بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، تجهیزات برقی و محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات، بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.

شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته فعالیت شیمایی به جز دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۳.۱ درصدی داشته است.

همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۸.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۱۰.۳ درصدی داشته است.

نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیر بخش متانول افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید و فروش زیر بخش‌های کودها و ترکیبات نیتروژن دار و متانول افزایش یافته است.

شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت فلزات پایه

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۰.۶ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۵.۵ درصدی داشته است.

در مقابل شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۷.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲.۹ درصدی داشته است. همچنین نسبت به ماه قبل کاهش شاخص تولید و فروش زیربخش های ورق و پروفیل به کاهش شاخص تولید و فروش منجر شده است.

علاوه بر آن، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص فروش زیربخش های اصلی سبب کاهش شاخص فروش شده است.

شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲.۱ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴ درصدی داشته است.

همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۴ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۸.۱ درصدی داشته است.

همچنین نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیر بخش روغنی‌ها افزایش یافته و نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیر بخش‌های کیک و بیسکویت و لبنیات کاهش یافته است.

شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت دارو

در آبان ماه سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته فعالیت دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹.۷ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴.۳ درصدی داشته است.

همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۵.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵.۲ درصدی داشته است.

نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیر بخش‌ها افزایش یافته و تنها شاخص تولید شربت و سوسپانسیون و سایر کاهش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید و فروش زیر بخش قرص و کپسول کاهش یافته است.

شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی کاهش منفی ۰.۵ درصدی را ثبت کرده است. رشد نقطه به نقطه هم با افزایش ۰.۵ واحد درصدی نسبت به ماه قبل به ۲۴.۵ درصد رسیده است.

میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در آبان ماه سال ۱۴۰۲ به روند یک سال اخیر خود ادامه داده و با ۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل ۲۳.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.

بررسی شاخص قیمت رشته فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد که در آبان ماه سال ۱۴۰۲، رشته فعالیت‌های لاستیک و پلاستیک و محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشته فعالیت‌های فلزات پایه و سیمان بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه را تجربه کرده‌اند.

رشته فعالیت دارو در آبان ماه، نرخ رشد ماهانه مثبت ۲.۲ درصدی داشته است. رشد نقطه به نقطه رشته فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به ۲۷ درصد رسیده و میانگین سالانه قیمت نیز ۵۳ درصد افزایش یافته است.

یکی از رشته فعالیت‌های دیگری که در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ مشمول حذف ارز ترجیحی شد، رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بود. بررسی روند قیمت‌ها در این رشته فعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب توجه است.

با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر، رشد ماهانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خرداد سال ۱۴۰۱ به حدود ۴۵ و ۵۰ درصد رسید، اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به شدت کاهش یافت.

همچنین پس از افزایش در ماه‌های اخیر، در آبان ماه رشد ماهانه مثبت ۰.۵ درصدی داشته است. به طور مشابه رشد نقطه به نقطه شاخص قیمت در این رشته فعالیت هم کاهشی شده و در آبان ماه به ۱۱ درصد رسیده است. میانگین سالانه قیمت در این رشته فعالیت از فروردین ماه نزولی بوده و به ۴۱ درصد رسیده است.

شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۲ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۶.۷ درصدی مواجه شده است.

همچنین شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۱۷.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱.۵ درصدی مواجه شده است.

نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیر بخش گندله افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیر بخش گندله و سایر کاهش یافته است.