چگونه اندازه‌‌ی گلویی‌ها، راهگاه‌ها و مخروطی‌ها را به‌درستی طراحی کنیم؟ (بخش چهارم)

بسپار/ ایران پلیمر  اندازه مخروطی (sprue)، راهگاه (runner) و گلویی (gate) را برای بار اول در نزدیکی مقدار ایده‌‌آل به‌‌دست آورید.

در بخش اول این مجموعه مقالات، در مورد اهمیت عمق گلویی و عرض گلویی مناسب بحث شد. در بخش دوم، دو نوع گلویی مختلف و هم‌‌چنین طول عرصه (land) گلویی و زمان سرد شدن (freeze) گلویی بحث شد. در بخش سوم، گلویی‌‌های لبه‌‌دار (edge gate) و اندازه‌‌های راهگاه صحبت شد. در این بخش، در مورد پرداخت (finish) سطح راهگاه، رفع کردن برخی توصیه‌های نادرست و نحوه اندازه‌زنی بوش مخروطی بحث خواهد شد.

برخی کارشناسان صنعت می‌گویند کانال‌های راهگاه باید همانند پرداخت سطح حفره، یا بین 5 تا 50 میکرواینچ (RMS)، پرداخت شوند. طبق این گزارش، این کار برای به حداقل رساندن افت فشار و کمک به خروج از قالب لازم است. حتی اگر این نظریه درست باشد، این کار تقریبا غیرقابل اندازه‌‌گیری و به‌احتمال زیاد غیرمنطقی است.

دیگر کارشناسان صنعت معتقد هستند که یک راهگاه به‌هیچ‌وجه به پرداخت نیاز ندارد، مگر این‌‌که برای اهداف پرانش (ejection، بیرون راندن قطعه) لازم باشد. به عقیده آن‌‌ها پرداخت سطح اهمیتی ندارد، زیرا پلاستیک جریان فواره‌‌ای (fountain ) را نشان می‌دهد. هنگامی‌که پلاستیک مذاب در کانال راهگاه جریان می‌‌یابد، به سطوح سرد قالب می‌‌چسبد و سرد و جامد می‌شود. هنگامی‌که چسبید، سرعت صفر دارد. درحالی‌‌که مرکز مذاب هم‌‌چنان جریان دارد -مانند یک فواره‌‌- و به‌طور مداوم مواد بیشتری را از مرکز گرم به روی دیواره‌های بیرونی سرد می‌‌نشاند.

حال سوال این است آیا باید کانال‌های راهگاه را پرداخت کرد یا خیر. ارتباط مستقیمی بین پرداخت سطح و مساحت سطح وجود دارد. اگر یک کانال راهگاه دارای خش­های عمیق باشد، در مقایسه با کانال پرداخت شده، سطح بیشتری دارد. داشتن پرداخت سطح زبر در قسمت‌های ضخیم‌تر راهگاه می‌تواند در کاهش زمان سرد شدن مفید باشد. برعکس، داشتن یک پرداخت سطح صاف روی شاخه راهگاه نازک‌تر که از گلویی خوراک‌‌دهی می‌کند، می‌تواند برای اطمینان از این‌‌که کانال جریان خیلی سریع سرد نمی‌‌شود مفید باشد، چه سرد شدن سریع آن می‌تواند بر توانایی پرشدن حفره‌ها تاثیر بگذارد. تنها جنبه منفی که می‌توان در مورد عدم پرداخت سامانه راهگاه فکر کرد این است که یک سامانه راهگاهی پر از خش به نظر نمی‌رسد که توسط سازنده پرداخت شده است.

هرچه اعتقاد دارید، شما باید بوش مخروطی و هر نوع گلویی زیری (subgate) را پرداخت کنید تا به رها شدن آن‌ها کمک کند. این الزام برای پرداخت (polishing) برای کلیه مواد نیست. پس از حذف هرگونه خش، برای پلی‌‌الفین‌‌ها و اکثر لاستیک‌‌ها، پرداخت نرم دوغابی عملکرد بهتری دارند. پرداخت فرچه­ای (stippled finish)، کشش سطحی را می­کاهد و خروج قطعه را آسان‌‌تر می‌‌کند.

برگردان: دکتر فاطمه خودکار [email protected]