اختصاصی بسپار/ گفت و گو با لوکاس پیاگوندا، مدیرعامل Gradical GmbH: فرصت‌ها و محدودیت‌های بازیافت در فناوری پزشکی
بسپار/ایران پلیمر یکی از اهداف اعلام شده اتحادیه اروپا، توسعه پایدار تا سال 2030 است – توسعه ای که به صنعت فناوری پزشکی محدود نمی شود. بر اساس دستورالعمل گزارش‌دهی پایداری شرکتی (CSRD)، بیمارستان‌ها موظف هستند در سال‌های آینده در مورد پایداری خود گزارش دهند. به همین دلیل، مساله‌ی مواد بازیافتی در حال حاضر به طور روزافزونی در فناوری پزشکی مطرح می‌شود.
مانند تمام زمینه‌های کاربردی، استفاده از مواد بازیافتی فرصت‌های خاصی را ایجاد می‌کند، اما در ارتباط با بیمار محدودیت‌هایی نیز دارد. Gradical GmbH، مستقر در سوئیس، به شرکت‌های فناوری پزشکی در مورد انتخاب مواد برای کاربردهایشان مشاوره می‌دهد. مدیر عامل این شرکت، لوکاس پیانگوندا، در این مصاحبه توضیح می‌دهد که چگونه CSRD روی شرکت‌ها در تصمیم‌گیری‌هایشان تاثیر می‌گذارد، مواد بازیافتی برای چه کاربردهایی می‌توانند استفاده شوند و ارزش افزوده واقعی آن‌ها در فناوری پزشکی چقدر است.
آقای پیانگوندا، چه چالش‌های خاصی را در استفاده از مواد بازیافتی در فناوری پزشکی می‌بینید؟
لوکاس پیانگوندا: یک چالش الزامات ایمنی و عملکرد دستگاه‌های پزشکی است. مقررات تجهیزات پزشکی تصریح می‌کند که وسایل پزشکی باید ایمن و کارآمد باشند. الزامات محصولات ساخته شده از مواد بازیافتی دقیقا مشابه مواد اولیه معمولی است، اما اجرای آن تا حد زیادی به عهده‌ی سازنده است. به این معنی که تولیدکنندگان باید وسایل پزشکی ایمن و مؤثر تولید کنند و مدیریت ریسک و کیفیت را تحت کنترل داشته باشند. اما در حال حاضر این موضوع بر عهده‌ی توزیع کننده است. یعنی مدیریت کیفیت و خطر در واقع بزرگترین چالش با مواد بازیافتی است.
چالش دوم این است که سازندگان پلاستیک‌های بازیافتی معمولا از بخش مدیریت پسماند هستند و بنابراین به فناوری پلاستیک یا فناوری پزشکی نزدیک نیستند. چالشی که در اینجا وجود دارد این است که دو ذی‌نفع (بازیافت کنندگان و فناوری پزشکی) با یکدیگر صحبت کنند و به یکدیگر بگویند که چه مشکلاتی دارند و چگونه می‌توان مسائل را بر این اساس حل کرد. چالش پیش روی بازیافت کننده یعنی جداسازی و شستشوی زباله‌ها به گونه ای است که کیفیت بازیافت برای فناوری پزشکی کافی باشد. این به نوبه خود دارای الزامات اسنادی خاصی است (داده‌های فنی، اسناد نظارتی و غیره) که مواد بازیافتی به ندرت دارند.
چالش سوم پذیرش در صنعت فناوری پزشکی است. نیاز به ایمنی بسیار زیاد است و همچنین نظرات ریشه‌ای مبنی بر غیرممکن بودن استفاده از مواد بازیافتی وجود دارد و هنوز مسیر زیادی در پیش داریم.
در کجای بخش مراقبت‌های بهداشتی می‌توان از مواد بازیافتی استفاده کرد؟
پیانگوندا: در اصل، مواد بازیافتی را می‌توان هر جا که مدیریت خطر اجازه می‌دهد استفاده کرد. یعنی آن‌ها را می‌توان با خیال راحت و بدون تردید در هر جایی که تماس مستقیم با بیمار وجود ندارد، استفاده کرد. یک مثال معمولی واکر است: می‌توان بدون تردید بدون در معرض خطر قرار دادن بیمار از آن استفاده کرد – بزرگترین خطر در اینجا شکستن واکر است. این خطر را می‌توان به خوبی با بازرسی کالاهای ورودی و خروجی کنترل کرد.
در طرف دیگر طیف محصول، ایمپلنت‌هایی با ماندگاری طولانی قرار دارند که به مدت 15 سال یا بیشتر در بدن باقی می‌مانند. در اینجا، تنها تعداد انگشت شماری از تولیدکنندگان محصولات جدید وجود دارند که جرات ارائه پلاستیک‌های قابل کاشت را دارند. یعنی اگر اکثر تولیدکنندگان مواد اولیه جرات ساخت ایمپلنت را نداشته باشند، می‌توانیم احتمال استفاده از مواد بازیافتی برای ایمپلنت را در مقطعی رد کنیم. محدودیت کاربرد جایی بین وسایل کمکی راه رفتن و ایمپلنت است. به نظر من، به عنوان مثال، یک کاربرد خوب برای مواد بازیافتی در کالاهای مصرفی با تماس کوتاه با بیمار است. موارد پلاستیکی زیادی برای این کاربرد استفاده می‌شود.
چگونه CSRD بر تصمیمات و راهبرد‌های شرکت‌ها در رابطه با استفاده از مواد بازیافتی در فناوری پزشکی تاثیر می‌گذارد؟
پیانگوندا: در اصل، این مقررات به این معنی است که شرکت‌ها باید اثرات زیست محیطی خود را اندازه گیری و گزارش کنند. سپس گام به گام باید انتشار CO2 خود را کاهش دهند. در این زمینه، استفاده از مواد بازیافتی این مزیت را دارد که ردپای CO2 پلاستیک را می‌کاهد – حداقل با روش‌های بازیافت مکانیکی. برای شرکت‌های فناوری پزشکی، یعنی آن‌ها اهرمی برای کاهش CO2 دارند. مواد بازیافتی در اینجا بسیار کمک می‌کنند.
بازیافت شیمیایی، حلالی و مکانیکی تا چه حد در فناوری پزشکی نقش دارد؟
پیانگوندا: اول از همه، ذکر این نکته ضروری است که مواد بازیافتی برای کاهش CO2 استفاده می‌شوند و نه به خاطر استفاده از پلاستیک‌های بازیافتی. هدف به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی است. یعنی روش بازیافت یا پلاستیک باید همیشه به گونه ای انتخاب شود که اثرات زیست محیطی به حداقل برسد. بازیافت شیمیایی بهترین کیفیت را ارائه می‌دهد، اما با بالاترین تاثیر زیست محیطی. به نظر من، بازیافت حلالی امیدوارکننده تر خواهد بود. با این حال، تنها تعداد کمی از شرکت‌ها این کار را انجام می‌دهند و به دلیل کیفیت خوب و تاثیر متوسط محیط زیستی، این محصولات تقریبا همیشه فروخته می‌شوند. از طرف دیگر بازیافت مکانیکی از نظر محیطی جذاب ترین است، اما متغیرترین کیفیت را دارد.
من فکر می‌کنم که تمام فناوری‌های بازیافت جایی در پزشکی دارند. اما نکته کلیدی باید این باشد که از مواد بازیافتی برای کاهش CO2 استفاده کنیم و البته به مدیریت خطر وسایل پزشکی مورد نظر نیز بستگی دارد. واکر ساخته شده از بازیافت مکانیکی امکان استفاده دارد. در مورد ابزار تزریق، بازیافت شیمیایی حلالی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چه چشم اندازی برای مواد بازیافتی در فناوری پزشکی می‌بینید؟
پیانگوندا: به نظر من، مواد بازیافتی پتانسیل استفاده نشده زیادی دارند، زیرا فقط چند کاربرد پلاستیک بازیافتی در فناوری پزشکی وجود دارد. در حال حاضر، محصولات پایداری که به بازار می‌آیند، پلاستیک‌های زیستی هستند. با این حال، من فکر می‌کنم که بازیافت قطعا پتانسیل دارد. گرچه کار را از نظر کیفیت و مدیریت خطر کمی دشوارتر می‌کند، اما در اصل مزایای زیست محیطی زیادی دارد.
به نظر شما صنعت فناوری پزشکی به طور کلی چگونه می‌تواند در دستیابی به اهداف پایداری کمک کند؟
پیانگوندا: تاثیر زیست محیطی جهانی فناوری پزشکی و بخش مراقبت‌های بهداشتی به طور متوسط 4.4 درصد است. بسته به کشور این رقم بین 4 تا 7 درصد متغیر است. بنابراین قطعا در اینجا اهرمی برای دستیابی به اهداف پایداری وجود دارد. اصولا اولین کاری که باید انجام دهید پرهیز از موارد غیر ضروری است: استفاده غیر ضروری از محصولات پزشکی، اعمال غیر ضروری، روزهای غیرضروری در بیمارستان.
علاوه بر این، توسعه محصولات پایدار مهم است. 80 درصد از اثرات زیست محیطی در طول توسعه محصول تعریف می‌شود. دستورالعمل‌های طراحی محیطی می‌توانند در اینجا به مقدار نسبتا زیادی دست یابند، زیرا هدف طراحی بهینه محصولات، استفاده از حداقل مواد ممکن، انتخاب مواد با بهترین تاثیرات زیست‌محیطی و طراحی محصولات به گونه‌ای است که بتوان آن‌ها را نیز بازیافت کرد. صنعت فناوری پزشکی مطمئنا می‌تواند به پایداری بیشتر در اینجا کمک کند.
