اختصاصی بسپار/ گفت و گو با مهندس احمد شیخ محمدی، مدیر واحد HSE شرکت آریا رنگ پارس: نخستین لحظات بروز سانحه مهم ترین در کنترل شرایط است

بسپار/ایران پلیمر آریا پارس، یکی از تولیدکنندگان رنگ های ساختمانی و صنعتی در ایران است. در ادامه گفت و گوهای این شماره با مدیر واحد HSE آن گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید:

بسپار- بحث و اهمیت ایمنی در واحدهای صنعتی خصوصا شیمیایی و رنگ و رزین بر کسی پوشیده نیست و اخیرا متاسفانه به نظر می رسد میزان آسیب هایی همچون آتش سوزی و انفجار افزایش پیدا کرده. دلیل این امر را چه می دانید؟
شیخ محمدی: بنده فارغ التحصیل رشته مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه شهید بهشتی و به عنوان مشاور ایمنی در این شرکت مشغول کار هستم. صنایع تولید رنگ و رزین، صنعتی است که تعداد مواد شیمیایی قابل استفاده در پروسه تولید آن، تنوع بسیار بالایی دارد که اینها می توانند اثرات و خطرات زیادی به همراه بیاورند و به همین دلیل است که ایمنی در این صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر بنده میزان افزایش تعداد مواد شیمیایی با میزان آتش سوزی های اتفاق افتاده بسیار رابطه نزدیکی دارند و محصولات بینابینی به وجود آمده که اطلاعات کمتری از آنها ممکن است در دسترس بوده باشد.
سه عامل اثرگذار در اشتعال وجود دارد، گرما، اکسیژن و ماده سوختنی. برخی مواد خود به خود قابلیت اشتعال دارند و به محض ارتباط با اکسیژن مشتعل می شوند، مثل تینر که بسیار نیز در این صنعت کاربرد دارد. مواد شیمیایی از نظر ماهیت شیمیایی و اثراتی که بر روی انسان از طریق تنفس و جذب پوستی می گذارند، خطرزا هستند و علاوه بر آن حد انفجار و اشتعال آنها بستگی به شرایط نگه داری آنها دارد.

بسپار- خود شما به چه راهکارهای پیشگیرانه ای رسیده اید که دانستن آن ممکن است برای خوانندگان این مصاحبه مثبت و مفید باشد؟
شیخ محمدی: باید در نظر داشت که مهم ترین راهکار برای جلوگیری از آتش و انفجار در صنایع رنگ و رزین، آگاهی کلیه افرادی است که مواد شیمیایی در دسترس آنهاست و با آن کار می کنند. آشنایی و اطلاعات لازم در مورد مواد شیمیایی، رنگ، رزین، نوع ترکیبات، روش کارکرد با آنها، نگه داری، انبار داری و … باید به طور کامل آموزش داده شود و مبنای عملکرد افراد باشد. مورد بعدی در بحث مواد شیمیایی برگه MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) است که در آن ماهیت مواد، دمای اشتعال، دمای انفجار و مشخصات فیزیکی، حالات ماده، نکاتی که مضر برای بدن هستند، مشکلات تماس پوستی به صورت جزیی و … وجود دارد. بهتر است کلیه مواد مصرفی واحدها لیست شوند و خیلی گویا در محل نگه داری و استفاده این مواد در معرض دید کارکنان قرار بگیرند.

مجموعه ما در بخش ایمنی به مواد زیر توجه دارد:
-ساخت انبار مواد اولیه محصول به صورت بینابینی، اصولی و جداگانه
-محل نگه داری مخازن، دفنی، روباز، جنس مخازن
-تهیه چاه های ارت که کلیه اتصالات و دستگاه ها تا بارگیری تولید به سیستم ارتینگ متصل هستند.
-تهیه تجهیزات مهار آتش از جمله کپسول های آتش نشانی پودر، گاز، کف که به تعداد کافی تهیه شده و در قسمت های مختلف جانمایی شده و هر سه ماه یکبار تست می شود و آموزش هایی در خصوص آن به پرسنل داده شده است. ساخت استخر آتش نشانی که شامل مخزن نگه داری آب می شود، دستگاه فوم ساز، پمپ آتش نشانی با برق جدای از برق شرکت.
-گروه جابه جایی که افراد با لیفتراک مواد را که در معرض خطر هستند تخلیه می کنند، راه را برای آتش نشانی باز می کنند تا در صورت لزوم گروه عملیاتی دست به کار شوند.
– تیم امداد و نجات که مجهز به ابزار کمک رسانی مانند ماسک اکسیژن و از این دست موارد.

بسپار- به لحاظ ایمنی هر واحد صنعتی چه در مرحله ساخت و چه بهره برداری چه فاکتورهایی را باید داشته باشد؟ زیر نظر چه مرجع یا مراجعی؟ آیا کافیست؟ و اینکه آیا مشخصا برای هر صنعت چک لیست های امنیت کار متفاوت است یا تیپ؟
شیخ محمدی: به تازگی اشتعال و انفجار به دلیل عدم آگاهی افراد از اطلاعات مواد شیمیایی و نحوه نگه داری و استفاده آن افزایش یافته است. به طور مثال در فضای کار ممکن است کارگری به دلیل بالا بردن سرعت عمل آچاری را پرت کند و حاصل این اتفاق ممکن است به جرقه ختم بشود و اگر مواد شیمیایی و بخارات آن در فضا بوده باشد، به اشتغال و یا حتی انفجار کشیده شود. یک سری چک لیست های کلی هست که در بازرسی های مرکز تحقیقات و تعلیمات اداره کار وجود دارد ولی با توجه به نوع فعالیت صنایع مختلف، نوع منطقه، ساختار شرکت مقداری در جزییات متغیر است و بهتر است بروزرسانی شود.
ما در قانون کار یک فصلی در بحث ایمنی و بهداشت داریم که کلیه قوانین در آن وجود دارد (هر چند البته کامل نیست) و آیین نامه هایی وجود دارد که افراد می توانند از کارشناسان مرکز تحقیقات ایمنی و بهداشت وزارت کار دریافت کنند. از نظریات و تجربیات آنها استفاده کنند و با توجه به نوع تولید خود و استفاده از مواد مختلف شیمیایی، تحقیقات خود را تکمیل کنند.

بسپار-به عنوان یکی از واحدهای شناخته شده و معتبر در صنعت رنگ و رزین پیشنهادها و توصیه های شما برای امور پیشگیرانه (فنی، بیمه ای و …) در واحدهای این صنعت چیست؟
شیخ محمدی: مهم ترین موضوع برای جلوگیری از اشتعال، آموزش است. آموزش های لازم به زبان ساده برای سطوح مختلف از مدیران، مهندسان، کارشناسان و کارکنان باید وجود داشته باشد تا آشنایی خوبی با انواع جلوگیری از آتش مواد شیمیایی داشته باشند. پس از آن استفاده و نگداری مواد است که ترکیب کدام مواد، درصد و امکان آتش را بالا می برد. اقدام مهم تر تعبیه اعلام حریق اتومات است که گاها احتمال خطا در آن وجود دارد اما قابل پیش بینی است و ضمنا اعلام حریق دستی نیز باید پیش بینی شود.

بسپار- فکر می کنید به لحاظ قانونی چه مواردی باید در ساخت و راه اندازی واحدهای صنعتی برای کاهش و توقف بروز رخدادهای خسارت بار دیده شود؟

(ادامه دارد …)

متن کامل این گفت و گو را در شماره 259 دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار که در پایان اردیبهشت ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.