اخبار

گفت و گو با مصطفی رضایی، مدیرعامل پارسان قالب خودرو: تامین قالب مورد نیاز در کشورهای همسایه به تنهایی می تواند اقتصاد کشور را تکان دهد

بسپار/ ایران پلیمر مصطفی رضایی، مدیر عامل شرکت پارسان قالب خودرو است. این شرکت در زمینه طراحی و ساخت قالبهای تزریق پلاستیک فعالیت دارد و طیف وسیعی از پروژه های صنایع خودروسازی، نفت و پتروشیمی، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی و … را در کارنامه خود دارد. قالبهای ساخته شده در این شرکت در محدوده وزنی متوسط تا فوق سنگین هستند. این شرکت تجربه ی موفقی در ساخت قالبهای تزریق  Multi Component ، Gas Assist  و همچنین Sequential Valve  دارد. رضایی کار خود را با شاگردی نزد استاد آغاز و تا مجموعه قالبسازی با 12 نفر همکار ادامه داده است. از آن زمان تا کنون بیش از 30 سال می گذرد.

رضایی دیدگاه خود را در باره ی صنعت قالب سازی در کشور پس از 30 سال فعالیت این گونه بیان می کند:

 

رضایی: صنعت قالبسازی همواره برای هر قشری از افراد (حتی بدون تخصص در این زمینه) جذابیت داشته و دارد. البته بعضی ها مثل خود من عاشق این کار می شوند و فارغ از تمام مشکلات پیش رو، عمر خود را در این مسیر سپری می کنند. اگر دوباره به دوران نوجوانی برگردم (با وجود دیدن نا ملایمات فراوان در این صنعت) نمی توانم دوباره این مسیر را انتخاب نکنم. همه ی خستگی قالبساز پس از تست موفق یک قالب که چندین ماه از عمر خود را روی آن گذاشته ام با دیدن محصول خروجی، بیرون می رود که البته این تازه شروع مسیر پر پیچ و خم قالبسازی است.

 

بسپار- کدام دسته از قالب های تزریقی یا بادی یا … سهم بیشتری در تولیدات شما دارند؟

رضایی: در این واحد قالبسازی به طور تخصصی قالبهای تزریق پلاستیک ساخته می شود. قالبهای بادی نیز به تجربه خاصی برای ساخت نیاز دارد که البته این قالبها نیز در شرکت پارسان قالب، وجود داشته ولی در حال حاضر فقط قالبهای تزریق پلاستیک می سازیم.

 

بسپار-ساخت قالب ها در شرکت شما از طریق تحقیق و توسعه صورت می گیرد یا مهندسی معکوس؟ و از چه نرم افزار هایی برای طراحی استفاده می کنید؟

رضایی: طراحی و ساخت قالب در ابتدای دریافت سفارش ساخت، از روی اطلاعات داده ای که در قالب فایل سه بعدی و یا با ارائه نمونه محصول موجود است، انجام می شود. هر کدام از این دو روش دارای معایب و مزایای خاص خود خواهد بود.

در طراحی قالب از روی فایل سه بعدی نیاز به تحلیل فرآیند تزریق با استفاده از نرم افزارهای CAE که شامل تعیین محل و نوع راهگاه، تعیین مسیر بهینه خنک کاری، تعیین میزان اعوجاج، درصد انقباض محصول پس از خروج از قالب و نیز تعیین نواحی نیازمند خروج هوا در قالب و همچنین تعیین موقعیت پران های قالب و البته بهینه سازی طراحی محصول منطبق با اصول قالبسازی جهت دریافت بهترین نتیجه و نهایتا تعیین مکانیزم های مورد نیاز خروج قطعه هستیم که تماما بر عهده طراح قالب است.

در طراحی قالب از روی نمونه محصول، فایل سه بعدی به روش اپتیک (اسکن سه بعدی) استخراج می شود که خود مستلزم صرف زمان بیشتری است. اما با توجه به مشخص بودن نوع مکانیزمها، موقعیت پرانها، موقعیت و نوع راهگاه قالب و سایر اطلاعات مشهود روی قطعه نمونه گیری شده از قالب قبلی، قالب جدید برای ساخت یک گام جلوتر است. ما در این شرکت از نرم افزارهای PowerShape  جهت طراحی قالب،  Powermill جهت ماشینکاری و Moldflow  جهت شبیه سازی و تحلیل فرآیند تزریق، استفاده می کنیم که هر سه نرم افزار در حال حاضر متعلق به شرکت Autodesk است.

 

بسپار- فولاد مورد استفاده برای قالب از چه منابعی تامین می شود؟

رضایی: تا سال 1391 فولاد مورد استفاده در قالبهای حساس به ویژه قالبهای خودرویی مستقیما توسط شرکت ما از یکی از برندهای شناخته شده اروپایی (BUDERUS EDELSTAHL) وارد می شد. اما از آن تاریخ به بعد با توجه به افت ارزش ریال در مقابل ارزهای خارجی، واردات مستقیم محدود و از طریق بازار فولادهای داخلی و فولادهای وارداتی، نیاز به فولاد بعنوان اصلی ترین ماده اولیه ساخت قالب تامین شد.

البته در این شرایط سختی های فراوانی به شرکت ما و سایر همکاران قالبساز تحمیل گردید. علت اصلی این اتفاقات در درجه اول عدم نظارت مسئولین دولتی بر نحوه توزیع و تامین تولیدکنندگان فولاد داخلی و در درجه بعد خود تولیدکنندگان فولاد در داخل کشور هستند که میل به دریافت سود بالاتر در صادرات فولاد به خارج از کشور، آنها را از تامین نیاز داخلی بازداشت و موجب شد سود بازار داخلی به جیب واردکنندگان فولاد که عمدتا از چین هستند سرازیر شود.

 

بسپار- با توجه به وابستگی شدید قالب سازی به ابزار و تجهیزات آیا از تجهیزات به روزیی در در صنعت قالب سازی ایران استفاده می شود؟

رضایی: ارکان اصلی رقابت در صنعت قالبسازی شامل این موارد است: 1-کیفیت و طول عمر قالب، 2-مدت زمان ساخت و تحویل قالب، 3-قیمت قالب، 4-خدمات پس از فروش قالب به مشتری.

قالبساز باید بتواند تعادل درستی در هریک از موارد بالا ایجاد کند تا محصولش قابل رقابت با سایرین باشد. نقش استفاده از ابزار و تجهیزات به روز و با کیفیت، تقریبا بر تمامی موارد فوق اثر گذار خواهد بود. بنابراین یک قالبساز برای رقابت نمی تواند از ابزارهای ضعیف استفاده کند، مگر مجبور باشد! تامین هزینه بالای تجهیزات ماشینکاری مدرن و به روز از عهده هر واحد قالبسازی بر نمی آید و مجبور است دستگاههای از رده خارج کشورهای اروپایی را با قیمتی بسیار پایین تر خریداری کرده و با صرف هزینه راه اندازی مشغول به رفع نیاز شود که کیفیت، دقت و زمان ساخت قالب با این تجهیزات قابل رقابت با سایر رقبا نخواهد بود.

شخصا قالبهای زیادی (چه داخلی و چه خارجی) دیده ام که (چون شیر بی یال و دم و کوپال) تنها اسم قالب را به دوش می کشند! اینجا نیز یکی از مراحلی است که نقش حمایت دولتی ویژه ای را می طلبد که متاسفانه در حال حاضر از آن محروم هستیم.

 

بسپار- نوع پلیمری که در قالب شکل داده می شود چه نقش و تاثیری بر طراحی و ساخت قالب دارد؟

رضایی: نوع پلیمر مورد استفاده در قالب می تواند طراحی قالب را هم از نظر نوع مکانیزم مورد نیاز و هم درصد انقباض متفاوت، تغییر دهد. همچنین روی طول عمر قالب نیز موثر است. بطور مثال پلیمرهای مسلح خاصیت خورندگی بیشتری در قالب دارد و کیفیت سطح را کاهش می دهد، اما استحکام مکانیکی آن بالاتر است. بنابراین برای داشتن استحکام بالا در کنار کیفیت سطح عالی مجبور به ساخت قالبهای ترکیبی خواهیم بود. به این نحو که ابتدا هسته مستحکم قطعه مورد نظر با پلیمر الیاف دار در یک قالب تولید شده و سپس در قالب دوم پلیمر با قابلیت ارائه کیفیت سطح عالی روی هسته ی اولیه تزریق می شود. خاصیت خورندگی پلیمر تقویت شده هزینه تمام شده قالب را افزایش می دهد چرا که برای داشتن فولاد مقاوم به خوردگی، انجام عملیات حرارتی و پوشش دهی الزامی است.

 

بسپار- حال و روز سخت قالب سازی کشور نشات گرفته از کدام اتفاقات و سیاست گذاری هاست؟ آیا آماری از تعطیلی کارگاه های قالب سازی در کشور پس از ورود به دوره ی رکود در دسترس است؟

رضایی: صنعت قالبسازی به عنوان یک صنعت مادر (چون با بسیاری از صنایع دیگر ارتباط تنگاتنگ دارد) نیازمند توجهات بسیار زیادی است. توجه ویژه به صنعت قالبسازی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه با ایجاد زیرساختهای بسیار خوب و ارائه انواع حمایتها شامل تامین مواد اولیه  ارزان و حتی رایگان، معافیتهای مالیاتی ویژه و نیز ساخت مدارس مخصوص آموزش صنعت قالبسازی از جمله راهکارهای اجرایی این کشورهاست که موجب شده به نتایج بسیار خوبی در پیشرفت صنعت قالب و ابزار دست یابند. همانطور که پیشتر اشاره شد، حمایت دولتها در تامین مواد اولیه و نیز ابزار و تجهیزات صنعت قالبسازی می تواند در کنار دانش فنی و تجربه و پشتکار بسیار خوب صنعتگران ایرانی و صد البته بسیار ارزان، معجزه آفرین شود و ایران را بعنوان صادر کننده قالب در وهله اول در منطقه خاورمیانه و سپس در جهان مطرح کند.

بدین ترتیب می توان در کمتر از 10 سال با صرف بودجه ای بسیار اندک نسبت به بسیاری از صنایع دیگر و بدون نیاز به طرح هایی چون الزام تهیه و تامین کالای داخلی و ممنوعیت واردات کالای مشابه خارجی مشتریان را ترغیب به استفاده از تولید داخل کرد. بنده از آمار تعداد واحدهای تعطیل شده اطلاعی ندارم و این سوال را باید از رییس اصناف مربوطه پرسید. متاسفانه آنچه که شخصا شاهد بوده ام و نیز از همکاران به اطلاع من رسیده ظرف 4- 5 سال گذشته بسیاری از واحدهای تولیدی و قالبسازی ورشکسته و تعطیل شده اند که مایه تاسف است. ولی در حال حاضر شاهد رونق این صنعت در داخل کشور پس از دوره ی رکود سنگین چند ساله هستیم، البته این اتفاق مسبوق به سابقه بوده چرا که معمولا پس از تغییرات نرخ ارز، تا چند سال واردات با کاهش شدیدی روبرو می شود ولی، پس از چند سال مجددا به حالت قبلی بر می گردد. این زمان، زمان بسیار مناسبی جهت بازپروری صنایع ضعیف شده ی داخلی خواهد بود به شرط آنکه مورد حمایتهای زیرساختی دولت قرار بگیرند. تامین مواد اولیه شامل فولاد و مس و قطعات استاندارد قالبسازی و نیز ابزار و ادوات ماشینکاری برای قالبسازان نیازمند توجه بسیار جدی است. چنانچه قیمت این مواد در کشور تحت کنترل قرار نگیرد، اختلاف قیمت قالب ها نسبت به رقیب اصلی خارجی یعنی کشور چین بسیار ناچیز شده و به علت زمان تحویل دهی کوتاه تر چینی ها در سفارشهای خود، مجددا پای واردات بی رویه قالب به کشور باز خواهد شد.

 

بسپار- معتقدید در آینده چین بازار قالب ایران را تصاحب خواهد کرد؟

 

(ادامه دارد…)

 

متن کامل این گفت و گو را در شماره 206 ماهنامه بسپار که در نیمه آذرماه منتشر شده است، بخوانید. 

 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا