اختصاصی بسپار/ گفت و گوی بسپار با دکتر زهرا مقصود و آشنایی با گروه مهندسی پلیمر در دانشگاه فردوسی مشهد

بسپار/ایران پلیمر خانم دکتر زهرا مقصود از سال 1390 به عضویت هیات علمی گروه مهندسی شیمی در آمد و مسوول شاخه مهندسی پلیمر در دانشگاه فردوسی مشهد است. او دانش آموخته کارشناسی مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه تربیت مدرس گذرانده است.

 بسپار- خانم دکتر مقصود، گروه پلیمر با چه اهداف و برنامه هایی در دانشگاه فردوسی مشهد ایجاد شد؟

مقصود: رشته مهندسی پلیمر در مقطع کارشناسی از مهرماه 1396 با جذب 30 دانشجو از طریق کنکور سراسری شروع به کار کرد. از چهار سال قبلتر از آن یعنی سال 1392 گرایش پلیمر در رشته مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی ارشد راه اندازی شده بود. با توجه به وجود صنایع پلیمری متعدد در استان خراسان، ضرورت تربیت متخصصان و کارشناسان بومی جهت تامین نیروی متخصص مورد نیاز این صنایع احساس می شد. دانشگاه فردوسی مشهد اولین دانشگاه در شرق کشور است که در رشته مهندسی پلیمر دانشجو جذب می کند. استان خراسان رضوی یکی از مهمترین مراکز صنعتی کشور بوده و بسیاری از صنایع مرتبط با پلیمر در این استان واقع شده اند. فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر می توانند بسیاری از فعالیتها در زمینه صنایع پایین دستی را بر عهده گرفته و با ایجاد تحرک مناسبی به رشد و گسترش صنایع پایین دستی کمک کنند که به طور حتم این موارد خود به اشتغال جوانان و کاهش آمار بیکاری تا حد چشمگیری منجر می شود. در حال حاضر تمام تمرکز ما معطوف بر تربیت فارغ التحصیلان توانمند و کارآفرین است.

 

بسپار- تا کنون در این گروه چند دانشجو پذیرفته و فارغ التحصیل شده اند؟

مقصود: در حال حاضر بیش از 250 نفر در حال تحصیل در رشته مهندسی پلیمر در دانشگاه فردوسی مشهد هستند و حدود 50 نفر نیز تا کنون در این رشته از این دانشگاه فارغ التحصیل شده اند که تعدادی از آن ها جذب صنایع استان و بخشی دیگر در دانشگاه های امیرکبیر، تربیت مدرس، تهران، پژوهشگاه پلیمر و فردوسی در حال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد هستند.

 

بسپار- در خصوص آموزش های دوره چه دروس تخصصی توسط کدام اساتید تدریس می شود و در مورد آزمایشگاه ها و کارگاه های تخصصی چه طور امکاناتی در اختیار دانشجویان هست؟

مقصود: دروس مشترک رشته مهندسی پلیمر و مهندسی شیمی توسط اساتید گروه مهندسی شیمی دانشگاه فردوسی مشهد که دارای سابقه طولانی در این رشته هستند تدریس می‏شود. دروس تخصصی رشته مهندسی پلیمر توسط 4 عضو هیات علمی و در برخی دروس با همکاری گروه شیمی (دانشکده علوم) و مهندسی مکانیک دانشگاه فردوسی تدریس می‏شود. دروس شیمی فیزیک پلیمرها و رئولوژی توسط بنده، دروس شیمی پلیمر و مهندسی پلاستیک توسط آقای دکتر جنانی، دروس مهندسی پلیمریزاسیون و مهندسی الاستومر توسط آقای دکتر دشتی و دروس شناسایی پلیمرها و علوم و فناوری رنگ در پلیمرها توسط آقای دکتر زرندی، عضو هیات علمی جدید گروه تدریس می‏شود.

با وجود جدید التاسیس بودن رشته پلیمر در دانشگاه فردوسی، امکانات مناسبی در زمینه آزمایشگاهی و کارگاهی فراهم آمده است.

کارگاه های الاستومر و کامپوزیت و آزمایشگاه های شیمی پلیمر، شیمی فیزیک پلیمرها و خواص فیزیکی مکانیکی پلیمرها در حال حاضر با امکاناتی مناسب در کنار آزمایشگاه های پژوهشی آزمونهای قطعات پلیمری و سامانه های پلیمری چند جزئی در اختیار دانشجویان قرار گرفته است. اما با توجه به شرایط اقتصادی و ارزی کشور مشکلاتی برای تامین امکانات کامل آزمایشگاهی و کارگاهی این رشته به وجود آمده است که تکمیل آن نیازمند همکاری دانشگاه و خیرین صنعتی می باشد.

لذا از همین موقعیت استفاده کرده و آمادگی گروه پلیمر را برای دریافت هرگونه مساعدت و کمک از سمت از صنعتگران محترم برای تکمیل امکانات کارگاهی در زمینه شکل‏دهی پلیمرها و دستگاه‏های آنالیز آزمایشگاهی و مشخصه یابی اعلام می داریم.

 

بسپار- البته اشاره ای داشتید ولی بفرمایید مشخصا چه پتانسیل هایی در منطقه و استان و استان های همجوار برای جذب مهندسین پلیمر هست؟

مقصود: همانطور که می‏دانید استان خراسان رضوی و خصوصا شهر مشهد در کنار جنبه های فرهنگی، یکی از قطب های اقتصادی و صنعتی کشور نیز هست. شهر مشهد به عنوان قطب صنایع غذایی کشور شناخته می‏شود که این امر اهمیت ویژه ای به صنایع بسته بندی پلیمری بخشیده است. همچنین موقعیت مکانی مشهد به عنوان دروازه ارتباطی با کشورهای آسیای میانه و کشور افغانستان یکی از مهم ترین مزیت های فعالیت اقتصادی در این استان می‏باشد.

همچنین استان خراسان جزو قطب‏های تولید قطعات خودروی کشور شناخته می شود. حضور شرکتهایی مانند مجموعه پارت لاستیک و سایر شرکت های فعال در این حوزه از دیگر فرصت های اشتغال دانشجویان مهندسی پلیمر است. از دیگر صنایع فعال استان در زمینه پلیمر می توان به صنعت چسب و رنگ و رزین با حضور شرکت هایی مانند چسب سامد (چسب مشهد)، اترک شیمی، سیکلمه و غیره اشاره کرد. همچنین در زمینه ساخت قطعات کامپوزیتی شرکت‏های بسیار قدرتمندی مانند نوین کامپوزیت و مشهد صدرا در مشهد حضور دارند که فضای کاری بسیار خوبی برای دانشجویان مهندسی پلیمر در این حوزه ایجاد کرده است. همچنین در زمینه لاستیک نیز شرکت های مطرحی در سطح استان مشغول به فعالیت هستند که از جمله آنها می توان به شرکت بسپار سازه، لاستیک توس، لاستیک جاویدان و غیره اشاره کرد. این تنوع گسترده در صنایع مرتبط با پلیمر در سطح استان این امکان را برای دانشجویان فراهم می آورد تا بتوانند در هر زمینه مورد علاقه خود در صنعت استان مشغول به کار شده و ارزش آفرینی کنند.

 

بسپار- اساتید و دانشجویان گروه تا کنون در چه ایونت های علمی و گردهمایی های تخصصی حضور فعال داشته اند؟

مقصود: همانطور که اطلاع دارید امسال دومین گروه از دانشجویان ما از دانشگاه فارغ التحصیل شده اند. با این وجود اساتید و دانشجویان ما در این سال ها تلاش کرده اند تا در تمامی رویدادهای مهم علمی در حوزه پلیمر حضور فعال داشته باشند. به طور مثال دانشجویان گروه ما در کنفرانس های اخیر همپا و ISPST اصفهان حضور فعالانه ای داشتند و مقالات با کیفیتی را در این کنفرانس ها ارائه دادند. امیدوار هستیم با گسترش فعالیت های گروه و تکمیل امکانات آموزشی و پژوهشی در رشته مهندسی پلیمر، شاهد حضور روزافزون دانشجویان خوبمان در عرصه های علمی و پژوهشی داخلی و خارجی باشیم.

 

بسپار- برنامه های آتی گروه چه خواهد بود؟

مقصود: در حال حاضر به دنبال اخذ مجوز راه اندازی کارشناسی ارشد مهندسی پلیمر در گرایش فراورش هستیم که امیدواریم فرایند اخذ مجوز به زودی به سرانجام رسیده و در یک یا دو سال آینده بتوانیم در این گرایش دانشجو جذب کنیم. توسعه کارگاه‌های عملی و بهبود مهارت‌های عملی دانشجویان در زمینه های تخصصی رشته نیز از دیگر برنامه های گروه است.

با توجه به تجربه موفق اجرای طرح کوآپ در گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه فردوسی مشهد و اخذ مجوزهای مربوطه، به دنبال اجرای طرح کوآپ در رشته پلیمر هستیم. با توجه به ظرفیت های خوب صنعتی استان و نیاز واحدهای صنعتی به حضور دانشجویان پلیمر، امیدوار هستیم بتوانیم این طرح را با موفقیت در رشته پلیمر اجرایی کنیم.

از نظر ارتباط با صنایع استان همواره تلاشمان بر این بوده است که با تعامل سازنده با صاحبان صنایع در راستای رفع نیاز آن ها به نیروی کار تخصصی گام برداریم. در سال های اخیر که سال های ابتدایی و رشد رشته پلیمر در دانشگاه فردوسی بوده است، توانستیم با ایجاد ارتباط سازنده با خانه صمت استان، حمایت های خوبی برای تجهیز آزمایشگاه های رشته دریافت کنیم. همچنین برای بازدیدهای دانشجویی از صنایع استان نیز تعامل خوبی با شرکت ها و تشکل های صنعتی استان داشته ایم و امیدواریم بتوانیم این ارتباطات را گسترش دهیم.

 

بسپار- ارتباط گروه با سایر گروه ها و دانشکده های فعال پلیمر کشور و خارج از کشور چگونه است؟

مقصود: همان طور که پیش‏تر اشاره شد گروه پلیمر دانشگاه فردوسی مشهد یک گروه نوپاست و از بدو راه اندازی تا به امروز عمده تلاش و توجه بر ارتقای کیفیت ارائه دروس و راه اندازی آزمایشگاهها و کارگاه‏های رشته معطوف بوده است. با توجه به تثبیت موقعیت رشته از این پس با فراغت بیشتری می توان به ایجاد و تقویت ارتباط با سایر گروهها و دانشکده های مرتبط با رشته پلیمر در داخل و خارج از کشور پرداخت. اگرچه ذکر این نکته لازم است که رشته مهندسی پلیمر به پشتوانه وجود گروه معظم و با سابقه مهندسی شیمی در دانشگاه فردوسی مشهد ایجاد شده و اعضای هیات علمی آن در سطح کشور شناخته شده هستند و در سطح ملی و بین المللی ارتباطات متنوعی را در کارنامه خود دارند.

 

با تشکر از آقای مهندس معاونیان برای انجام هماهنگی ها و ارسال این گزارش. 

متن کامل این گفت و گو را در شماره 245 ماهنامه بسپار که در نیمه اسفند ماه 1401 منتشر شده است، بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.