اختصاصی بسپار/ برنامه‌‌ریزی برای آینده‌‌ با آمیزه های زیست پایدار

بسپار/ ایران پلیمر تقاضای جهانی برای آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار رو به رشد است. در حالی که صنعت با چالش روبه‌‌رو شده است، مسائلی مربوط به دسترسی به ماده‌‌ی بازیافت‌‌شده و کیفیت، هم‌‌چنان باقی‌‌مانده است.

آمیزه‌‌ساز‌‌ها و تولیدکنندگان مستربچ‌‌‌‌ به طور فزاینده‌‌ای در حال یافتن راه‌‌های مبتکرانه برای پیشرفت اقتصاد چرخشی و برطرف کردن سریع تقاضای رو به رشد آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار هستند. دسترسی و کیفیت مواد بازیافت شده و بسپار‌‌های پایه زیستی هر چند با وجود فضای قابل توجه برای بهبود بیشتر، در حال بهبود است. به‌‌هر‌‌حال، طراحی برای بازیافت، با همکاری‌‌های موفق در کل زنجیره‌‌ی ارزش که نتایج امیدوارکننده‌‌ای فراهم می‌‌کند، به طور فزاینده‌‌ای رایج شده است.

به گفته‌‌ی مرکز فناوری پلاستیک اسپانیایی Aimplas، بدون شک آینده متعلق به آمیزه‌‌های پلاستیکی زیست‌‌پایدار است، با این‌‌حال این آمیزه‌‌ها در حال حاضر نیز حضور بسیار پررنگی دارند. الزامات و تحلیل‌‌های اجتماعی پلاستیک‌‌ها، صنعت را به سمتی که نتیجه‌‌ی مسائل جغرافیای سیاسی و قیمت نفت می‌‌باشد، سوق می‌‌دهد.

سرعت تغییر اقلیم، سریع و غیرمنتظره بوده است، که در واکنش صنعت و مدیران مشهود است و نشان می‌‌دهد که هیچ یک برای چنین تغییرات سریعی آماده یا مجهز نبوده‌‌اند. به ویژه صنعت پلاستیک برای این تغییرات در مورد مواد بازیافت شده آمادگی نداشت. صنعت نه تنها در مورد مواد بازیافت شده آماده نبود بلکه به شکل مناسبی با مقادیر زیاد محصولات پلاستیکی مورد نیاز به عنوان مواد اولیه و ساختار‌‌های پیچیده تجهیز نشده بود، اما پلاستیک‌‌های زیستی علاوه بر کمبود ظرفیت مناسب برای پوشش نیاز‌‌های اخیر بازار، مسائل دیگری نیز داشته‌‌اند.

شرکت Aimplas بخش نوظهوری از جامعه را می‌‌بیند که به طور فزاینده‌‌ای مشتاق آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدارتر هستند و اضافه می‌‌کند که این یکی از دلایلی است که بازیگران اصلی صنعت، نقش خود را در توسعه آمیزه‌‌ها و مواد خام زیست‌‌پایدار تنظیم می‌‌کنند. شرکت Aimplas زمانی‌‌که به عوامل مختلفی که نیرو محرکه‌‌ی تقاضای بازار برای آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار هستند نگاه می‌‌کند، اولین و مهم‌‌ترین قدم را تشخیص تفاوت بین راه‌‌های بازیافت و پلاستیک‌‌های زیستی می‌‌بیند. مواد بازیافت‌‌شده به علت الزامات و دسترسی‌‌شان که مربوط به مسائل اجرایی جمع‌‌آوری مواد بازیافتی پسامصرفی (PCR) بیشتر و با کیفیت بالاتر است، تقاضای بازار را در دست دارند.

مسائل کیفیت

به گفته‌‌ی شرکت Aimplas ، فناوری‌‌ها به خصوص در بازیافت مکانیکی، به شدت وابسته به مسئله‌‌ی کیفیت مواد بازیافتی پسامصرفی جمع‌‌آوری‌‌شده برای ساخت آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار است، اگرچه، ظرفیتی که برابر با تقاضا باشد، وجود ندارد که این موضوع فاصله‌‌ی بین تقاضای بازار و آن‌‌چه در دسترس است را بیشتر می‌‌کند و تقاضای بازار را به شدت به سوی آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار سوق می‌‌دهد.

این تصویر برای آمیزه‌‌های بسپار‌‌های پایه زیستی متفاوت است. پلاستیک‌‌های زیستی به شدت به در دسترس بودن وابسته هستند که اخیرا با آهنگ بسیار پایینی درحال رسیدن به میزان تقاضای بازار هستند. این تقاضا به این واقعیت مربوط است که شرکت‌‌ها در طول توسعه‌‌ی پلاستیک‌‌های زیستی جدید هم‌‌چون منابع تجدید‌‌پذیر پوسیدنی، به سرعت رشد و گسترش می‌‌یابند. برای ازبین بردن فاصله‌‌ی بین تامین و تقاضا، شرکت‌‌ها نیاز دارند تا بتوانند به خواص مشابه بسپار‌‌های رایج دست یابند که بتوانند برای کاربرد‌‌های قالب‌‌گیری تزریقی مورد استفاده باشند و عملکرد فنی بالاتری را فراهم کنند.

عامل دیگر نیرو محرکه‌‌ی بازار مربوط به افزودنی‌‌های طبیعی است اما پایداری گرمایی کم آن‌‌ها، کار با این مواد را پیچیده‌‌تر می‌‌کند. در این برهه، قبل از استفاده‌‌ی افزودنی‌‌های طبیعی در آمیزه‌‌های زیست‌‌پایدار، تحقیقات بیشتری‌‌ در این زمینه لازم است.

شرکت Aimplas می‌‌گوید کلید نیرو محرکه‌‌ی یک روند رایج توسعه‌‌های جدید، دسترسی به همراه قیمت و کارایی است و از زاویه‌‌ی فناوری، هنوز مشکلات زیادی مربوط به مواد پایه حل نشده‌‌اند. به گفته‌‌ی Aimplas، اگرچه آمیزه‌‌کاری فرایند پیچیده‌‌ای نیست و یکبار که ماده به طور کامل درک شود، درجایی که دسترسی بیشتری به همراه کیفیت درست وجود داشته ‌‌باشد، تاثیر مضاعف دارد.

به ویژه برای مواد بازیافت‌‌شده، مشکلاتی که اغلب در کنار دردسترس بودن (که یک مسئله‌‌ی فنی نیست) دیده می‌‌شود، کیفیت و یکنواختی است. این مشکلات شامل بو، شارش‌‌شناسی، رنگ‌‌ها و پایداری است که همگی برای افزایش تولید مجدد مواد بازیافت شده در زنجیره‌‌ی ارزش ضروری است.

شرکت Aimplas می‌‌گوید رشد جالبی در بازیافت مواد پیچیده جایی‌‌که تجهیزات آمیزه‌‌‌‌سازی، اکثر عملیات‌‌های لازم و ضروری هم‌‌چون آلودگی‌‌زدایی، تخریب کنترل‌‌شده و شکستن اتصالات عرضی را انجام می‌‌دهد، می‌‌بیند. دیگر زمینه‌‌ی جالب توجه، چگونگی جداسازی افزودنی‌‌های حیاتی شامل تاخیر‌‌انداز‌‌های شعله، پایدار‌‌کننده‌‌ها و نرم‌‌کننده‌‌ها است.

برای پلاستیک‌‌های زیستی جدید، عملکرد مکانیکی و شارش‌‌شناسی هم‌‌چون استحکام مذاب چالش‌‌های اصلی هستند. جذابیت اصلی، یافتن بسپار‌‌های پایه زیستی جدیدی است که می‌‌توانند به پلاستیک‌‌های زیستی برای افزایش تجدید‌‌پذیری تبدیل شوند و منجر به سود بردن از پسماند‌‌های زیستی محصولات جانبی زیستی، شوند. فرمول‌‌بندی مجدد پلی‌‌هیدروکسی‌‌آلکانوات (PHA) و هم‌‌چنین آمیزه‌‌های دیگر در کنار پلی‌‌هیدروکسی‌‌بوتیرات (PHB) زمینه‌‌های بعدی جالب توجه هستند.

برگردان: مهندس مهساامیرشاهرخی [email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 257 ماهنامه بسپار که در نیمه اسفندماه 1402 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.