اختصاصی بسپار/ گفت و گو با دکتر سعیده گرجی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر: برخورداری از معافیت مالیاتی در صورت عقد قرارداد با مراکز آموزشی-پژوهشی

بسپار/ایران پلیمر چند شماره ای ست که در گفت و گو با اعضای هیات علمی گروه های پلیمر و رنگ دانشگاه های سراسر کشور از وضعیت روز آموزش و پژوهش این شاخه از علوم تصویر دقیق تری ترسیم کنیم. در این شماره هم با یکی از اعضای هیات علمی دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دکتر سعیده گرچی صحبت کردیم که در ادامه می خوانید:

بسپار- خانم دکتر گرجی، لطفاً درباره مسیر علمی خود در گذشته و بعدتر در حوزه فیزیک رنگ، رنگ سنجی و بازتولید رنگ و … برای خوانندگان ما توضیح دهید. چه عواملی شما را به این حوزه تخصصی جذب کرد؟
دکتر گرجی: من به‌طرز عجیبی وارد رشته مهندسی نساجی شدم. در واقع اصلاً قصد نداشتم شیمی بخوانم، هرچند در آن درس عملکرد خوبی داشتم. علاقه من بیشتر به فیزیک و ریاضی بود. در کنکور فقط به سؤالات ریاضی و فیزیک پاسخ دادم و حتی یک تست شیمی نزدم. با این حال، شاید بخشی هم بدلیل نوع انتخاب رشته در دانشگاه در مهندسی نساجی پذیرفته شدم و در ابتدا با بی‌علاقگی آن را ادامه دادم، اما رفته‌رفته متوجه شدم در همین رشته نیز مباحث زیادی است که می‌تواند کنجکاوی . علاقه مرا برانگیزد. در ترم‌های پایانی با فیزیک رنگ آشنا شدم که کاملا مرتبط با فیزیک و ریاضی بود و در عین حال رخی موضوعات مرتبط با علوم اعصاب (نوروساینس) که برایم جذابیت داشت، نیز در آن بود. این موضوع باعث شد تصمیم بگیرم کارشناسی ارشد و در ادامه دکترا را در همین زمینه ادامه دهم و با علاقه فراوان همه مباحث را دنبال کردم.
گرایش فیزیک رنگ یک حوزه میان‌رشته‌ای است که پیش از این بیشتر دانشجویان نساجی و رنگ وارد آن می‌شوند. اما با پیشرفت تکنولوژی، این گرایش به‌تدریج با مباحث کامپیوتر پیوند خورده است و امروزه یکی از موارد بسیار مهم در صنعت تصویر و دنیای دیجیتال است، مشخصه اصلی و سازنده تصویر، رنگ است.
بسیاری از فارغ‌التحصیلان این حوزه بجز کارخانه های پلیمر، پوشش، نساجی، سرامیک و غیره در شرکت‌های بزرگی مثل اپل، گوگل، اچ پی، اپسون یا تسلا مشغول به کارند. من از سال ۷۶ در دانشگاه صنعتی امیرکبیر مشغول به تحصیل بودم و هر سه مقطع را آنجا گذراندم. در تحصیلات تکمیلی علاوه بر فیزیک رنگ، برخی دروس گرایش هوش از مهندسی کامپیوتر را هم برای موضوعات مربوط به تصویر گذراندم تا بتوانم مفاهیم بازتولید ومدیریت رنگ را بهتر درک کنم. در اواخر سال ۸۷ به پژوهشگاه رنگ پیوستم و سه سال به‌عنوان عضو هیأت علمی آنجا فعالیت داشتم. از سال ۹۱ هم بعنوان هیات علمی به گروه صنایع رنگ دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ پیوستم.

بسپار- آیا سطح علمی و مهارتی دانشجویان فعلی نسبت به نسل‌های قبل تغییر کرده است؟ اگر بله، در چه جهاتی؟
دکتر گرجی: به‌طور کلی نسل تغییر کرده است. دانشجویان امروز باهوش‌اند، اما بی‌انگیزگی در بینشان زیاد است. انگیزه اصلی بسیاری از آن‌ها، مهاجرت است. زمانی در دوره دکترا رقابت علمی شدیدی میان دانشجویان ممتاز وجود داشت، اما حالا بسیاری از دانشجویان بدلایل مختلف بلافاصله بعد از کارشناسی یا ارشد به فکر مهاجرت‌اند، حتی این مهاجرت در بین اساتید نیز دیده می شود.

بسپار- همانطور که اشاره کردید، فیزیک رنگ حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است. چگونه این رویکرد بین‌رشته‌ای می‌تواند به توسعه صنعت رنگ و پوشش در ایران کمک کند؟
دکتر گرجی: فیزیک رنگ نخستین کاری که انجام می‌دهد، کمی‌سازی یک پدیده بصری است؛ یعنی چیزی که به شکل حسی درک می‌کنیم، با استفاده از داده‌های فیزیکی قابل اندازه‌گیری می‌شود. به‌عنوان نمونه، اختلاف رنگ میان دو نمونه را می‌توان با روش‌های عددی سنجید. کاربرد رایج دیگر، رنگ‌همانندی است که با بهره‌گیری از مدل‌های رفتاری نور در مواد، امکان شبیه‌سازی رنگ مطلوب فراهم می‌شود. در حوزه بازتولید رنگ نیز رقابت بر سر این است که رنگ‌ها در دستگاه های تصویرپردازی نظیر نمایشگرها، دوربین ها و چاپگرها بهتر دیده شوند و تصاویر با کیفیت‌تری ثبت شود. متخصص فیزیک رنگ می‌تواند نقش مؤثری در این فرایند ایفا کند. با حرکت دنیا به‌سوی دیجیتال شدن، فکر می‌کنم هیچ متخصص فیزیک رنگی بدون کار نماند. نکته جالب این است که در برخی رشته‌های پزشکی مانند دندان‌پزشکی نیز دروسی از فیزیک رنگ ارائه می‌شود، چراکه در ایمپلنت و ترمیم دندان‌ها کاربرد دارد. به‌طور کلی، رنگ در طراحی، مد، فرهنگ و حتی جامعه‌شناسی نیز اهمیت زیادی دارد.

بسپار- یکی از دغدغه‌های مهم صنعت رنگ، بازتولید دقیق رنگ در فرآیندهای چاپ و پوشش است. پژوهش‌های شما در این زمینه چه دستاوردهایی داشته‌اند؟
دکتر گرجی: این موضوع از پایه‌های اصلی رشته ماست. مدیریت رنگ و بازتولید دقیق آن، هسته بسیاری از فعالیت‌های ماست. تا کنون طرح هایی در این زمینه ها با سازمان های مختلف نظیر سازمان ملی فرش و صندوق حمایت از پژوهشگران ریاست‌جمهوری (که امروز به بنیاد ملی علم تغییر نام داده) داشته ایم.

بسپار- در حوزه رنگ‌های پایدار و دوستدار محیط زیست، چه فرصت‌هایی برای ورود دانش‌بنیان‌ها و پژوهشگران جوان وجود دارد؟

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 271 دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار که در نیمه اردیبهشت ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.