اختصاصی بسپار/ پیش‌بینی بازار 69/45 میلیارد دلاری بسته‌بندی فعال تا سال 2034/ تجارت الکترونیک: محرک رشد
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ ایران پلیمر صنعت بسپار با ظهور فناوری‌های بسته‌بندی فعال (Active Packaging) در حال تحولی چشمگیر است که نه‌تنها ایمنی و کیفیت محصولات را ارتقا می‌دهد، بلکه زیست‌پایداری (Sustainability) را نیز تقویت می‌کند. این فناوری‌ها، که در صنایع غذایی، دارویی و تجارت الکترونیک کاربرد دارند، با کاهش پسماند و افزایش ماندگاری محصولات، بازار جهانی ۲۲.۱۷ میلیارد دلاری را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده‌اند. پیش‌بینی می‌شود این بازار تا سال ۲۰۳۴ با نرخ رشد سالانه ۷.۵ درصد به ۴۵.۶۹ میلیارد دلار برسد. این خبر، با تمرکز بر نوآوری‌های شرکت‌هایی مانند AptarGroup، Amcor و Avery Dennison، نقش بسپارهای گرمانرم (Thermoplastic) و زیست‌بسپارها را در این تحول بررسی می‌کند.
بسته‌بندی فعال: فراتر از یک سدگر ساده
برخلاف بسته‌بندی سنتی که تنها نقش محافظتی دارد، بسته‌بندی فعال با محصول درون خود تعامل می‌کند تا کیفیت را حفظ و ایمنی را تضمین کند و ماندگاری را افزایش دهد. فناوری بسته‌بندی با جو اصلاح‌شده (Modified Atmosphere Packaging یا MAP)، که بیش از ۵۰ درصد تقاضای این بخش را تشکیل می‌دهد، با تنظیم ترکیب گازها در داخل بسته، از اکسایش و فساد جلوگیری می‌کند. برای مثال، MAP در بسته‌بندی گوشت و روغن‌ها از ترشیدگی جلوگیری کرده و ماندگاری را تا ۳۰ درصد می‌افزاید.
شرکت AptarGroup با فناوری SeaWell، که برای بسته‌بندی غذاهای دریایی در کیسه‌ها و سینی‌ها طراحی شده، نمونه‌ای برجسته ارائه داده است. این فناوری، که برای خرده‌فروشی و تجارت برخط مستقیم به مصرف‌کننده مناسب است، ماندگاری محصولات دریایی را تا ۱۰ روز بیشتر می‌کند، که به کاهش پسماند غذایی کمک می‌کند.
زیست‌پایداری در قلب نوآوری‌ها
با افزایش آگاهی زیست‌محیطی، شرکت‌ها به سمت ساخت مواد بسته‌بندی زیست‌تخریب‌پذیر و زیست‌سازگار حرکت کرده‌اند. Power Adhesives، برای نمونه، چسب داغ زیست‌تخریب‌پذیری معرفی کرده که بدون تولید ریزپلاستیک تجزیه می‌شود. این چسب در بسته‌بندی‌های اولیه، برچسب‌ها و چسب‌ها استفاده می‌شود و تا ۹۰ درصد پسماند پلاستیکی را می‌کاهد.
علاوه بر این، بسپارهای گرمانرم و زیست‌بسپارها در تولید فیلم‌های ضدمیکروبی و جاذب‌های رطوبت به کار می‌روند. این مواد، که با فرایندهایی مانند رانشگری و گرماشکل‌دهی تولید می‌شوند، جایگزین پلاستیک‌های سنتی شده و به کاهش وابستگی به منابع فسیلی کمک می‌کنند. طبق گزارش‌ها، استفاده از زیست‌بسپارها در بسته‌بندی فعال می‌تواند انتشار کربن را تا ۴۵ درصد بکاهد.
تجارت الکترونیک: محرک رشد بسته‌بندی فعال
رشد تجارت الکترونیک، به‌ویژه در خرید برخط مواد غذایی و دارویی، تقاضا برای بسته‌بندی‌های قابل‌اعتماد را افزایش داده است. زنجیره‌های تامین طولانی‌تر، محصولات را در معرض نوسانات دما، رطوبت و اکسیژن قرار می‌دهند. فیلم‌های ضدمیکروبی و جاذب‌های اکسیژن (Oxygen Scavengers)، که در سال ۲۰۲۴ پیشرو در بخش بسته‌بندی فعال بودند، نقش کلیدی در حفظ تازگی محصولات دارند.
خدمات تحویل بسته‌های غذایی، مانند Blue Apron، به بسته‌بندی فعال وابسته‌اند تا از فساد جلوگیری کنند. AptarGroup گزارش می‌دهد که فناوری SeaWell در این خدمات، نرخ فساد محصولات را تا ۲۵ درصد کاسته است. این فناوری‌ها هم‌چنین در بسته‌بندی دارویی برای حفظ کیفیت داروها در ترابری طولانی استفاده می‌شوند.
پیشگامان بازار و رشد منطقه‌ای
آمریکای شمالی، با مصرف بالای غذاهای آماده و منجمد، در سال ۲۰۲۴ بزرگ‌ترین بازار بسته‌بندی فعال بود. شرکت‌های Amcor، Avery Dennison، Sealed Air و Berry Global در توسعه راه‌حل‌های نوآورانه پیشتازند. آسیا-اقیانوسیه، با شهرنشینی و افزایش درآمدهای قابل‌تصرف در کشورهایی مانند چین و هند، سریع‌ترین رشد را خواهد داشت. اروپا نیز با مقررات سختگیرانه‌ی اتحادیه اروپا برای کیفیت غذا و زیست‌پایداری، به سمت بسته‌بندی‌های زیست‌تخریب‌پذیر حرکت می‌کند.
چالش‌ها و راهبردهای آینده
با وجود رشد چشمگیر، صنعت بسته‌بندی فعال با چالش‌هایی مانند هزینه‌های بالای تولید، مقررات سختگیرانه و آگاهی محدود مصرف‌کنندگان مواجه است. هزینه تولید بسته‌بندی فعال ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از بسته‌بندی سنتی است، که ممکن است پذیرش آن را محدود کند. آموزش مصرف‌کنندگان درباره فواید جاذب‌های اکسیژن و فیلم‌های ضدمیکروبی، همراه با کاهش هزینه‌ها از طریق مقیاس‌پذیری، برای موفقیت این صنعت ضروری است.
Covation Biomaterials، یکی از نقش‌آفرینان نوظهور، با زیست‌بسپارهای خود مانند Sorona، به توسعه بسته‌بندی‌های پایدار کمک می‌کند. این شرکت در سال ۲۰۲۴ بیش از ۵۰ پروژه همکاری با تولیدکنندگان بسته‌بندی اجرا کرد و قصد دارد این تعداد را در سال ۲۰۲۵ به ۸۰ پروژه افزایش دهد.
