اختصاصی بسپار/ شتاب تقاضا در بازار لاستیک استایرن بوتادین؛ چشم‌انداز ۱۹.۷ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۴
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر بازار لاستیک استایرن بوتادین (Styrene Butadiene Rubber – SBR) در حال تجربه رشدی پیوسته و قابل‌توجه است. طبق آخرین پیش‌بینی شرکت Future Market Insights که در ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شد، ارزش این بازار تا سال ۲۰۳۴ به ۱۹.۷ میلیارد دلار آمریکا خواهد رسید. نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) برای این بازه زمانی حدود ۵.۵ درصد برآورد شده است؛ رشدی که از نیاز روزافزون صنایع خودروسازی، ساخت‌وساز و صنعتی به مواد لاستیک با کارکرد بالا ناشی می‌شود.
کارکرد مکانیکی قوی و انعطاف‌پذیری کاربردی در خدمت صنعت
SBR به‌عنوان یک بسپار مصنوعی، ترکیبی از مقاومت سایشی، استحکام مکانیکی و انعطاف‌پذیری را ارائه می‌دهد که آن را برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب می‌سازد. از لاستیک خودرو گرفته تا چسب‌ها، کفش، نوار نقاله و قطعات قالب‌گیری‌شده صنعتی، این لاستیک همه‌کاره در سراسر زنجیره‌های تامین جهانی به‌کار گرفته می‌شود.
صنعت خودروسازی؛ محرک اصلی رشد بازار SBR
بخش خودروسازی یکی از مهم‌ترین نیروهای محرکه در رشد مصرف SBR محسوب می‌شود. این ماده در تولید لاستیک‌های وسایل نقلیه بسیار پرکاربرد است و ویژگی‌هایی نظیر مقاومت زیاد در برابر سایش و چسبندگی مناسب آن را به انتخابی ایده‌آل برای این صنعت تبدیل کرده است.
افزایش تولید جهانی خودرو، رشد فروش لاستیک‌های یدکی و هم‌چنین الزامات خاص خودروهای برقی در زمینه کاهش مقاومت غلتشی و افزایش بهره‌وری انرژی، همگی به گسترش استفاده از SBR منجر شده‌اند. تولیدکنندگان لاستیک خودرو در حال جایگزینی SBR سنتی با نسخه‌های نوآورانه‌تر مانند S-SBR (Solution SBR) هستند تا ضمن بهبود ایمنی رانندگی، به استانداردهای سخت‌گیرانه‌ی زیست‌محیطی نیز پاسخ دهند.
هم‌چنین توسعه ناوگان‌های ترابری تجاری و رشد صنعت لجستیک، نیاز به لاستیک‌هایی با دوام زیاد را افزایش داده و سهم SBR را در بازار بیش‌ازپیش تقویت کرده است.
رشد کاربردهای صنعتی و ساختمانی
فراتر از صنعت خودرو، SBR در حوزه‌های صنعتی و ساخت‌وساز نیز حضور قدرتمندی دارد. این لاستیک به‌دلیل کشسانی، مقاومت در برابر شرایط جوی و طول عمر زیاد، در تولید تسمه‌های نقاله، درزگیرها، شلنگ‌ها، فرش‌های صنعتی و اجزای قالب‌گیری‌شده استفاده می‌شود.
در بخش ساخت‌وساز، SBR در چسب‌های ساختمانی، مواد عایق، کف‌پوش‌ها و تعدیل‌کننده‌ی قیر آسفالت به‌کار می‌رود. با توجه به روند شتابان شهرسازی، نوسازی زیرساخت‌ها و پروژه‌های بهسازی معابر، استفاده از SBR به‌ویژه در آسفالت‌های اصلاح‌شده به‌شدت در حال افزایش است. این کاربرد نه‌تنها کارکرد گرمایی و دوام جاده‌ها را بهبود می‌بخشد، بلکه نیاز به تعمیرات مکرر را نیز می‌کاهد.
نقش SBR در صنعت بسپارهای مهندسی
صنعت اصلاح بسپارها (Polymer Modification) نیز یکی دیگر از حوزه‌های مصرف SBR به‌شمار می‌رود. این ماده به‌عنوان افزودنی عاملدار در آمیزه‌های بسپاری و چسب‌ها، خواص مهمی چون کشسانی، مقاومت محیطی و استحکام را به محصولات نهایی می‌افزاید.
قیر اصلاح‌شده با SBR در پروژه‌های آسفالت‌ریزی به‌طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌ویژه در کشورهایی که زیست‌پایداری زیرساختی به‌عنوان یک اولویت راهبردی (Strategic Priority) مطرح است.
گامی به‌سوی زیست‌پایداری در تولید لاستیک‌های مصنوعی
با وجود این‌که SBR از مشتقات پتروشیمی تولید می‌شود، شرکت‌های پیشرو در حال سرمایه‌گذاری در فناوری‌ها و مواد جایگزین هستند تا اثر زیست‌محیطی این بسپار را کاهش دهند.
برخی از اقدامات در این زمینه عبارت‌اند از:
• استفاده از مواد زیست‌پایه (Bio-based) در فرایند تولید SBR؛
• افزایش نرخ بازیافت لاستیک‌های خودرو و محصولات لاستیک فرسوده در قالب مدل‌های اقتصاد چرخشی؛
• کاهش وابستگی به منابع تجدیدناپذیر از طریق آمیزه‌های بازیافتی و بازیابی انرژی از پسماند.
این تغییر رویکرد نه‌تنها به تحقق اهداف جهانی زیست‌پایداری کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تصویری نو از صنعت لاستیک و بسپار در آینده نزدیک ترسیم کند.
آینده‌ای انعطاف‌پذیر، بادوام و زیست‌پایدار
رشد پایدار بازار SBR تا افق ۲۰۳۴، نشانه‌ای از تحول راهبردی در کاربرد لاستیک‌ها در صنعت جهانی است. با توسعه‌ی خودروهای برقی، گسترش پروژه‌های زیربنایی و تمرکز بر زیست‌پایداری، تقاضا برای SBR در حال بازتعریف جایگاه خود به‌عنوان یک ماده‌ی کلیدی در آینده‌ی بسپارهاست.
اکنون زمان آن رسیده که فعالان صنعت بسپار، نگاهی نو به فرصت‌های موجود در بازار SBR داشته باشند؛ بازاری که نه‌تنها انعطاف‌پذیر و مقاوم است، بلکه می‌تواند پلی باشد میان کارکرد صنعتی و مسئولیت زیست‌محیطی.
