اختصاصی بسپار/ برچسب‌های شناسنده‌، تقلبی‌ها را شکست دادند

بسپار/ایران پلیمر نشان‌گرهای (taggant) تعبیه شده در آمیزه‌‌های پلاستیکی می‌توانند برای شناسایی محصولات تقلبی و ایجاد قابلیت ردیابی مواد مورد استفاده در آمیزه، مفید باشند. در این مقاله، جدیدترین اخبار در این حوزه آورده شده است.

استفاده از نشانگرها و ردیاب‌های ریزبین در آمیزه‌‌های پلاستیکی، مدتی است که برای ایجاد روشی امن و مخفی برای تایید اصالت قطعات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزودنی‌ها اغلب بخشی از یک محافظ چندلایه را در برابر جعل، تشکیل می‌دهند که می‌تواند شامل استفاده از شناسانه‌‌های (identifiers) قابل مشاهده (از جمله علامت‌گذاری لیزری) یا علامت‌هایی پنهان روی قطعات، بسته‌ها یا برچسب‌ها باشد. این ترکیب علامت‌های آشکار و پنهان را می‌توان برای تایید اصالت یک قطعه یا توسط سازندگانی که باید بدانند یک قطعه متعلق به خودشان است استفاده کرد، مانند زمانی که با ادعاهای وادادگی محصول سروکار دارند. با این حال، به تازگی، تایید محصول برای پلاستیک‌های بازیافتی استفاده شده است، جایی که می‌تواند صحت ادعاهای محتوای بازیافتی را ثابت کند.

شرکت آمریکایی Stardust Secured انواع مختلفی از ردیاب‌ها را عرضه کرده است که می‌توانند در بسپارها یا الیاف جاسازی شوند. این شرکت در سال 1998 تاسیس شد و تحت علامت تجاری “Stardust Secured” فعالیت خود را شروع کرد. این شرکت از طیف وسیعی از فناوری‌های ردیاب استفاده می‌کند که از نظر شیمیایی بی‌‌اثر هستند و می‌توان آن‌‌ها را در هر نقطه از زنجیره تامین و با یک دستگاه به‌‌صورت دستی بررسی کرد.
هم‌‌چنین ردیاب‌های تولیدی این شرکت، از نظر نوری و قانونی (forensically) قابل‌‌تشخیص هستند، برخی به‌‌صورت مخفیانه در ناحیه‌ی فروسرخ طیف نور کار می‌کنند. در حالی که برخی دیگر در طیف‌های فرابنفش و مرئی عمل می‌کنند و مشتریان اغلب چندین ردیاب را با ویژگی‌های امنیتی، برای ایجاد یک راه حل امنیتی لایه‌ به لایه در محصول، ترکیب می‌کنند.
به گفته شرکت، همه‌گیری COVID-19 منجر به افزایش تقاضا برای محصولات ردیاب در بسپارها شد، زیرا هم نهادهای تجاری و هم دولتی که مراقب ایمنی محصول هستند، خواستار تایید حفاظت ضدمیکروبی بودند. هم‌‌چنین در این مدت، قیمت‌ها به خاطر تورم اقتصادی افزایش یافت و بسیاری از کالاها کمیاب‌تر شدند و همین محرک اصلی برای فعالیت‌های تقلبی بود که منجر به تلاش‌ها برای جایگزینی اجزای اصلی، کم کردن از ترکیب و همچنین دور زدن گواهی‌‌نامه‌ها، استانداردها و قوانین بود.

این شرکت گزارش می‌دهد که تقاضا برای این ردیاب‌ها امروز نیز ادامه دارد. دلایل استفاده از یک ردیاب فیزیکی در بسپار هیچگاه بیش از این نبوده است، زیرا ضدجعل بودن و حفاظت از نام تجاری فراتر از محافظتِ صرف از یک نشانگر، تکامل یافته است. شرکت اشاره می‌کند که ارزش ردیابی فیزیکی در حال حاضر شامل اثبات حسن نیت منشا محصول (جایی که محصول و اجزای آن به‌‌وجود می‌‌آید)، تایید محتوا و محافظت در برابر کم گذاشتن اجزای اصلی، ارزش¬افزایی نام تجاری از طریق داستان‌های زیست‌‌پایداری رضایت‌بخش و دیده شدن زنجیره تامین داخلی برای ذی¬نفعانی است که به این مورد در زنجیره ارزش، نیاز دارند.
با توجه به قابلیت ردیابی زنجیره تامین برای بسپارهای بازیافت شده به‌‌طور مکانیکی، شرکت پیشنهاد می‌کند که قوانین و مقرراتی برای پذیرش گسترده فناوری ردیابی در صنعت مورد نیاز است. قوانین نوظهور و افزایش بحث‌‌ها در مورد تاثیر آب و هوا، ردپای کربن، آلودگی، زیست‌‌پایداری و شفاف‌‌سازی و مسئولیت‌پذیری عمومی، به عنوان محرک‌های مهمی در روند رو به رشد و فراخوان برای اقدام در راستای ایجاد قابلیت ردیابی واقعی بسپارها عمل می‌کنند.
ردگیری‌‌های کاغذی و روش‌های محاسبه خلاقانه، آسان‌تر و ارزان‌تر هستند، اما به عقیده شرکت به اندازه ردیاب‌های فیزیکی در ایجاد «قابلیت ردیابی واقعی» موثر نیستند. با این حال، شرکت می افزاید که باید توجه کرد که قانون به چه چیزی نیاز دارد. تعداد کمی فناوری‌‌ وجود دارد که قابلیت ردیابی واقعی را فراهم می‌کند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. به گفته شرکت، پذیرندگان اولیه یک یا چند مورد از این فناوری‌ها نسبت به کسانی که فناوری موجود را قبول نمی‌کنند، مزیت قابل توجهی خواهند داشت.

ردیاب‌های چاپ سه بعدی
شرکت آلمانی Grafe، تولیدکننده مستربچ، مستربچ‌های ردیاب را به خصوص برای محصولاتی حاوی اجزای رنگی به مشتریان ارایه می‌دهد. به گفته شرکت Grafe، بررسی‌های جعلی بودن محصولات به ویژه برای اطمینان از قطعات اصلی که وادادگی قطعه باعث ایجاد شرایط ناایمن می‌‌شود، مهم است. از آن‌‌جایی که امروزه قطعات اصلی و یدکی بیشتری از چاپگرهای سه‌‌بعدی گرفته می‌شود، این شرکت فناوری مستربچ ردیاب را معرفی کرده است که به‌‌طور خاص در این بخش هدف قرار گرفته است.

برگرداننده: مهندس مهتاب قاسمی تودشکچوئی
[email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 260 ماهنامه بسپار که در نیمه خرداد ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.