اختصاصی بسپار/ مصطفی شیرانی، مدیر فروش و بازاریابی پادنا پلیمر: یک نمایشگاه مجازی در کنار نمایشگاه فیزیکی مستربچ و کامپاند ایجاد شود

بسپار/ایران پلیمر

شیرانی: در سطح جهانی، سال 1403 شاهد تحولات چشمگیری در صنعت مستربچ و کامپاندهای پلیمری بود. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• توسعه کامپاندهای هوشمند
کامپاندهای هوشمند با قابلیت تغییر خواص در واکنش به محرک‌های محیطی مانند دما، رطوبت یا نور، تحولی بزرگ در صنایع مختلف ایجاد کرده‌اند. این مواد در کاربردهایی نظیر خودروسازی، تجهیزات پزشکی و بسته‌بندی هوشمند نقش مؤثری ایفا می‌کنند. به‌عنوان مثال، می‌توان از این کامپاندها برای تولید حسگرهای حساس به دما و فیلم‌های کنترل‌کننده رطوبت استفاده کرد.
شرکت‌های پیشرو در این حوزه:
• BASF SE: محصولات این شرکت آلمانی قادر به واکنش خودکار در برابر تغییرات دما یا نور هستند.
• Covestro AG: محصولات Covestro در صنایعی مانند ساختمان‌سازی و انرژی‌های تجدیدپذیر کاربرد دارند.
• SABIC: این شرکت سعودی با تأکید بر نوآوری و پایداری، پلیمرهای هوشمند پیشرفته‌ای تولید می‌کند که در صنایع الکترونیک و بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• استفاده از هوش مصنوعی در خطوط تولید
استفاده از هوش مصنوعی در خطوط تولید، رویکردهای سنتی را متحول کرده است. این فناوری با تحلیل داده‌ها در لحظه، مشکلات تولید را شناسایی و اصلاح می‌کند. زمان‌بندی فرآیندها را بهینه می‌سازد و ضایعات را کاهش می‌دهد. همچنین، هوش مصنوعی امکان پیش‌بینی نیازهای تعمیر و نگهداری را فراهم کرده و به افزایش بهره‌وری تولید کمک می‌کند.
شرکت‌های پیشرو در این حوزه:
Siemens AG: این شرکت آلمانی با ارائه راهکارهای نرم‌افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی، عملکرد خطوط تولید را بهینه کرده و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.
General Electric (GE): این شرکت آمریکایی از سیستم‌های مدیریت تولید مبتنی بر هوش مصنوعی برای بهبود زمان‌بندی و پیش‌بینی نیازهای تعمیر و نگهداری بهره می‌برد.
ABB Ltd.: شرکت سوئیسی ABB با ادغام هوش مصنوعی در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی، ابزارهای پیشرفته‌ای برای کنترل و مدیریت خطوط تولید ارائه می‌دهد که توانایی پیش‌بینی مشکلات، پیش از وقوع را دارند.
• فناوری نانو در مستربچ‌ها
فناوری نانو با استفاده از نانوذراتی مانند نانوسیلیکا و نانوکربن، خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها را بهبود داده است. این پیشرفت باعث تولید مواد سبک‌تر، مقاوم‌تر و شفاف‌تر شده که در صنایع بسته‌بندی و خودروسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. به‌طور خاص، این فناوری در تولید فیلم‌های مقاوم‌تر و قطعات خودرویی سبک‌تر کاربرد دارد.
شرکت‌های پیشرو در این حوزه:
LyondellBasell Industries: این شرکت چند ملیتی با بهره‌گیری از نانوذرات، مستربچ‌هایی تولید می‌کند که مقاومت مکانیکی و کششی را افزایش داده و در صنایع خودروسازی و بسته‌بندی کاربرد گسترده‌ای دارند.
BASF SE: علاوه بر تولید کامپاندهای هوشمند، BASF در تولید مستربچ‌های مبتنی بر فناوری نانو که دوام و پایداری محصولات پلاستیکی را بهبود می‌بخشند، پیشرو است.
Nanoco Technologies: این شرکت بریتانیایی با تمرکز بر نانومواد و کوانتوم، راه‌حل‌هایی برای تولید مستربچ‌های خاص جهت کاربردهای الکترونیکی و پزشکی ارائه می‌دهد.

وضعیت ایران در صنعت مستربچ و کامپاند
در ایران، علی‌رغم محدودیت‌های موجود، شرکت‌هایی موفق به تولید مستربچ‌های پیشرفته مانند مستربچ‌های مقاوم به اشعه و کامپاندهای ویژه صنایع کابل‌های فشار متوسط و قوی شده‌اند. همچنین، سرمایه‌گذاری در خطوط اکستروژن پیشرفته برای تولید بسته‌بندی‌های فعال و چندلایه آغاز شده است که به رشد و توسعه این صنعت کمک می‌کند.
این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای این صنعت در کشور، حتی در مواجه با چالش‌های بین‌المللی و داخلی است.

چالش ها عبارتند از:
1. نوسانات ارزی و تحریم‌ها
نوسانات نرخ ارز و تحریم‌های بین‌المللی از بزرگ‌ترین مشکلات این صنعت در سال 1403 بودند. این شرایط باعث شد قیمت مواد اولیه وارداتی مانند پلیمرها، پیگمنت‌ها و افزودنی‌ها به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد. از سوی دیگر، محدودیت در تخصیص ارز برای واردات تجهیزات و ماشین‌آلات موردنیاز، تولیدکنندگان را با مشکلات متعددی مواجه کرد و رقابت با شرکت‌های خارجی را دشوارتر ساخت.
2. قطعی‌های مکرر انرژی
یکی دیگر از چالش‌های جدی این صنعت، قطعی‌های مکرر برق و گاز در فصول مختلف سال بود. این قطعی‌ها به توقف غیرمنتظره خطوط تولید و افزایش هزینه‌های عملیاتی منجر شد. تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت خود مجبور به استفاده از ژنراتورهای اضطراری شدند، اما تأمین سوخت این تجهیزات نیز خود به یک مشکل دیگر تبدیل شد که هزینه‌ها و فشارهای بیشتری را به واحدهای تولیدی تحمیل کرد.
3. مشکلات صادراتی
صادرات محصولات این صنعت نیز با موانع مختلفی روبه‌رو بود. فرآیندهای پیچیده گمرکی، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و عدم دسترسی به کانال‌های مالی بین‌المللی به دلیل تحریم‌ها، صادرات را برای بسیاری از شرکت‌ها دشوار کرد. علاوه بر این، مشکلات اخیر تعرفه‌ای با ترکیه و محدودیت‌های مربوط به تخصیص سوخت برای ماشین‌های ترانزیت ایرانی، عملاً این کشور را از فهرست بازارهای هدف صادراتی حذف کرد و فرصت‌های تجاری مهمی را از دست داد.
این چالش‌ها به‌وضوح نشان می‌دهد که برای رشد و توسعه پایدار این صنعت، باید مشکلات زیرساختی و سیاست‌های حمایتی به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرند.

جهان به سمت اقتصاد چرخشی در حال حرکت است، و این تغییر رویکرد، صنعت پلیمر را نیز به شکل قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار داده است. هدف اصلی این اقتصاد، کاهش ضایعات و استفاده بهینه از منابع موجود است. برای تطبیق با این رویکرد، صنعت مستربچ و کامپاند در حال اجرای تغییرات مهمی است:
• تمرکز بر بازیافت مکانیکی و شیمیایی پلیمرها
یکی از مهم‌ترین اقدامات در این حوزه، ارتقای فرآیندهای بازیافت است. با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، پلیمرهای بازیافتی به گونه‌ای بازسازی می‌شوند که کیفیت آن‌ها به مواد اولیه نو بسیار نزدیک باشد. بازیافت شیمیایی نیز این امکان را فراهم کرده است که حتی مواد پیچیده‌تر به‌صورت مؤثری بازیافت و دوباره وارد چرخه تولید شوند.
• توسعه مستربچ‌های بهبود دهنده کیفیت مواد بازیافتی
برای اینکه پلیمرهای بازیافتی بتوانند در کاربردهای متنوع‌تری استفاده شوند، مستربچ‌های خاصی طراحی شده‌اند که به بهبود خواص مکانیکی و ظاهری این مواد کمک می‌کنند. این مستربچ‌ها باعث می‌شوند مواد بازیافتی در صنایعی مانند بسته‌بندی و خودروسازی، که به کیفیت بالاتری نیاز دارند، جایگاه بهتری پیدا کنند.
• سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جداسازی پیشرفته
یکی از موانع اصلی بازیافت، جداسازی دقیق و مؤثر مواد مختلف از یکدیگر است. فناوری‌های جدید در این زمینه امکان دسته‌بندی بهتر مواد را فراهم کرده‌اند، که به نوبه خود کیفیت مواد بازیافتی و ارزش آن‌ها را افزایش می‌دهد.
• فرصت‌های رقابتی در بازار داخلی و صادراتی
در ایران، هنوز توجه به اقتصاد چرخشی در مراحل ابتدایی قرار دارد، اما اگر شرکت‌ها وارد این حوزه شوند، می‌توانند در آینده مزیت‌های زیادی به دست آورند. هماهنگی با استانداردهای زیست‌محیطی بین‌المللی، به‌ویژه بازارهایی مانند اروپا، می‌تواند به افزایش توان صادراتی این شرکت‌ها کمک کند و جایگاه آن‌ها را در بازارهای جهانی تقویت کند.
به‌طور کلی، آینده صنعت مستربچ و کامپاند به میزان سرعت پذیرش این اصول جدید و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های مرتبط بستگی دارد. شرکت‌هایی که زودتر این مسیر را دنبال کنند، نه تنها به محیط زیست کمک می‌کنند، بلکه در بازارهای رقابتی آینده نیز جایگاه بهتری خواهند داشت.

موفقیت ایران در صادرات، در سال 1403، ایران توانست جایگاه خود را در بازارهای منطقه‌ای مانند ترکیه، روسیه، پاکستان و هند به‌خوبی تقویت کند. کیفیت بالای محصولات پلیمری ایرانی، همراه با قیمت‌های رقابتی، عامل اصلی این موفقیت بوده است. شرکت‌های فعال در این صنعت، با تجربه و دانش بالا در تولید محصولات سفارشی و هزینه‌های حمل‌ونقل پایین‌تر نسبت به برخی رقبا، توانسته‌اند نیازهای مشتریان منطقه‌ای را به‌خوبی تأمین کنند. همچنین، رشد تقاضا در کشورهای همسایه برای محصولات پلیمری پیشرفته مورد استفاده در صنایعی مانند خودرو، کشاورزی، زیرساخت و ساختمان، فرصت‌های خوبی را برای افزایش صادرات ایران فراهم کرده است.

نقش شرکت ما در صادرات
شرکت ما نیز با تمرکز بر تولید محصولات باکیفیت و سفارشی، سهم قابل توجهی در این موفقیت داشته است. کامپاندهای پلی‌اتیلن تولیدی ما، که برای پوشش سه‌لایه لوله‌های فولادی در صنایع نفت و گاز استفاده می‌شوند، در بازارهای روسیه، عمان، هند و پاکستان با استقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند. طراحی و تولید محصولات منطبق با استانداردهای بین‌المللی، اعتماد مشتریان خارجی را جلب کرده و به گسترش حضور ما در بازارهای صادراتی کمک شایانی کرده است.

پیشنهادهایی برای قانون‌گذاران

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 268 ماهنامه بسپار که در نیمه بهمن ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.