اختصاصی بسپار/ در نشست تخصصی تشریح و تبیین مفاد شیوه نامه تعیین ماهیت مستربچ و کامپاند چه گذشت؟

بسپار/ایران پلیمر نشست تخصصی تشریح و تبیین مفاد شیوه نامه تعیین ماهیت مستربچ و کامپاند در روز چهارشنبه مورخ 18 مهرماه 1403 در اتاق بازرگانی با حضور رییس و اعضای هیات مدیره و برخی اعضای انجمن مستربچ و آمیزه های پلیمری ایران و همچنین نمایندگان آزمایشگاه های همکار استاندارد، آقایان بزرگی و خادمی برگزار شد.

در ابتدای جلسه مهندس کوشکی در خصوص به نگارش در آمدن و وضع شیوه نامه تعیین ماهیت مستربچ و کامپاند پرداختند. ” از زمانی که تعرفه 8 درصدی برای کامپاندها در کتاب تعرفه ها تعیین شد گمرک اصرار به تنظیم یک شیوه نامه برای تعیین ماهیت داشت (حدود 8 تا 9سال پیش) یکی از دغدغه های هیئت مدیره در تمام این سال ها تعریف کامپاند و مستربچ و ماهیت آن بود و مرتبا پیگری می شد و نهایتا در جلسات 6 سال پیش با اداره ملی استاندارد کار پیش رفت و قرار شد تعریف مستربچ و کامپاند و ماهیت آن و روش های ارزیابی آن استانداردی بگیرد و کار پیش برود. بعد از چند سال اداره استاندارد به خاطر عدم وجود استاندارد بین المللی جهانی حاضر به تدوین استاندارد نشد. در چند سال قبل بحث صادرات کامپاند و مشکلات اعضا در مسیر صادرات و مشکلاتی که با گمرک در خصوص تعیین ماهیت به وجود می امد باعث شد در جلسه انجمن با سازمان توسعه تجارت، موافقتی در خصوص تنظیم شیوه نامه و ابلاغ آن به همراه یک لیستی که در آن تنها شرکت هایی که تولید کننده هستند اجازه صادرات داشته باشند ایجاد شود. مراحل این مسیر طی شد تا جایی که رسید به ابلاغ و وزارت صمت هم پای کار آمد اما گمرک قبول نکرد و بیان داشت از نظر اسناد بالا دستی ما نمی توانیم برای صادرات محدودیتی قایل شویم و باز مجددا کار اجرایی نشد تا 6 ماه گذشته. اداره استاندارد گفت من وظیفه ای بابت اینکه خدمات برای تعیین ماهیت مستربچ و کامپاند بدهم ندارم و آزمایشگاه ها در گمرک ها عملا جمع شدند و نمونه ها در ان آزمایشگاه ها به مشکل می خورد. بعد پتروشیمی ها گفتند که مواد خام به جای کامپاند در حال صادرات است و بحث قاچاق مطرح شد و هجمه هایی شکل گرفت. هجمه ها تا جایی بالا گرفت که حتی تولید کننده واقعی کامپاند برای صادرات را هم تحت تاثیر قرار دارد. نهایتا در مرداد ماه جلسه ای برگزار شد با حضور رییس گمرک و تمام معاونت ها برای جمع بندی این موضوع و رسیدن به یک شیوه نامه ای که بشود به گمرک ها ابلاغ کرد و مشکلات تولید کننده و صادر کننده حل شود. در یک فرصت خیلی محدودی که داده شد شیوه نامه ای که از قبل تهیه شده بود مرجع قرار گرفت با کمک دوستان اعضای آزمایشگاه ها شیوه نامه ای تدوین شد و حدود 1.5 ماه است که در حال اجراست.”

بعد از این سخنان در جلسه صحبت ها و نظرات اعضای حاضر در جلسه شنیده شد که بیشتر گله هایی بود که صادرکنندگان از بعد ابلاغ شیوه نامه با آن مواجه شده بودند. نظراتی که اکثرا از جنس گلایه بود که هر کدام چه انان که عضوی از انجمن بودند چه انان که به هر نحوی با صادرات درگیر بودند بیان داشتند که در راس ان به زمان ابلاغ شیوه نامه بر می گشت.
شیوه نامه ای که ۱۴ مرداد تصویب شده و از ۱۵ مرداد به اجرا در امده که همین امر باعث سردرگمی و اعمال هزینه های گزافی به صادرکنندگان شده بود چرا که با توجه به درخواست مشتری برای صادرات بخشی از بار در تاریخ ۱۳ مرداد صادر شده مرحله دوم ارسال سفارش در تاریخ ۱۶ مرداد به عنوان قاچاق محسوب شده! امری که گمرک باید پاسخگو باشد که چرا زمان تنفسی از زمان تصویب تا اعمال در نظر گرفته نشده است. از کارشناسان گمرک نماینده ای در جلسه حضور نداشت که پاسخگو باشد و به جلسه ای دیگر موکول شد.

از گله های پرتعدادی که بعضا مطرح می شد ایراداتی به برخی از بندها و جداول تنظیم شده در شیوه نامه بود که هیئت مدیره برخی را توضیح دادند و برخی را پذیرفتند. مانند نقص هایی که موجود بود (در نظر گرفته نشدن کامپاندهای بازیافتی یا نانو مقیاس، مستربچ های اپتیکال، کامپاندهای شفاف و ..‌. ). هیئت مدیره مقررکرد  به جهت بازبینی برخی تغییرات شیوه نامه جلسه ای تشکیل شود و بررسی این قیبل مشکلات به جهت اصلاح انجام شود.

موضوع مهم بعدی عدم هماهنگی و تعامل ازمایشگاه تایید کننده گمرک بود. بعضا باری در گمرک تهران تایید و پلمپ می شود اما در گمرک مرزی، فک پلمپ و رد می شود و این بین تنها صادرکننده است که متحمل هزینه و خسارت می شود. چرا که بار در گمرک مانده و ازمایشگاه های موجود در مرز امکانات کاملی ندارند و جوابدهی زمان بر می شود. یا بعضا به دلیل عدم دانش فنی در گمرک و همچنین در نظر گرفته نشدن برخی دیگر از روش های تایید ماهیت کامپاندها، کامپاندهای مهندسی تخصصی تاییده نمی گیرند. چرا که بحث شناسایی و تایید یک کامپاند گاها فقط با یک روش مانند DSC امکان پذیر نیست و دچار خطا می شود و همین دلیل می تواند تفاوت در نتایج ازمایشگاه ها را رقم بزند. درخصوص گله از ازمایشگاه ها و جوابدهی ها اعتراضات بسیار زیاد بود که جناب بزرگی و خادمی به نمایندگی از انجمن ازمایشگاه های همکار پاسخگو بودند و بیان داشتند که ازمایشگاه ها و تولید کننده با یکدیگر نجنگند و بهتر است با یکدیگر ارتباط بگیرند. به عنوان مثال اشاره ای کردند به روش فرایند کامپاند که بسیار مهم است و باعث یکنواختی کامپاند نهایی می شود اگر این یکنواختی اتفاق نیافتد حتما در نمونه های ارسالی به ازمایشگاه های متفاوت نتایج غیر یکسانی حاصل می شود و گفتند باید خطاهای موجود ازمایشگاهی را پذیرفت همان طور که در همه جا این وجود دارد. از طرفی برخی از ازمایشگاه های مورد تایید انتخاب شدند که از نظر فنی و کیفی دستگاه های تاییده دارند که خود کمک به دقت ازمایشگاه ها دارد و انان باید معرفی بشوند به تولید کنندگان در خصوص زمان پاسخگویی گفتند از ۲ هفته به ۴ تا روز کاهش یافته است.

و در ادامه گفتند اگر ازمایشگاه هایی توانایی و امکانات مناسب را به جهت ارایه خدمات دارند می توانند درخواست بدهند و عضو شوند. بزرگی ادامه داد شیوه نامه ابلاغی نه ۱۰۰ درصد خوب و کامل و نه ۱۰۰ درصد بد است. این شیوه نامه سنگ بزرگی را برداشته مانده برداشتن خرده سنگ ها که آن هم انجام می شود. باید  ازمایشگاه های خوب و دقیق در همه جا باشد، اما نیست از طرفی نمی توان انتظار داشت که همه چیز در یک ازمایشگاه عالی باشد زیرا اموزش دادن و فراهم کردن امکانات زمانبر است. پس انتظار نداشته باشیم تمام تکنیک ها در یک ازمایشگاه موجود باشد. می توانید منطق و روش تایید محصول خود به عنوان کامپاند را اعلام کنید و همچنین ازمایشگاه های غیر اخلاقی را معرفی کنید تا با توجه به سطحی که دارند برخورد لازم صورت بگیرد.

پیشنهاداتی هم  از طرف حضار به سخنان گفته شد مطرح شد. مهم ترین آنان پایش ازمایشگاه ها و به روز شدن تجهیزات بود. ازمایشگاه های قوی تر به دیگر ازمایشگاه ها کمک کنند و تعامل شکل بگیرد و از طرفی تولید ‌کننده از ازمایشگاه ارسالی گمرک مطلع باشد که بتواند با ازمایشگاه مورد نظر تعامل کند و مدارک خود را به جهت اثبات ماهیت کامپاند نشان دهد.

دیگر مشکلی که مطرح شد و قرار شد حتما بررسی و پیگیری شود وجود باگ اصلی سیستم بود که برخی مدارک بارگزاری شده از طرف صادرکننده که تاییده ماهیت محصول است از طرف ازمایشگاه قابل رویت نیست و مجبور می شوند در شرح کالا توضیحات را اضافه کنند که ارزیاب می گوید این برای من قابل قبول نیست. پس باید گمرک دسترسی به اسناد را برای ازمایشگاه ها باز کند تا ازمایشگاه از حالت ماده (الیاژ یا چند درصدی افزودنی و…) مطلع شود. قرار شد در جلسه با گمرک حتما این مورد بررسی و بیان گردد.

برخی کلا به نگارش درامدن شیوه نامه اعتراض داشتند و آن را دلیل اصلی این همه مشکل و سردرگمی می دانستند که هیئت مدیره با اشاره به روند و مسیر شکل گیری شیوه نامه گفتند اگر وضع نمی شد امکان صادرات صفر می شد چون استاندارد در مسیر حذف بود. شیوه نامه را دیواری که جلوی صادرات را گرفته است نگاه نکنید ان را به عنوان کمکی نگاه کنید که نگذاشته است درب صادرات بسته شود.
و در نهایت در پایان جلسه بعد از صحبت های فراوان تشکیل دو جلسه یکی با اعضای انجمن به جهت اصلاح برخی مفاد شیوه نامه و دیگری با گمرک تصویب گردید.