بورس کالا در مسیر آزادسازی قیمت‌ها
بسپار به نقل از دنیای اقتصاد می نویسد، روند عرضه و معامله انواع کالا در تالارهای فلزی، پالایشی و پتروشیمی نشان می‌دهد بورس کالا در مسیر آزادسازی قیمت‌ها قرار دارد
آزادسازی، محاسبه ارز آزاد به جای ارز مبادلاتی و افزایش سقف مجاز نوسان قیمت‌ها و تلاش برای تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی مهم‌ترین رخدادهایی هستند که در چند روز گذشته در بورس کالای ایران رخ داده است. با توجه به شرایط رکود فعلی و کاهش نسبی حجم تقاضا و خودنمایی تقاضای واقعی در بورس کالا شاید این روزها بهترین زمان برای آزادسازی قیمت و افزایش سقف مجاز نوسان باشد اما نیاز به دقت بیشتری دارد. با توجه به افزایش محسوس قیمت جوش شیرین در بورس کالای ایران در روزهای قبل و همچنین عدم جذابیت عرضه جوش شیرین صنعتی می‌توان انتظار نظارت بیشتری بر عرضه این کالا که کاربرد گسترده‌ای در صنایع غذایی دارد، بود.
آزادسازی قیمت‌ها سرنوشت محتوم هر بازاری است و حمایت‌های دولتی و برخی محدودیت‌های قیمت‌گذاری مطلبی نیست که در بازارهای جهانی و اقتصاد آزاد پذیرفتنی باشد. بنابراین تمامی بازارهای داخلی و حتی بازارهای صادراتی و وارداتی نهایتا در این جهت قدم برمی‌دارند و هیچ بازاری از این امر مستثنا نخواهد بود. ارز چند نرخی از جمله ارز مبادلاتی و ارز متقاضی (ارز آزاد) هم در کمتر کشوری به این شکل وجود داشته که در ذات خود نابرابری بین برخی صنایع را ایجاد می‌کند. البته شرایط تحریمی تاکنون اجازه نداده که بازار ارز به این شکل متشکل و تک نرخی شود. از سویی احتمال ضربه خوردن برخی از صنایع و محصولات مخصوصا صنایع غذایی وجود دارد که تاثیر محسوسی بر معیشت افراد خواهد گذاشت. این در حالی است که شرایط فعلی هم شرایط ناعادلانه‌ای را برای بسیاری از صنایع به‌وجود آورده است.
به‌عنوان مثال تخصیص ارز مبادلاتی به محصولات نهایی و عدم تخصیص آن به مواد اولیه در کنار آزادسازی قیمت مواد اولیه می‌تواند فشار مضاعفی را بر تولیدکننده وارد کند که به هیچ عنوان پسندیده نیست. هم‌اکنون واردات انواع فولاد از جمله محصولات میانی همچون شمش و مصنوعات فولادی از جمله فولادهای ساختمانی و صنعتی (به استثنای ورق)، کالاهای لوکس و بسیاری از کالاهایی که برای اقتصاد کشور ضرورتی ندارند با ارز متقاضی (ارز آزاد) صورت می‌گیرد. هم‌اکنون در بورس کالای ایران قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی، شیمیایی، فولاد، طلا، سولفورمولیبدن، کک، مس و آلومینیوم و سایر کالاها بر اساس ارز آزاد صورت گرفته که برخی از آنها با قیمت پایه و کمتر از فوب خلیج فارس (قیمت کالاها تحویل بار کشتی در سواحل خلیج فارس)
قیمت‌گذاری می‌شود.
در مورد فولاد، طلا، سولفورمولیبدن، کک، مس و آلومینیوم، کربنات سدیم سبک و سنگین، جوش شیرین، منومر وینیل استات، دی اتیلن هگزانول، سود کاستیک، اسید سولفوریک و اسید کلریدریک سقف قیمتی برداشته شده و هر میزان نوسان قیمت پذیرفته شده است. اساس این مطلب به این گونه است که در تاریخ 4 مردادماه سال جاری اطلاعیه‌ای مبنی بر تغییر محدوده نوسان قیمت مجاز کالاهای مورد معامله در بورس کالای ایران در خروجی وب سایت این شرکت قرار گرفت که کالاهای مورد اشاره در جدول زير و به‌صورت ذکر شده شامل این افزایش سقف قیمت‌ها خواهند شد.
با توجه به شرایط رکودی فعلی هم‌اکنون شاید بهترین زمان برای آزادسازی قیمت‌ها و همچنین تغییر سقف نوسان آن در بورس کالا است که می‌تواند با کمترین تبعات ممکن خودنمایی کند. با توجه به آزادسازی قیمت‌ها در ماه‌های اخیر و حذف حجم بزرگی از تقاضای سفته‌بازی و واسطه‌گری می‌توان به جرات گفت که اکثریت قریب به اتفاق تقاضای فعلی، تقاضای واقعی و مربوط به تولیدکنندگان است. این در حالی است که رکود فعلی به گونه‌ای خودنمایی کرده که یکی از کمترین حجم تقاضا در چند ماه اخیر در حال بروز است که از شرایط سخت تولید داخل حکایت می‌کند.
با توجه به این موارد و نبود تقاضای موثر می‌توان گفت که از هم‌اکنون پتانسیل وقوع التهاب در بورس و بازار وجود دارد.
در صورت بازگشت خریداران به بازار، کاهش محسوس حجم عرضه یا حتی کاهش حجم عرضه‌های نقدی با سررسید تحویل آنی، خودنمایی تقاضای فصلی، افزایش قیمت‌ها در بازار، افزایش قیمت‌های جهانی یا هر رخدادی که ثبات فعلی عرضه و تقاضا را در هم بشکند شاهد جهش محسوس قیمت‌ها خواهیم بود. با توجه به تقاضای موجود، بهبود برخی صنایع در مقایسه با صنایع دیگر و بالا بودن حجم تقاضا در کنار تقاضای فصلی می‌توان پتانسیل افزایش قیمت‌ها برای انواع پلی‌وینیل کلراید، پلی‌اتیلن‌های سنگین، جوش شیرین، پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم و آلومینیوم را بیش از سایر انواع برشمرد زیرا هم اکنون تقاضای موثر برای این گروه‌ها وجود دارد. متاسفانه این رخداد در بازار جوش شیرین ملاحظه شد و قیمت‌ها صعود چشمگیری داشت.
