اختصاصی بسپار/ دگرگونی‌های فناورانه در صنعت بسپار: پیش به سوی آینده‌ای زیست‌پایدار و هوشمند
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمردر سال‌های اخیر، صنعت بسپار و پلاستیک با تحولات چشمگیری در زمینه‌ی نوآوری‌های فناورانه، مواد اولیه تجدیدپذیر و فرایندهای کم‌کربن روبه‌رو بوده است. در کمپین “ده روند برتر فناوری در صنعت پلاستیک و لاستیک ۲۰۲۵” که توسط Adsale Plastics Network برگزار شد، مجموعه‌ای از شرکت‌های پیشرو در آسیا و جهان با پروژه‌هایی نوآورانه توجه فعالان این صنعت را به خود جلب کردند.
فیلم زیستی با سدگری زیاد از Sage Advanced Materials
شرکت Nanjing Sage Advanced Materials Technology با ساخت یک فیلم زیست‌پایه با سدگری بسیار زیاد (Bio-based High-Barrier Film) موفق به جایگزینی فیلم‌های فلزی پرهزینه و غیربازیافت‌پذیر شده است. این فیلم دارای آهنگ انتقال اکسیژن کمتر از ۰.۰۰۵ سانتی‌متر مکعب در مترمربع در روز است و ضمن دارا بودن ترانمایی (Transparency) زیاد، زیست‌تخریب‌پذیر و مناسب برای بسته‌بندی تک‌ماده‌ای است.
چندسازه (Composite) نانوسلولزی از Ecombine
شرکت Ecombine Advanced Material، با معرفی Ecombio-PP، یک چندسازه‌ی زیستی تقویت‌شده با نانوسلولز، توانسته خواص مکانیکی بهتر، جرم کمتر و قابلیت بازیافت را به شکل همزمان ارائه دهد. این ماده، جایگزینی کم‌کربن و بدون بو برای چندسازه‌های سنتی بر پایه PP است که پتانسیل بالایی در صنعت خودروسازی، لوازم خانگی و مبلمان دارد.
مستربچ زیست‌پایه سیاه Cabot برای فیلم‌های کشاورزی
شرکت Cabot (China)، با معرفی مجموعه مستربچ‌های BIOPLASBLAK® XP5650A/B، راه‌حلی زیست‌تخریب‌پذیر برای پوشرنگ (Paint) فیلم‌های کشاورزی فراهم کرده که علاوه‌بر سیاهی بالا و مقاومت در برابر شرایط جوی، فاقد هرگونه جزء تخریب‌ناپذیر بوده و از پایه PBAT ساخته شده است.
کوپلی‌استرهای زیستی و فیلم‌های کشاورزی از Kingfa
شرکت Zhuhai Kingfa Biomaterials در دو پروژه‌ی مجزا، با طراحی کوپلی‌استرهایی با طول عمر و ساختار قابل تنظیم و هم‌چنین ساخت بسته‌بندی‌های سبک‌وزن و ۱۰۰ درصد زیستی، توانسته است بزرگ‌ترین ظرفیت تولید PBAT جهان (۲۰۰٬۰۰۰ تن در سال) را راه‌اندازی کند. این شرکت بیش از ۱۲۲ اختراع ثبت‌شده دارد و بیش از ۴۳ درصد بازار داخلی را در اختیار دارد.
تخته اسفنج (Foam) زیست‌پایه چندمنظوره از Green FA
Guangzhou Green FA Materials با ساخت تخته اسفنجی زیست‌پایه از نشاسته، گامی بلند در جهت نوآوری بسته‌بندی برداشته است. این ماده با بیش از ۹۰ درصد نشاسته، ضدالکتریسیته ساکن، ضدآتش و با آهنگ تخریب ۹۷ درصد در شرایط پوسانش‌پذیری است و در صنایعی هم‌چون الکترونیک، مواد غذایی، اسباب‌بازی و صادرات کاربرد گسترده دارد.
پلی‌استر زیستی از Dawn Degradable Materials
Shandong Dawn با ترکیب دو تکپار مشتق‌شده از زیست‌توده و دستیابی به مواد با میزان کربن زیستی بین ۲۰ تا ۶۵ درصد، موفق به تولید زیست‌بسپارهای تخریب‌پذیر با خواص سدگری، استحکام مکانیکی و ترانمایی بالا شده است. این محصولات می‌توانند در مدت ۱۸۰ روز در شرایط پوسانش‌پذیری به‌طور کامل تخریب شوند و جایگزین مناسبی برای PBAT در مصارف عمومی باشند.
پلاستیک ضدباکتری بر پایه صدف از Star Plastics
Star Plastics در پروژه‌ای منحصربه‌فرد، با بهره‌گیری از پوسته‌ی صدف و بدون استفاده از ترکیبات PFAS، ماده‌ای با خاصیت ضدباکتری طبیعی و انتشار کربن پایین ساخته است که برای محصولات پزشکی، مبلمان و پوشاک قابل استفاده است.
لوله‌های گرمایش Rilsan® PA11 از Arkema
شرکت Arkema با معرفی Rilsan® PA11، یک گرمانرم ۱۰۰ درصد زیست‌پایه از دانه کرچک، توانسته لوله‌های مدیریت گرمایی خودروهای برقی را به‌گونه‌ای تولید کند که ضمن انعطاف‌پذیری، دوام و مقاومت بالا، تا ۸۰ درصد کربن کمتری نسبت به پلی‌آمیدهای نفت‌پایه منتشر کند. این راهکار، هدف خودروسازان برای دستیابی به ۲۵ درصد استفاده از مواد بازیافتی و زیست‌پایه تا سال ۲۰۲۵ را تسهیل می‌کند.
اکریلیک اسید زیست‌پایه از LG Chem
LG Chem با استفاده از فناوری تخمیر میکروبی، موفق به تولید اسید اکریلیک زیست‌پایه (Bio-based Acrylic Acid) از ماده 3HP شده است. این ماده که از منابع گیاهی به دست می‌آید، دارای ساختار مولکولی مشابه اسید اکریلیک سنتی است و در تولید بسپارهای فوق‌جاذب (SAP)، پوش‌رنگ‌ها، چسب‌ها و لوازم آرایشی کاربرد دارد. ظرفیت تجاری این محصول تا اواخر ۲۰۲۵ به یک میلیون تن در سال خواهد رسید.
سخن آخر
آنچه از این پروژه‌ها برمی‌آید، یک تحول عمیق در صنعت بسپار است؛ از مواد اولیه تجدیدپذیر گرفته تا سامانه‌های رانشگری سازگار با محیط زیست، از چندسازه‌های سبک‌وزن گرفته تا اسفنج‌های تخریب‌پذیر. آنچه دیروز فقط ایده بود، امروز در مقیاس صنعتی تولید می‌شود. در این مسیر، شفافیت در داده‌ها، تداوم نوآوری و توجه به زیست‌پایداری، سه محور اصلی حرکت شرکت‌های پیشرو در سال‌های پیشِ رو خواهد بود.
