پژوهشگران ايراني موفق به ابداع نوعي سلول خورشیدی رنگدانه‌‌يي جديد شدند
بسپار می نویسد، سلول خورشیدی رنگدانه‌‌يي با ساختار یک‌وجهی و بدون نیاز به زیرلایه شفاف رسانا» كه اختراع پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف است در اداره ثبت اختراعات آمریکا (USPTO) در مرحله انتشار است.
دکتر نیما تقوی‌نیا، دانشیار دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف و مجري طرح گفت: «گروه تحقيقاتي ما در زمینه سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌‌يي و همچنین دیودهای نورتاب آلی فعال است. در زمینه سلول‌های خورشیدی تاکنون 20 دانشجوی مقطع دکتری و کارشناسی ارشد دانش آموخته شده‌اند یا هم‌اکنون در حال تحصیل هستند. ما در این طرح موفق شدیم، ساختاری جدید برای سلول خورشیدی ارائه دهیم که می‌تواند شیشه‌های رسانا را -که قسمت عمده‌ای از هزینه سلول خورشیدی را به خود اختصاص می‌دهد- از ساختار حذف کند.»
مخترع طرح درباره سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌‌يي گفت: «سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌‌يي از انواع سلول‌های خورشیدی نانوساختار است که بر پایه جذب نور توسط مولکول‌های رنگدانه و تزریق الکترون و حفره به یک ماده نیمه‌رسانا و یک الکترولیت عمل می‌کند. مکانیزم عملکرد این سلول‌ها تشابه زیادی با فتوسنتز گیاهان دارد.»
وي در خصوص مجموعه فعالیت‌های گروه خود گفت: «فعالیت‌های گروه ما در آزمایشگاه نانوذرات و پوشش‌های نانومتری دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف انجام می‌شود. مجموعه این فعالیت‌ها در جهت ایجاد زیرساخت علم و فناوری لازم به منظور تجاری‌سازی فناوری سلول‌های خورشیدی است. به موازات این طرح در حال انجام چندین طرح دیگر نیز هستیم که در آینده مشخص خواهد شد، کدامیک به نتایج قابل قبول منجر خواهد شد.»
تقوی‌نیا در خصوص تولید انبوه سلول‌های خورشیدی در ایران گفت: «برای تولید سلول خورشیدی، تعداد زیادی عملیات لایه‌نشانی و حرارتی انجام می‌شود که هر یک از این مراحل ظاهرا ساده، برای تولید با سرعت و مقیاس بالا، نیازمند حجم وسیعی کار و طراحی است. سرعت تولید، هزینه فرایند، هزینه مواد اولیه مورد استفاده و قیمت تمام شده در مقایسه با فناوری‌های رقیب همه باید به گونه‌ای باشد که تولید، توجیه‌پذیر باشد؛ علاوه بر این، پایداری محصول در طول چندین سال و بازدهی آن، مهم و کلیدی است؛ بنابراین علاوه بر خلاقیت فنی، پارامترهای زیاد دیگری نیز وجود دارند که مجموعا یک فعالیت تجاری‌سازی را تشکیل می‌دهند. ما نیز در بخش‌های مختلفی از این فعالیت سهیم هستیم و امیدواریم که بتوانیم در سال‌های آینده، سلول‌های خورشیدی با فناوری بومی در ایران داشته باشیم. برای این کار نیاز است، سبدی از پتنت‌های مختلف بین‌المللی مرتبط با این زمینه که مبنای ساخت این سلول‌ها هستند داشته باشیم».
تقوی‌نیا حمایت ستاد نانو از ثبت اختراع در سطح بین‌المللی را بسیار خوب عنوان كرد و گفت:«دیر یا زود کشور باید وارد فضای بین‌المللی فناوری و مالکیت معنوی شود و این کار ستاد به عنوان محرک و حمایت‌کننده، بسیار ارزشمند است».
این پروژه با همکاری دکتر فریبا تاج‌آبادی به عنوان پژوهشگر پسادکتری و فاطمه بهروزنژاد به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد (در حال حاضر دکتری) انجام شده است.
گفتني است، ستاد توسعه فناوري نانو، 80 درصد از کل هزينه ثبت اختراعات نانو در يک اداره ثبت اختراعات معتبر نظير EPO و USPTO را تا سقف 100 ميليون ريال، پرداخت می‌کند. پرداخت‌ها به‌صورت مرحله به مرحله با تاييد يکي از شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات مالکيت فکري که مراحل ثبت اختراع از طريق آنها صورت مي‌گيرد، پس از پرداخت 20 درصد توسط مخترع در هر مرحله انجام می‌شود.
