اختصاصی بسپار/ اقتصاد چرخشی آب در سراسر شش قاره

بسپار/ایران پلیمر آب با ارزش‌‌ترین و گران‌‌بهاترین منبع ما است، با این حال فقط در مقدار محدودی در دسترس است. بنابراین استفاده زیست‌‌پایدار از آب فقط می‌‌تواند به‌‌صورت چرخشی عمل کند. با این وجود، امروزه نیز کاهش منابع آب با سرعتی شتابان ادامه دارد. در این‌‌جا، ما به‌‌طور کمی اقتصاد چرخشی آب و وضعیت مدیریت آب را در 132 کشور پراکنده در شش قاره با معرفی شاخص اقتصاد چرخشی آب، WCEI، بر اساس سه رکن اقتصاد چرخشی آب، یعنی کاهش، بهینه‌‌سازی و حفظ، ارزیابی می‌‌کنیم. این شاخص بر هشت نشانگر (indicator) از جمله تنش آبی، قیمت آب لوله‌‌کشی، بازده مصرف آب، میزان مدیریت منابع آب، نسبت فاضلاب تصفیه شده ایمن، جمعیت دارای دسترسی به آب آشامیدنی سالم، کیفیت آب آشامیدنی و تغییرات آب‌‌های سطحی در حوضه‌‌های آب‌‌شناسی تکیه دارد. این کار اجازه رتبه‌‌بندی 132 کشور را می‌‌دهد و مهم‌‌تر از همه، نقاط بحرانی و تنگناها در استفاده زیست‌‌پایدار از منابع آبی در سراسر شش قاره را شناسایی می‌‌کند و به جهت‌‌گیری‌‌ها و اقدامات ممکن در جهت اقتصاد کاملا چرخشی آب اشاره دارد.

مقدمه
آب در مرکز توسعه اجتماعی اقتصادی قرار دارد و در نهایت موفقیت یا شکست هر یک از اهداف توسعه زیست‌‌پایدار (SDG) را تشکیل می‌‌دهد. اهداف توسعه زیست‌‌پایدار قلب دستورکار 2030 برای توسعه زیست‌‌پایدار است، ابتکاری که در سال 2015 توسط همه کشورهای عضو سازمان ملل پذیرفته شد و به عنوان طرحی برای صلح و رفاه برای مردم و کره زمین، در حال حاضر و آینده عمل می‌‌کند. اهداف توسعه زیست‌‌پایدار 17 هدف است که شامل 169 هدف مرتبط با هدف گسترش دستاوردهای اهداف توسعه هزاره است که شامل یک رویکرد یکپارچه و غیرقابل تقسیم است که ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌‌محیطی توسعه زیست‌‌پایدار را هماهنگ می‌‌کند. اهمیت آب در SDG6 (آب پاک و بهداشت برای همه) منعکس شده است. هدف SDG، تضمین دسترسی همگانی به آب پاک و فاضلاب، بهبود کیفیت آب با به حداقل رساندن آلودگی، افزایش کارایی مصرف آب در بخش‌ها، حفاظت و بازیابی زیست ‌‌بوم‌‌های مرتبط با آب، تقویت همکاری بین‌المللی برای مدیریت زیست‌‌پایدار آب، و اجرای مدیریت یکپارچه منابع آب است

.

در کنار افزایش جمعیت، رشد اقتصادی و تغییر الگوی مصرف که تقاضا برای منابع آبی را تشدید کرده است، احتمالا ناتوانی در شناخت ارزش واقعی آب عامل اصلی استفاده نادرست و هدر رفت آن است. در این زمینه، رویکردهای معتبر برای اجرای رویکرد اقتصاد چرخشی (CE) در بخش آب هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند.
اهمیت گذار از اقتصاد خطی پسماندهای تولیدی به اقتصاد چرخشی که حلقه‌ها را در زیست‌‌بوم‌‌ها می‌بندد و پسماند را به حداقل می‌رساند، هرگز به اندازه عصر حاضر آشکار نبوده است، به رغم این‌‌که این مفهوم از دهه 1990 سرچشمه می‌گیرد. در زمینه آب، انتقال به اقتصاد چرخشی می‌‌تواند از سو استفاده از آب جلوگیری کند، آن را به عنوان یک منبع ارزش‌‌گذاری کند و استفاده مجدد از آب را، هم‌‌تراز با استفاده از آب نو به عنوان منبع آب جایگزین، ترویج کند. در این زمینه، سه رکن اقتصاد چرخشی آب (WCE) کاهش (استفاده از آب کم‌‌تر)، بهینه‌‌سازی (استفاده بهینه از آب) و حفظ (نگهداری آب، مواد و انرژی) پیشنهاد شده است. به عبارت دیگر، اهداف اولیه WCE شامل به حداقل رساندن هدر رفتن آب، اتلاف انرژی و مواد با ارزش، افزایش بهره‌‌وری ‌‌‌‌و بهره‌‌وری آب، ترویج استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه‌‌شده و حفاظت موثر و کاهش فشار بر زیست‌‌بوم‌‌های مرتبط با آب است. این دست‌نوشته روش‌شناسی جدیدی را ارایه می‌کند و بر اساس یک شاخص ساده و فشرده، شاخص اقتصاد چرخشی آب (WCEI) که به‌طور قاعده‌‌مند و کمی وضعیت WCE را در 68 درصد از کشورهای سراسر شش قاره، یعنی 132 کشوری که برای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند، ارزیابی می‌کند. در دسترس بودن داده‌‌ها به اندازه کافی بزرگ است تا امکان محاسبه WCEI را فراهم کند. این تجزیه و تحلیل به‌‌طور کامل تفاوت‌ها را در نحوه استفاده و ارزش‌گذاری آب در سراسر جهان ارزیابی می‌کند و فرصت‌های ایجاد شده با ایجاد WCE را در مقیاس محلی و جهانی برجسته می‌کند.

شناسایی موارد بحرانی در چرخه آب
ما با ترسیم جغرافیایی، آهنگ سرانه مصرف آب جاری برای هر کشور و میانگین آن بر اساس قاره، از طریق دو نقشه جغرافیایی متمایز شروع می‌‌کنیم تا برآوردی فوری از کشورها و قاره‌‌هایی که ارزش آب را تصدیق می‌‌کنند و آن‌‌هایی که آن را بیش از حد مصرف می‌‌کنند به‌‌دست آوریم. این مقاله یک مقیاس مطلق در مورد مصرف آب ارایه می‌کند، که بلافاصله نقاط بحرانی را برجسته می‌کند، اما در تعیین یا شناسایی صحیح عوامل پشت سر مصرف آب هر کشور ناتوان است. به عنوان مثال، مصرف آب در آمریکای شمالی بالاترین مصرف قاره‌‌ای است، اما در منطقه‌‌ای جهانی با منابع آب زیاد و با سطح توسعه صنعتی و کشاورزی بالا نیز اتفاق می‌‌افتد. بنابراین، مصرف بالای آب به تنهایی نشان‌‌دهنده بحرانی بودن نیست.

برگردان: مهندس رویا پورشوشتر
[email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 262 ماهنامه بسپار که در نیمه مردادماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.