اخبارمقالات

تجزیه و تحلیل محیط زیستی مدیریت پسماندهای پلاستیکی

گروه ترجمه و تولید محتوا دربسپار/ایران پلیمر برای بهبود مدیریت پسماند و چالش های حاصل از افزایش پیوسته پسماند پلاستیک، روش های مدیریت پسماند پلاستیک باید از دید زیست محیطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرند. برای جامعه حاضر و به خصوص جامعه آینده، جنبه های زیست محیطی اولویت بیشتری نسبت به جنبه های اقتصادی دارد: حداقل 8 میلیون تن از پلاستیک ها هر سال به درون اقیانوس نشت می کنند، که معادل خالی کردن مقدار زباله  های یک کامیون به درون اقیانوس در هر دقیقه است. اگر جابجایی پسماندهای پلاستیکی تغییر نکند، انتظار می-رود نشتی به دو کامیون در هر دقیقه تا سال 2030 و حتی 4 کامیون در هر دقیقه تا سال 2050 افزایش یابد. تنها یک سیاره برای زندگی وجود دارد و نیاز است که این سیاره محافظت شود. مدیریت پسماندهای پلاستیکی برای محافظت محیط زیست ضروری است.
بازیافت روش مطلوب مدیریت پسماند توسط کارگزار حفاظت از محیط زیست (EPA) است، اما تنها 2/9 درصد از کل پسماندهای پلاستیکی بازیافت می شود. در این مقاله بررسی خواهد شد که چگونه بازیافت از دید محیط زیستی مطلوب ترین گزینه در مقایسه با خاکچال کردن (landfilling) و سوزاندن است.

1. تجزیه وتحلیل زیست محیطی خاکچال کردن
درصد پسماندهای پلاستیکی در خاکچال ها درمقایسه با درصد آن در کل پسماند جامد شهری (MSW) به علت درصد کم بازیافت پسماند پلاستیکی (تنها 2/9 درصد بازیافت و 9/9 درصد سوزاندن پسماند پلاستیکی،که هر دو کمتر از درصد بازیافت و سوزانده شدن محموع پسماندهای جامد شهری است، بازیافت: 2/34 درصد؛ پسماند به انرژی (WTE): 9/12 درصد) درحال افزایش است. از این رو، پلاستیک ها 6/17 درصد از کل پسماند در خاکچال ها را تشکیل می دهند، که به طور قابل توجهی بیش از 8/12 درصد اولیه آن در کل MSW است. تنها ضایعات غذا درصد بالاتر پسماند در خاکچال ها را تشکیل می دهند (1/21 درصد). دفع پسماند پلاستیکی در خاکچال ها اثرات منفی متعددی بر محیط زیست دارد.
اول از همه، دفع پسماند پلاستیکی در خاکچال ها برابر با اتلاف منابع نادر است. تولید 1 کیلوگرم پلاستیک نیازمند 2 کیلوگرم نفت خام است، که درجایی که پلاستی ها در خاکچال ها دفع می شوند و بازیافت نمی شوند هدر می رود. علاوه براین، خاکچال ها زمین را اشغال می کنند، که منبع کمیاب تری می شود. 1908 خاکچال در ایالات متحده مساحتی حدود 120000 هکتار را در سال 2013 پوشش دادند. دانستن این که پلاستیک ها 6/17 درصد از کل پسماند در خاکچال ها را شامل می شوند به این معنی است که آن ها حدود 21120 هکتار را اشغال می کنند. برطبق مطالعه ای توسط دانشگاه Yale، فضای موجود برای خاکچال هایی که از الزامات RCRA D (بخش D مقررات بازیابی و حفظ منابع (RCRA) به طور خاص مربوط به مدیریت پسماندهای جامد غیرخطرناک است) پیروی می کنند تنها برای 70 سال دیگر وجود دارند، حتی اگر بخشی از این مناطق بتوانند برای موارد دیگر مجددا استفاده شوند. با توجه به این که پسماند پلاستیک به طور پیوسته درحال افزایش است و بیش از 80 درصد از آن ها در خاکچال ها هستند، این کمیابی زمین تبدیل به یک چالش بوم شناختی برای مدیریت پسماندهای پلاستیکی می شود.
به عنوان نتیجه ای از دفع پلاستیک در خاکچال ها، خاک اشغال شده و آب های زیرزمینی آن توسط شیرابه ها (leachate) آلوده می شوند. شیرابه، مایعی است که منبع اصلی آن بارشی است که از پسماند خاکچال شده عبور کرده و مواد شیمیایی تراوش شده از زباله را جمع و حل می کند. حتی اگر فعالیت خاکچال ها در کل به 30 سال محدود شود و مقررات RCRA D محدوده خاکچال ها را تعیین کند، به طور کامل نمی توان از شیرابه ها جلوگیری کرد و احیای زمین تقریبا ناممکن می شود.
پلاستیک های درون خاکچال ها به دلیل تولید گاز گلخانه ای (GHG)، محیط زیست را آلوده می  کنند. چون پلاستیک ها معمولا حاوی کربن زیست تخریب پذیر نیستند، گاز متان (CH4) تولید نمی کنند و به عنوان منبع ذخیره کربن درهنگام خاکچال شدن درنظر گرفته نمی شوند. تنها انتشارات مربوط به پلاستیک های خاکچال شده از حمل ونقل و انتقال آن ها به خاکچال است. اما کیسه های پلاستیکی جدید به نام “دوست دار محیط زیست”، که زیست تخریب پذیر هستند و درحدود 3 سال زمان می برند تا عملا به هیچ تبدیل شوند، گازهای گلخانه ای تولید می کنند. پس از قرار گرفتن در یک خاکچال، کیسه های پلاستیکی آلی ابتدا توسط باکتری های هوازی تجزیه و سپس از طریق تخمیر به گازها و ترکیبات آلی با زنجیر کوتاه، شکسته می شوند. این ترکیبات بسترهایی برای رشد باکتری متان زا (methanogen) ایجاد می کنند که محصولات تخمیر را به زیست گاز (biogas) حاوی تقریبا 50 درصد دی اکسید کربن (CO2) زیست زاد (biogenic، ویژگی آن چه در نتیجه ی فعالیت موجودات زنده تولید می‌شود) و 50 درصد CH4 (متان) تبدیل می کنند.
درحال حاضر، مقدار گازهای گلخانه ای تولید شده توسط این پلاستیک های زیست تخریب پذیر به خصوص، درمقایسه با سوزاندن، کم است. با این حال، اگر تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر افزایش یابد و پسماند آن ها در خاکچال ها دفع شوند، تولید گازهای گلخانه ای، مسئله بزرگ تری از خاکچال کردن خواهد شد.
بزرگ ترین آلودگی زیست محیطی ایجاد شده توسط خاکچال کردن پلاستیک ها، آلودگی دریایی است. با سوء مدیریت خاکچال ها، در ایالات متحده بین 04/0 و 11/0 مگاتن از پسماند پلاستیکی هر سال در دریا رها می شوند و این در حال افزایش است. به خصوص ریزپلاستیک ها یک خطر بزرگ هستند. به علت تابش فرابنفش (UV)، پلاستیک ها در خاکچال ها شروع به تخریب کرده و به ترکیبات و افزودنی های مختلف شیمیایی تجزیه می شوند. هم تکه های کوچک و هم بزرگ پلاستیک، خطری برای حیوانات یا پرندگان دریایی محسوب می شود. اغلب آن ها تفاوت بین پلاستیک ها و غذا را تشخیص نمی دهند و پسماند پلاستیک را می خورند، که در بدن هایشان باقی می مانند و منجر به انسداد روده آن ها می شوند.

2. تجزیه وتحلیل سوزاندن با بازیابی انرژی (کارخانجات تبدیل پسماند به انرژی)
همان طور که قبلا اشاره شد، درصد پسماند پلاستیکی که با بازیابی انرژی سوزانده می شود 9/9 درصد است و کمتر از درصد پسماند جامد شهری است که سوزانده می شود (9/12 درصد).
کارخانجات تبدیل پسماند به انرژی، پسماند پلاستیک را برای تولید برق می سوزانند. این سوزاندن منجر به کاهش ارزش بوم شناختی پسماند پلاستیک می شود: باقی ماندن مقادیر خاکستر احتراق بی خطر درحدود 25 درصد از وزن پسماند ورودی فراورش نشده و درحدود 10 درصد از حجم آن است. کاهش وزن و به خصوص حجم، با توجه به این که زمین یک منبع کمیاب است، برای محیط زیست بسیار اهمیت دارد. یک کارخانه تبدیل پسماند به انرژی، شامل محوطه  و ساختمان های فرعی، که 30 سال عمر دارد، 1 مگاتن از پسماند را هر ساله در کمتر از 10 هکتار زمین فراورش می کند. خاکچال کردن همین مقدار، یعنی 30 مگاتن، نیاز به 300 هکتار زمین خواهد داشت.

برگردان: مهندس رویا پورشوشتر
[email protected]

 

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره ۲۱۶ ماهنامه بسپار که در نیمه مهرماه منتشر شده است، بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق فیدیبو قابل دسترسی است.

 

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا