اختصاصی بسپار/ مواد شیمیایی قابل اشتعال در تولید پوشرنگ

بسپار/ایران پلیمر در تولید پوشرنگ، مواد شیمیایی قابل اشتعال و خطرناک مانند استون، الکل ایزوپروپیلی و متیل اتیل کتون (MEK) اغلب در بشکه‌های ۵ تا ۵۵ گالن یا بزرگتر برای تخلیه در ظروف کوچک‌تر یا در نقطه استفاده ذخیره می‌شوند. با توجه به اینکه بسیاری از این مواد شیمیایی و فرمولاسیون‌های برند دارای خطر اشتعال، خطرناک یا قابل احتراق هستند، مدیران محیطی، بهداشت و ایمنی اغلب مسئولیت شناسایی بهترین نوع پمپ برای مایعاتی که وارد می‌شوند را بر عهده دارند تا اطمینان حاصل شود کارگران به سلامت به خانه برگردند.
به نظر می‌رسد که خطراتی برای تولیدکنندگان پوشرنگ بیشتر از چند مورد خاص نمی‌تواند باشد. استفاده از نوع اشتباهی از پمپ یا بدتر، کارکنانی که محتویات را مخلوط يا تخليه می‌کنند. اگر مواد سمی یا بسیار قابل اشتعال به طور تصادفی رها شوند، قطعاً تعداد زیادی از کارگران در معرض خطر قرار گرفته و آتش‌های وحشتناک و حتی انفجارهايي ممكن است رخ دهد.

صفحات اطلاعات ایمنی محصول چنين مواردي را بیان می کنند:
زمانی که مواد شیمیایی خطرناک به هر ایستگاهی وارد می‌شوند، باید همراه با برگه‌های اطلاعات ایمنی (SDS) و برچسب‌هایي مطابق با سامانه هماهنگ شده GHS وارد شوند. “سامانه هماهنگ شده جهانی” (GHS) توسط سازمان ملل متحد تاسیس شد تا یک سامانه یکپارچه برای شناسایی و ارتباط اطلاعات در مورد مواد شیمیایی خطرناک ایجاد کند.
در برگه‌های اطلاعات ایمنی (SDS) جزئیاتی در مورد پتانسيل خطرات محیطی ، مواردي كه باید در صورت نشت‌های کوچک و بزرگ انجام شود، و پیشنهاداتی برای ترمیم آسیب‌های مربوط به تنفس یا برخورد با مواد شیمیایی وجود دارد. برگه‌های اطلاعات ایمنی همچنین تجهیزات حفاظت شخصی لازم (PPE) و راهنمایی‌های ایمنی برای ذخیره‌سازی را مشخص می‌کنند.
به خصوص برای مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق، هر کسی که برگه‌های اطلاعات ایمنی را مطالعه می‌کند، ممکن است اطلاعات را بسیار نگران‌کننده ببیند. بسته به ماده شیمیایی، برگه‌های اطلاعات ایمنی می‌توانند شامل توصیفاتی از آسیب‌های شدید، آسیب به سلول‌ها و اعضا، و حتی امکان ناگوار مرگ در محیط کار باشند.
به عنوان مثال، برگه‌های اطلاعات ایمنی برای استون، یک حلال پرکاربرد، اشاره به “قابليت اشتعال بسیار شدید” آن دارد و چگونگی “سوختن با شعله‌های زرد روشن” آن را توضیح می‌دهد. علاوه بر این، “بخارات می‌توانند در امتداد سطوح به منابع اشتعال دورتر جریان يابند و به عقب جرقه بزنند… حتی تخلیه استاتیک هم می‌تواند بخارات استون را مشتعل کند.”
با در نظر گرفتن پتانسیل عواقب ناگوار چنین، ذخیره‌سازی و رفتار مناسب در یک تلاش برای جلوگیری از وقوع این وضعیت‌های خطرناک توصیف شده‌اند. برای مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق، این نکات مشورتی بسیار دقيق و ثابت است.

این اطلاعات شامل موارد زیر است:
• اجتناب از تنفس بخارات یا بخارات؛
• دوری از گرما، جرقه‌ها، شعله‌های باز یا سطوح داغ (از ترس اشتعال) ؛
• نگهداری ظرف‌ها به طور محکم بسته شده؛
• استفاده از دستگاه‌های اتصال به زمین‌ یا اتصال برای ظروف و تجهیزات دریافتی؛
• استفاده از تجهیزات برقی، تهویه یا روشنايي مقاوم در برابر انفجار (برای جلوگیری از منابع اشتعال) ؛
• اتخاذ تدابیر احتیاطی در برابر تخلیه استاتیک (یک منبع اشتعال دیگر ممکن است).
• برای تاکید بیشتر، اغلب ایالات و شهرداری‌های سراسر امريكا NFPA® 30 کد مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق و OSHA 29 CFR 1910.106 را که کدهای آتش‌نشانی هستند و به تجهیزات، رفتار، ذخیره‌سازی و استفاده از مایعات قابل اشتعال می‌پردازند، اجرا کرده‌اند.
بدون شک، این تنها بخشی از راه‌حل است. برای اطمینان از تحویل ایمن مواد شیمیایی، نیاز به آموزش ایمنی مناسب، استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) و در برخی موارد، کنترل‌های مهندسی بیشتر است.
گرچه برگه‌های اطلاعات ایمنی به طور مستقیم آن را ذکر نمی‌کنند، اکثر آنها نیاز به پمپ ویژه برای انتقال مواد شیمیایی قابل اشتعال یا قابل احتراق به ظروف کوچکتر یا نقطه استفاده را برای حفظ ایمنی محیط کار مشخص می‌کنند.
الزام یا رهنمود برای اطمینان از انتقال ایمن این مواد شیمیایی به معنای استفاده از یک نوع سامانه پمپ مهربان یا حلقه بسته است که اجازه نمی‌دهد بخارات فرار کنند و اجازه نميدهند مواد شیمیایی با فردی که آنها را تخلیه می‌کند تماس پيدا كند. این سامانه‌ها نیز باید با استفاده از مواد و مهرو موم‌هایی طراحی شوند که تحمل تماس طولانی با ماده شیمیایی را داشته باشند و باید دارای سیم‌های اتصال به زمین‌ برای جلوگیری از تخلیه استاتیک باشند.

خوشبختانه، این نوع پمپ‌ها موجود هستند و در طول تولید، به همراه بسیاری از صنایع دیگری که با چالش‌های مشابهی روبرو هستند، استفاده می‌شوند. یک سامانه پمپ مناسب برای تخلیه ایمن، با حذف نشت‌ها ایمنی را افزایش می‌دهد و انتقالی خالی از نشت را فراهم می‌کند که همچنین جلوگیری از فرار بخارات از ظرف را نیز انجام می‌دهد.
زیرا مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق می‌توانند به راحتی توسط شعله، سطح داغ، الکتریسیته استاتیک یا جرقه ایجاد شده توسط برق یا کار مکانیکی مشتعل شوند، حذف منابع اشتعال خارجی هنگام برخورد با این مایعات امری بسیار حیاتی است. حلال‌های بسیار دودزا حتی خطرناک‌تر هستند زیرا هر بخاري (VOCs) که آزاد می‌شود می‌تواند به منابع اشتعال چندین فوت دورتر برسد و خطرساز شود.
هنگام انتقال مایعات قابل اشتعال از ظروف بزرگ (> ۱۵ گالن) به ظرف کوچکتر، جریان مایع می‌تواند الکتریسیته ساكن را نیز ایجاد کند که ممکن است به یک جرقه منجر شود. ایجاد الکتریسیته ساكن ممکن است هنگام استفاده از پمپ یا حتی ریختن مایع اتفاق بیافتد. اگر ظرف بالک و ظرف دریافتی هر دو از جنس فلز باشند، مهم است دو آن‌ها را با اتصال محکمی از یک نوار یا سیم باند فلزی به هر دو ظرف و همچنین به زمین ببندید، که می‌تواند به تنظیم ایمنی برای هدایت ایمن بار الکتریکی به زمین کمک کند.
بنابراین ظروف استفاده شده در انتقال مایع کلاس ۱ (به عنوان قابل اشتعال با نقطه اشتعال زیر ۱۰۰ درجه فارنهایت در نظر گرفته می‌شوند)، و کلاس ۲ و ۳ (که به عنوان قابل احتراق با نقطه اشتعال بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت در نظر گرفته می‌شوند) باید به زمین‌ اتصال داده شوند تا از جریان الکتریسته ساكن که می‌تواند به عنوان منبع اشتعال عمل کند، جلوگیری شود. NFPA ۳۰ بخش ۱۸.۴.۲.۲ همچنین الزاماتی را برای جلوگیری از الکتریسیته ساكن در طول عملیات انتقال/تخلیه ارائه مي دهد.

دستورالعمل انتخاب پمپ و مواد ساختمانی
پایگاه داده و راهنمایی سازگاری شیمیایی، انتخاب صحیح پمپ مناسب برای هر شیمی یا فرمولاسیون را به عنوان یک وظیفه براي ایمنی محیط کار مطرح ميكند.
با توجه به تنوع مواد شیمیایی و فرمولاسیون‌ها، شناسایی پمپ صحیح برای هر کاربرد امری حیاتی است. در نهایت، این موضوع اغلب به موادی که برای ساخت پمپ استفاده می‌شود و با مواد شیمیایی در تماس خواهد آمد برمی‌گردد. هر شیمی مشخصات خاصی دارد، بنابراین انتخاب گسکت، قاب و لوله‌های مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است نه تنها برای ایمنی، بلکه برای طول عمر تجهیزات. علاوه بر این همانطور که قبلاً ذکر شد ، مایعات قابل اشتعال نیازمند یک پمپ قابل اتصال به زمين و مایعات مواد غذایی نیازمند یک پمپ مواد غذایی هستند.

مترجم: مهندس کاوه شریفی، کارشناسی ارشد مهندسی شیمی-جداسازی، دانشگاه گیلان

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 259 دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار  که در نیمه  اردیبهشت ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.