اختصاصی بسپار/ مهدی بدلی، مدیرعامل نکوساز پلیمر صنعت آریا: تولید کامپاندهای بازیافتی، روند پیش روی این صنعت است
بسپار/ایران پلیمر بنده به همراه آقای پدرام ولی‌پور موسس و مالک نکوساز پلیمر صنعت آریا هستیم. شرکت ما نماینده رسمی و انحصاری شرکت Jwell در ایران است. شرکت Jwell سازنده خطوط اکستروژن شامل خطوط تولید لوله‌های پلیمری، پروفیل‌ها، ورق های پلیمری و همچنین خطوط کامپاندینگ و بازیافت است. همچنین ما نماینده شرکت ایکما ایتالیا هستیم که سازنده کامپاندر است و حدودا ۲۴ خط فعال و در حال کار در ایران دارد.
شرکت نکوساز پلیمر صنعت آریا همچنین نماینده ایکون اتریش است. این شرکت سازنده خطوط برش گرانول زیر آب است که به جهت گرانول سازی بعد از کامپاندرها نصب می‌شود. همچنین شرکت دکتر کلین آلمان که تمامی خطوط پایلوت اکستروژن آزمایشگاهی را جهت مصارف پتروشیمی و صنایع آموزشی تولید می‌کند. و البته شرکت وبر آلمان که درحال حاضر با توجه به شرایط تحریم، کمتر با کشور ما فعالیت می‌کند.
بسپار- ماشین آلات و خطوط تولید مستربچ و آمیزه های پلیمری چه ویژگی هایی نسبت به سایر اکسترودرها در صنایع پلیمر دارند؟
بدلی: ماهیت همگی اکستروژن است اما در صنایع کامپاند، از دور مارپیچ و گشتاور بالاتر استفاده می‌کنیم. ماشین‌آلات صنایع مستربچ و کامپاند، نسبت به صنایع دیگر مثل لوله، ورق و … نیاز به علم و تجربه بیشتری دارند زیرا نیازمند فرآوری پلیمر هستند. به عبارتی پلیمر خام را با عملیات فرآوری، تبدیل به محصولات با خواص دیگری می‌کنیم که گاهی اوقات این محصولات باعث چند برابر شدن ارزش افزوده آن پلیمر می‌شوند و سپس آن را برای استفاده در انواع صنایع وابسته، مناسب سازی می‌کنیم.
خطوط کامپاندینگ و کامپاندرها اصولا به لحاظ تعداد اجزا، پرتعداد نیستند و از لحاظ ظاهری ساده به نظر می رسند، اما ماهیتی که داخل دستگاه وجود دارد و جزییات آن بسیار مهم است و معمولا به سه قسمت تقسیم می‌شوند. بخش اول تجهیزات بالادستی که قبل از اکسترودر قرار می‌گیرند و شامل سیستم‌های متریال هندلینگ، دوزینگ و فیدینگ هستند. به بیان ساده‌تر شامل خوراک دهی به داخل اکسترودر می‌باشند و بخش دوم خود اکسترودر است، همان کامپاندر که شامل اکسترودر دوماردان همسوگرد است و در گشتاورهای مختلف به جهت مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بخش سوم هم Down Stream یا پشت خط است. بعد از اینکه مذاب مورد نظر تولید شد، باید توسط چهار نوع پشت خط یا همان پایین دستی، به گرانول تبدیل شود. این تجهیزات پایین دستی می‌توانند پشت خط رشته‌ای باشند که معروف‌ترین و پرکاربردترین نوع هستند. یا از نوع پشت خط عدسی شکل یا گرانول عدسی شکل باشند. پشت خط گرانول ساز زیر آب هم وجود دارد که مدرن‌ترین و به روزترین نوع محسوب می شود و در پتروشیمی ها از این نوع استفاده می‌کنند. معمولا شکل این گرانول ها به صورت تخم مرغی و کروی است. در بعضی از موارد هم از نوع پشت خط هوا خنک استفاده می شود که گرانول‌سازها برای خطوط کامپاندرهای PVC یا کامپاندهای پلی اتیلن با فیلر بالای ۸۰ درصد از آن استفاده می‌کنند.
بسپار- روند تکنولوژی های آینده در خطوط تولید مستربچ و کامپاند در دنیا چیست؟
بدلی: رویه‌ی موجود در کشور با ترندهای جهانی تفاوت زیادی دارد. در دنیا رویه استفاده از پلیمرهای زیست تخریب پذیر به شدت رونق پیدا کرده است. کامپاندهای مورد استفاده در سلول های خورشیدی، باتری ها و … خصوصا برای صنایعی مانند خودروهای برقی مورد استفاده و اقبال بیشتری هستند. در چین و اروپا ماشین هایی تولید می شود که درگیر این صنعت هستند. کامپاندهای مرتبط با بازیافت، ترندهای آینده دنیا هستند و نه تنها بخش خصوصی بلکه دولت ها هم در این زمینه سرمایه گذاری های بسیاری انجام داده اند.
بسپار- آیا سرعت تولید، ظرفیت تولید، میزان انرژی مصرفی و … برای خریداران ایرانی همانقدر مهم است که در کشورهای پیشرفته صنعتی؟ خصوصا با توجه به ناترازی انرژی در کشور اقبالی به سوی ماشین های کم مصرف تر یا تغییراتی در واحدها برای بهینه کردن مصرف برق مشاهده می کنید؟
بدلی : ظرفیت و سرعت تولید و میزان مصرف انرژی همیشه برای کسانی که کارخانه دارند، فاکتورهای جذابی ست. در رابطه با محصولاتی که کامودیتی هستند و در حجم بالا و با حاشیه سود کم تولید می‌شوند مطمئناً فاکتورهای مهمی هستند. دستگاهی برنده تر است که بتواند حجم تولید بالاتری را در همان فضا، با همان انرژی و با همان سایز دستگاه داشته باشد.
در قدیم الایام یا حتی تا همین امسال هم در ایران می‌توان گفت که مصرف انرژی فاکتور مهمی نبوده است، اما به نظر بنده امروزه به فاکتور بسیار مهمی تبدیل شده. در حال حاضر مساله ما این نیست که دنبال دستگاهی باشیم که انرژی کمتری مصرف کند چون همان انرژی کم برای دستگاه نیز موجود نیست! و به صورت جیره بندی در اختیار قرار می گیرد. به نظر من موضوع صنعت کشور ما این نیست که یک ماشین با مصرف انرژی کمتر داشته باشیم، چرا که قیمت انرژی در کشور ما بیش از حد بالا نرفته است، بلکه مساله ما در اصل بودن یا نبودن انرژی است.
بسپار- متوسط سرعت تولید خطوط ایرانی (خروجی خط) به نظر شما در ایران چه قدر است؟
بدلی: با توجه به داشتن نمایندگی شرکت های خارجی، ممکن است این بحث تبلیغی باشد اما با یک دستگاه در سایز برابر، تقریبا 60-70 درصد خروجی یک خط وارداتی، بیشتر است.
تولید کامپاندهای فیلردار یا کامپاندهای مهندسی تقویت شده مثل قدیم نیست که فضای زیادی نیاز داشته باشد به همین دلیل تولید کننده های بسیار زیادی وارد این عرصه شده اند. دنیای مستربچ و کامپاند در حال حاضر پیشرفته شده و با سرعت به جلو می‌رود و هر روز یک محصول جدید به بازار معرفی می‌شود اما باید قبول کنیم که از سرعت فعلی دنیا به شدت عقب هستیم.
به عنوان مثال کامپاندهایی مانند کامپاندهای ترموپلاستیک در کشور ما با سرعت بسیار کندی پیش می‌روند حال اینکه خارج از کشور، توسعه این کامپاندها سرعت بالایی دارد و در صنایع لوازم خانگی و صنایع خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بسپار- نسل جدید ماشین آلات (نسل چهارم)، مبتنی بر هوش مصنوعی و رباتیک در ایران چه قدر مورد توجه است؟
بدلی: در ماشین سازی به خصوص در سیستم‌های کامپاندینگ و مستربچ هنوز در ابتدای کار هستیم یعنی هنوز کار خارق العاده‌ای انجام نشده است و صرفا برای روتین بازار که از ساده ترین مصارف هستند، توسط بعضی از تامین کنندگان به صورت مونتاژ تغذیه می شود و فعلا ماشین سازی در زمینه کامپاند همگام با صنایع ماشین سازی دنیا نیست.
بسپار- مساله ورود تکنولوژی به کشور آیا امروز دغدغه است؟ به لحاظ مبادلات مالی تحریمی و … به طور متوسط چه میزان افزایش قیمت از این مسیر متوجه صنعت کشور می شود؟
بدلی: بله چون که ما به صورت روتین در نمایشگاه‌های بازرگانی شرکت می‌کنیم. همیشه افرادی که در صنعت ما فعال هستند در خارج از کشور مثل نمایشگاه چایناپلاس، نمایشگاه پلاست اوراسیا ترکیه به عنوان اصلی‌ترین نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند. اما ما متاسفانه در هیچ کدام از کنفرانس ها و کنگره هایی که به صورت تخصصی در رابطه با مسائل مختلف کامپاندینگ، مستربچ و بازیافت در حال برگزاری است مانند اماپلاست، حضور فعال نداریم و این حقیقت تلخی است. مقالات مجلات روز دنیا را وارد صنعتمان نمی‌کنیم و حاضر نیستیم روتین‌ها را کنار بگذاریم. کارهایی که در حال حاضر انجام می شود همگام با دنیا نیست که بتوانیم در کنفرانس‌های موضوعی شناخته شده شرکت کنیم.
از زمان کرونا به بعد دنیا درگیر یک تورمی شد. در قدیم اینگونه نبود یعنی هنگامی که یک ماشین خریداری می‌کردید ۱۰ سال بعد هم همان ماشین را با دو تا سه درصد افزایش قیمت می شد خریداری کرد. اما در حال حاضر با توجه به شرایط فعلی، که دنیا درگیر جنگ های مختلف، کمبود مواد اولیه و انرژی است، حتی شرکت‌های چینی در چهار سال اخیر بین 8-12 درصد قیمت ها را افزایش داده اند (که این افزایش قیمت با توجه به نرخ برابری دلار و ریال در کشور ما تا ۳۵ درصد خود را نشان داده است).
دلار در چند سال اخیر از ۴۰ هزار تومان تا به امروز ۸۰ هزار تومان رسیده که افزایش دو برابری را نشان می دهد. این مهم باعث می‌شود که میزان فروش ماشین آلات و ورود تکنولوژی روز به کشور فیلتر شود و تولید کنندگان به حداقل قانع باشند یعنی به دنبال تکنولوژی روز که طبیعتا هزینه بالاتری به همراه دارد، نباشند.
بسپار- چالش های شما در تامین ماشین آلات صنعت مستربچ و کامپاند چیست؟ پیشنهادی آیا برای قانونگذار دارید؟
(ادامه دارد …)
متن کامل این گفت و گو را در شماره 268 ماهنامه بسپار که در نیمه بهمن ماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
