گفت و گوی اختصاصی بسپار با مدیرعامل شرکت تعاونی تولیدکنندگان رنگ به مناسبت عضویت این تعاونی در FATIPEC

بسپار می نویسد، بیستم اردیبهشت سال جاری خبری مبنی بر پذیرش تعاونی تولیدکنندگان رنگ و محصولات وابسته به آن در فدراسیون اتحادیه های تخصصی صنعت رنگ در کشورهای اروپایی(FATIPEC) ، منتشر شد. برای اولین بار بود که یک اتحادیه ی غیر اروپایی، به عضویت این فدراسیون در آمده بود. از این رو برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کم و کیف این عضویت و مزایای آن برای مجموعه تعاونی، صنعت رنگ و کشور با مهدی طهرانی مقدم مدیرعامل تعاونی به گفت و گو نشستیم.

بسپار – لطفا خودتان و اعضای هیئت مدیره را معرفی کنید.
طهرانی: مهدی طهرانی مقدم هستم. خانواده ی پدری ام، پدرم، دایی پدرم و عموهایم سابقه ی طولانی در زمینه صنعت رنگ دارند. دارای مدرک لیسانس مهندسی پزشکی و فوق لیسانس مهندسی صنایع هستم و سال ها در زمینه واردات فعال بودم و چند سال است که به کار تولید نیز می پردازم.
تعاونی تولیدکنندگان رنگ به دلیل اینکه خانم چپ نویس بازنشست شدند و نمی توانستند به فعالیت خود ادامه دهند، نیاز به مدیرعامل جدیدی داشت. از سه سال گذشته این پست، مرتب به من پیشنهاد می شد و من به دلیل مشغله قبول نمی کردم، تا این که بالاخره این سمت را پذیرفتم. اکنون هم با حضور خانم چپ نویس در حال انجام کارهای جدیدی هستیم.
رییس هیات¬ مدیره محمدرضا رضا خان¬ خواجه هستند از رنگسازی آئینه و دیگر اعضا: مهندس مجید یگانه ثمر از رنگسازی نقش درخشان، معصومه حسینعلی ایزدی از مارال رنگ، علی بخشایی از رنگ کرومات، حسن باقریان¬فرد از افراشیمی و پروین قدس از رنگ کیمیای قم هستند.

بسپار- لطفا تاریخچه ای از فعالیت تعاونی و کارهایی که تاکنون انجام شده برای خوانندگان بفرمایید. هر چند بسپار نسبت به اطلاع رسانی اخبار تعاونی به عنوان یکی از تشکل های این صنعت همواره توجه داشته است.
طهرانی: تعاونی امروز 266 عضو تولیدکننده دارد که بخشی از آن¬ها غیر فعال هستند. شروع کار تعاونی تولیدکنندگان رنگ از سال 61 بوده است. به¬دلیل شرایط خاص کشور و فضای جنگ، کار تولیدکنندگان دشوار بود و سندیکاها بعد از انقلاب منحل شده بودند. نیاز به مجمع صنفی بوده است. از طرفی به دلیل جنگ و نبود ارز و اختلاف فاحش ارز آزاد و دولتی، سیاست دولت وقت آن بود که مواد اولیه را از طریق تعاونی ها توزیع کند تا به دست تولیدکننده واقعی برسد. طبعا تعاونی ها سهمیه ای داشتند و از ارز دولتی استفاده می کردند. وزارت تعاون هم امتیازات خاصی به تعاونی ها می داده است. قوانین هم بوده که واردکنندگان بایستی درصدی از مواد اولیه را به تعاونی ها بدهند تا توزیع کنند. در واقع تعاونی توزیع ایجاد شد که مواد اولیه را به دست تولیدکننده واقعی برسانند و مطالبات صنفی داشته باشند. بعد از جنگ این قضیه تغییر پیدا کرد، اما بهانه ای شد که تعاونی تولیدکنندگان رنگ به عنوان یکی از بازوهای صنف تولیدکنندگان رنگ بماند و به عنوان صنف تولیدکنندگان رنگ شناخته شود. البته انجمن تولیدکنندگان رنگ و رزین هم در این صنف زحمت می¬کشند. بسیاری از اعضا این انجمن عضو تعاونی ما نیز هستند. می¬توان گفت اکثر تولیدکنندگان رنگ عضو ما هستند.

بسپار- اتحادیه¬ی اروپایی رنگ چه تاریخچه¬ای دارد و از چه زمانی آغاز به کار کرده است و اهداف عملکردی آن چیست؟
طهرانی: فدراسیون اتحادیه¬های تخصصی صنعت رنگ کشورهای اروپایی(Federation of Associations of technicians for Industry of Paints in European Countries) (FATIPEC) از سال 1950 تاسیس شده ¬است. در حال حاضر سندیکاهایی از 12 کشور اروپایی (بلژیک، جمهوری چک، فرانسه، دو سندیکا از آلمان، یونان، مجارستان، ایتالیا، هلند، روسیه، لهستان و سوئیس) عضو این فدراسیون هستند. هر چهار سال یک¬بار انتخابات دارند و مرکز فدراسیون بین کشورها انتخاب می¬شود. بقیه کشورهای اروپایی هم عضو تشکل دیگری هستند و همه این¬ها عضو مجموعه دیگری به نام CSI(Coating societies international) هستند. مجموعه CSI یک مجمع جهانی است که فدراسیون¬های مختلف مثل فدراسیون دیگری از اتحادیه اروپا، استرالیا، ژاپن، آرژانتین، امریکای جنوبی و امریکا عضو آن هستند. برای اولین بار یک عضو غیر اروپایی به عنوان عضو FATIPEC پذیرفته شده است. علت آن این است که ایران اولین تولیدکننده رنگ در آسیا بوده است.

بسپار- پروسه برقراری ارتباط با این سازمان چگونه بوده؟
طهرانی: اولین بار مهندس کثیریها، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر این موضوع را با توماس بروک مدیرعامل قبلی FATIPEC مطرح می¬کنند. در 5 سپتامبر 2014 این قضیه مطرح می¬شود و دکتر فرهاد شریف رییس پیشین دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ امیرکبیر مکاتبه می¬کنند. مذاکرات اولیه را دانشگاه امیرکبیر انجام داد، اما FATIPEC اعلام کرد نمی¬تواند دانشگاه را عضو کند و باید سندیکای غیردولتی قدرتمندی را معرفی کنند. با توجه به این¬که ما در تاریخ 24 فروردین سال جاری، تفاهم¬نامه همکاری مشترک با دانشگاه امیرکبیر امضا کرده¬بودیم؛ تعاونی ما به فدراسیون معرفی شد. از جمله مفاد این تفاهم¬نامه، جذب دانشجویان این حوزه در صنعت، اطلاع¬رسانی نیازهای واقعی صنعت به دانشگاه، اطلاع¬رسانی کارهای عملیاتی انجام شده در حوزه پوشش به اعضا خود، اطلاع¬رسانی مناسب سمینارها و پروژه¬های پژوهشی، استفاده از پتانسیل آزمایشگاه¬های دانشگاه امیرکبیر در صنعت است.
در 24 فروردین امسال توماس بروک برای حضور در سمیناری در حوزه رنگ¬های خودرویی در دانشگاه امیرکبیر به ایران آمد. ما نیز در این بازه جلساتی با وی داشتیم.
ما مدارک خود را ترجمه و ارسال کردیم و مهندس ذبیحی نیز برای مذاکره اعزام شدند. ابتدا مصوبه¬ای تصویب کردند که عضو غیر اروپایی داشته¬باشند. طی جلسه¬ای که 23 آپریل 2015 در نورنبرگ برگزار شد، مهندس ذبیحی به نمایندگی از تعاونی حضور داشتند و از ما دفاع کردند و قابلیت¬های صنف رنگ و رزین ایران را عنوان و به شرایط پس از تحریم اشاره کردند. از بین 12 عضو، 11 عضو به ما رای دادند. تا دو سال عضو موقت هستیم و با توجه به فعالیت¬های جدی ما طی این مدت، در مورد عضویت دائم ما تصمیم خواهند گرفت.

بسپار- لطفا فعالیت¬ها و دستاوردهای اتحادیه اروپایی رنگ را بفرمایید.
طهرانی: کار این فدراسیون بیشتر تکنولوژیک است. در سال چند سمینار تخصصی در حوزه¬ی رنگ و پوشش دارند که آخرین دستاوردها را عرضه می¬کنند مثل (European technical coatings congress) ETCC. قرار است از این طریق ما مقالات مختلفی را مدیریت کنیم و کنفرانس¬های مختلفی آن¬جا ارائه دهیم.
حمایت از فعالیت¬های بین¬المللی علوم و تکنولوژی پوشش در سرار جهان از جمله مراکز دانشگاهی و موسسات تحقیقاتی دیگر فعالیت کنفدراسیون است و این تحقیقات را بین چند کشور و در حوزه کار خود تعریف می¬کنند.
سومین فعالیت آن¬ها در حوزه قانون¬گذاری خصوصا در حوزه زیست محیطی است. متاسفانه در ایران ملاحظات زیست محیطی رعایت نمی¬شود. در کشورهای دنیا استفاده از رنگ¬های پایه حلال در مصارف خانگی و استفاده از سرب ممنوع شده است. چون هم برای مصرف کننده، نقاش و تولیدکننده سرطان¬زاست. یکی از اعضای فدراسیون که سندیکایی از آلمان است، در پارلمان آلمان نماینده دارد و درباره¬ی هر قانونی مرتبط با صنعت پوشش که بخواهد وضع شود، نظر رسمی می¬دهند. در کنفدراسیون با وحدت قانونی که در حوزه قانون¬گذاری و زیست محیطی مرتبط با صنعت رنگ دارند، قوانین را یکسان و متمرکز و اطلاع رسانی می¬کنند.کشورهای عضو نیز زمان¬بندی می¬کنند تا به تصویب و اجرای آن قانون برسند.
در واقع بیشتر فعالیت این فدراسیون در حوزه کارهای علمی روز و مباحث تکنولوژیک است. روسای آن-ها نیز همه اعضای هیات علمی و دانشمندان این حوزه هستند. زیرمجموعه این 12 سندیکا، 3000 هزار واحد¬های تولیدی، واحدهای تحقیقاتی و دانشگاه¬های مرتبط است.
در واقع عضویت ما در این فدراسیون به معنای اتصال به سه هزار منبع اروپایی است. در حوزه خرید و ایجاد فرمولاسیون جدید، دسترسی به مقالات علمی داریم و جای کار زیادی دارد. کار اولیه انجام شده، اما میزان بهر¬ه¬برداری از این فرصت به فعالان این صنعت مرتبط است.
تبادل ایده¬ها و تخصص بین اعضا و چاپ نتایج کارهای علمی و تکنیکی در زمینه صنعت پوشش و همکاری با فدراسیون¬های دیگر، از جمله ی سایر فعالیت¬های FATIPEC است.

بسپار- همکاری¬های مشترک و احتمالی شما با این فدراسیون چه خواهد بود؟
طهرانی: به نظر من علت اصلی پذیرفتن ما در فدراسیون، امیدی است که ایران و دنیا به شرایط پس از تحریم¬ها دارند. در این صورت ما به مواد اولیه و تکنولوژی¬های روز دنیا دسترسی خواهیم داشت. قیمت تمام شده محصولات کم و هزینه سربار حداقل خواهد شد. ارتباط با فدراسیون سرعت این پروسه را افزایش می¬دهد. تولیدکنندگان ایرانی خواهند توانست با تولیدکنندگان دنیا مرتبط شوند و از این طریق هم خارجی¬ها در ایران خواهند توانست سرمایه¬گذاری کنند و هم فعالان صنعت با سرعت بیشتر و اعتبار بالاتری به آخرین دست¬آوردها دسترسی پیدا خواهند کرد.
آن¬ها دوست دارند تحلیل درستی از شرایط ایران داشته باشند، از تعداد تولیدکنندگان ایرانی و میزان مصرفش، اطلاعات درستی داشته باشند که بتوانند حضور مناسبی در این بازار داشته باشند. به صورت رسمی از ما جزییات آمار و اطلاعات در تمام حوزه¬های پوشش¬های ساختمانی، صنعتی، چسب، رزین و مواد اولیه را خواسته¬اند تا بتوانند برنامه¬ریزی درستی داشته باشند.
به¬صورت خلاصه همکاری¬های ما در زمینه¬های دسترسی به تکنولوژی و مواد اولیه، حضور در کنفرانس-ها و انتقال صحیح آمار و اطلاعات صنعت رنگ و پوشش ایران، خواهد بود.

بسپار- اگر توافق صورت نگیرد تغییری در این روند رخ خواهد داد؟
طهرانی: ما برای تحریم برنامه¬ریزی نکرده¬ایم! علت پذیرش عضویت ما از سوی آن¬ها بازار هفتاد میلیونی بکر ایران است. دانشمندان زبده و پتانسیل بالایی در ایران هست که آن¬ها آگاهی دارند. آقای توماس بروک مدیرعامل قبلی FATIPEC ، به دلیل آشنایی و همکلاسی بودن با اساتید دانشگاه امیرکبیر، بارها ایران آمده¬اند و پتانسیل بالای ایران را می¬دانند. علت عقب ماندگی ایران هم به خاطر مسایل سیاسی بوده و با بهبود شرایط، ایرانی¬ها پیشرفت چشمگیری خواهند داشت. اگر هم تحریم برداشته نشود باز هم از این سازمان می¬توانیم بهره¬برداری زیادی کنیم و کمک می¬کند در شرایط تحریم هم بهتر عمل کنیم. البته برداشته نشدن تحریم¬ها ممکن است بر روی عضویت دایم ایران اثر بگذارد. البته این موضوعی است که هیات مدیره FATIPEC در مورد آن تصمیم خواهد گرفت. آن¬ها امیدوار به برداشته شدن تحریم¬ها هستند.

بسپار- مزایای این عضویت برای اتحادیه، صنعت و کشورمان چیست؟
طهرانی: ایزوله بودن ایران باعث شده صنعت روند سنتی داشته باشد. از سویی بعضی از تولیدکنندگان داخلی به خاطر ارز دولتی و حلال¬ها و محصولات پتروشیمی ارزان قیمت در مواقعی، سیستم خود را بد عادت داده¬اند و از روند دنیا فاصله گرفتیم. البته با توجه به شرایط تحریم ابداعاتی هم داشتیم هرچند مواد اولیه کیفیت مناسبی نداشت. از طرفی فرهنگ مصرف رنگ در ایران فرهنگ بدی است. تخمین ما این است که مصرف سرانه رنگ مردم ایران بین 4 تا 5 کیلوگرم است که مقدار بسیار کمی است. در کشورهای دیگر دنیا مصرف خصوصا در حوزه خانگی طوری است که مردم عادی رنگ را استفاده می¬کنند. مشکلات فرهنگی و تکنولوژی باعث عقب ماندن ما از شرایط رقابتی دنیا شده است. مهمترین مزیت این عضویت برای ما وفق دادن خود با شرایط روز دنیا است. همچنین می-توانیم از تجربیات منحصربه فرد خودمان استفاده کنیم و حرف جدیدی برای کشورهای منطقه و CIS داشته باشم. بازار صادراتی خوبی داشته باشیم. در رنگ¬های ساختمانی حدود 80 درصد مواد اولیه ما داخلی است. مهمترین مزیت اتصال ما با FATIPEC این است که خیلی سریعتر این بازار صادراتی را از کشورهایی که مزایای ما را ندارند، اما جای ما را گرفته¬اند پس بگیریم. ترکیه مزیت¬های ما را ندارد اما خیلی پیشتاز است و طبق آمارهای سال 2011، هفت برابر ایران و عربستان و چهار برابر ایران تولیدات صنعتی دارد. می¬توانیم جایگاه خود را دوباره به¬دست آوریم.
در حوزه قانون¬گذاری می¬توانیم تجارب آن¬ها را به صورت بروکراتیک به گوش مسئولین برسانیم. تعاونی هم چون عضو شده ملزم به اجرای این قوانین است. البته وضعیت اصناف در ایران پیچیده است و دست ما باز نیست. ما فقط می¬توانیم رایزنی کنیم و به مجلس شورای اسلامی، سازمان استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست انتقال اطلاعات داشته باشیم و به صورت مکتوب قول بگیریم. البته مثل اتحادیه¬های کشورهای پیشرفته بازوی قانون گذاری و اجرایی نداریم. اما در حد توان خود کار انجام می-دهیم و امیدواریم بتوانیم این بازو را ایجاد کنیم.
در ایران هم فرهنگ بد تولید و هم مصرف داریم. در کشورهای دنیا واحدها با هم ادغام میشوند تا هزینه¬های سربار را کم کنند. فرهنگ بدی در ایران است که از شراکت دوری می¬کنند. از طرفی در مصرف رنگ تصمیم¬گیرنده، مصرف کننده واقعی یا در واقع خانواده نیست. بلکه نقاش براساس سود خود تصمیم می¬گیرد پس رنگ بی کیفیت مصرف می¬شود! یکی از دلایلی که رنگ¬های پایه آب در ایران شکل نگرفت وجود نقاش هاست. 70 درصد هزینه نقاشی یک واحد را نقاش می¬گیرد. اگر خود مردم راهکار مصرف رنگ را یاد بگیرند، 70 درصد هزینه صرفه¬جویی می¬شود و مصرف سرانه رنگ بالا می¬رود و مصرف خانگی رنگ زیاد می¬شود، با ایجاد تنوع از لحاظ بحث¬های روانشناسی موثر است و از لحاظ زیست محیطی نیز خوب است؛ چون رنگ¬های پایه حلال سرطان¬زاست و مشکلات ریوی ایجاد می¬کند.
عضویت ما شاید به صورت مستقیم در فرهنگسازی نقش نداشته باشد اما می¬تواند بسیار موثر باشد. با استفاده از تجربیات کشورهای اروپایی می¬توانیم فرهنگ سازی را تسریع کنیم. البته باید دولت سازمان محیط زیست و رسانه¬ها هم کمک کنند.
استفاده از تکنولوژی های روز دنیا هم از دیگر مزایای این عضویت است.

بسپار- برنامه¬های بعدی تعاونی چیست؟
طهرانی: تعاونی تولیدکنندگان رنگ به¬دلیلی ایجاد شد که اکنون دیگر وجود ندارد. نیاز در زمان جنگ و شرایط بعد از انقلاب، باعث شد 266 تولیدکننده دور هم جمع شوند. متاسفانه در ایران دور هم جمع شدن سخت اتفاق می افتد و سخت اعتماد می کنیم. ارزها و حمایت¬های دولت در آن زمان، بهانه¬ای برای ایجاد تعاونی بوده است. اما اکنون این حمایت¬ها، بخشی به¬حق و بخشی نا¬به¬حق وجود ندارد. ما شرکت بازرگانی خدماتی هستیم که سهامدارانش تولیدکنندگان رنگ و پوشش هستند. بنابراین اکنون به¬جای توزیع مواد اولیه ارزان یا رایگان، اعضا بیشتر خدمات صنفی می خواهند. البته دیگر رانتی هم نداریم. تعاونی ما در حوزه اقتصادی می¬خواهد مرجعی برای توزیع مواد اولیه به اعضا شود. خودش مستقیما خرید و فروش انجام ندهد اما به صورت امانی فروشی واسطه¬ای بین عرضه¬کنندگان مواد اولیه خارجی و داخلی و مصرف¬کنندگان باشد و از مزیت جمع شدن استفاده کنیم. بهترین نوع بهینه-سازی بهینه¬سازی در مقیاس است. تعداد زیاد اعضا در کنار هم خواهند توانست بهینه خرید، تولید و فروش بهینه¬ای داشته باشند.
دومین برنامه ما بحث صادرات است. در صادرات در ادوار مختلف دولت بد عمل کرده¬ است. پس از فروپاشی شوروی در حوزه کشورهای CIS، بازار بسیار خوبی برای صنعت ایران ایجاد شد. به¬دلیل عدم نظارت کافی دولت، سازمان ملی استاندارد و گمرکات، اجناس بسیار بی¬کیفیتی از تولیدکنندگان غیر معتبر صادر شد و بازار ایران در آن حوزه از دست رفت و به¬خاطر ناهماهنگی ما، ترکیه در آن منطقه بازار را در دست گرفته است. در حوزه صادرات برنامه¬های زیادی داریم که بتوانیم در کشورهای اطراف که قطعا نسبت به آن¬ها مزیت داریم، وارد شویم. به صورت مشترک در نمایشگاهایشان شرکت کنیم و سرمایه¬گذاری مشترک اتفاق بیافتد.
تعریف برند کیفیتی، از برنامه های آتی ماست که برچسب کیفیتی برای اطمینان مصرف¬کننده باشد و بداند ثبات کیفیت وجود دارد.
خدمات صنفی از دیگر برنامه¬های ماست. مطالبات بسیار زیادی از ارگان¬های در ارتباط داریم. سازمان ملی استاندارد، وزارت صنعت و معدن، شرکت ملی پتروشیمی، شرکت ملی نفت و گمرکات از این جمله اند. می¬خواهیم مطالبات صنفی را طلب کنیم و جایگاه واقعی یک صنف در کشور را ایجاد کنیم.
اهمیت دادن به بخش خصوصی، در شعار مسئولین هست اما نمی¬توان میزان عملی شدن این شعار را گفت. دولتی¬های خصوصی¬نما بزرگترین ضربه را به صنعت و اقتصاد کشور زده¬اند. این شرکت¬ها، دولتی با سازوکار خصوصی هستند. نه تنها خصوصی نیستند، بلکه نظارت های دولتی را هم ندارند. تعاونی واقعا خصوصی است و در این شرایط سخت اعضای ما کار می کنند. یکی از اهداف میانی ما تثبیت جایگاه خود در قانون¬گذاری، اجرا، مطالبات صنفی و ایجاد کار است.