داوود خادمی، مدیرعامل شرکت آریانام: می توانیم بازار کشورهای اطراف را تصاحب کنیم!
بسپار – در اولین تماس تلفنی برای تعیین قرار مصاحبه، مهندس خادمی پس از اطلاع از موضوع پرونده فرصتی برای بررسی بیشتر تقاضا کرد تا با اطلاعات دقیق تری صحبت کند. برای همین تعجبی نداشت که در جلسه حضوری وی از فهرستی استفاده کند که در این مدت کوتاه با همکارانش تدارک دیده بود. سر و کار داشتن با آزمون و تجهیزات آزمون شاید بیاثر در شکل گیری این روحیه نباشد. فضای مثبت ریانام البته وامدار مدیریت آن است، مدیرعاملی که اتاق جداگانه ندارد و میزش در آزمایشگاه در کنار سایر همکاران قرار داشت. او نگاه ویژهای به نیروی انسانی دارد و همدلی و خدمت برای وی دارای جایگاه ویژهای است. این گفت و گو را همراهی کنید تا از وضعیت ساخت و عرضه تجهیزات آزمون پلیمری در کشور و چالش های تولیدکنندگان آن بیشتر بدانید.
خادمی: متولد 1346 و دارای مدرک کارشناسی ارشد شیمی پلیمر هستم. در دوره کارشناسی ارشد عضو گروه دانشجویی ارتباط با صنعت شدم و در آن گروه به دنبال حلقههای مفقوده بین صنعت و دانشگاه بودم. بین صنعت و دانشگاه در رفت و آمد و در جستجوی این بودم که چرا صنعت از دانشگاه بهره نمیگیرد و پروژه های کارشناسی ارشد ناکارآمد است؟ چرا پروژه ها کارآمدتر تدوین نمیشوند و چرا به دنبال اهداف کاربردی در پرو ژهها نیستیم؟! پروژه توسط استاد مطرح میشود، دانشجو بر روی آن کار میکند و سپس دفاع و تمام! در این بین انرژی بالایی صرف میشود و استفاده نکردن از آن مایه افسوس است. بخشی از پروژه کارشناسی ارشد من در سازمان ملی استاندارد بود و پس از اتمام تحصیل، از من دعوت به همکاری شد و جذب سازمان ملی استاندارد شدم و به مدت ده سال در آنجا مشغول به فعالیت بودم. جا دارد که از مدیران و کارکنان این سازمان تقدیر و تشکر کنم. در آن سالها آموزشهای خوبی دیدم من فرصت حضور در واحدهای تحقیقاتی، آموزشی، پژوهشی و بازدید از مراکز صنعتی را داشتم و توانستم در جلسات تدوین با متخصصین ارتباط برقرار کنم و همانجا همچنان به دنبال حلقه های مفقوده ارتباط صنعت و دانشگاه بودم. پس از گذشت ده سال تا حدودی متوجه گره هایی در صنعت شدم که چرا مشکل داریم و چرا چرخ صنعت و دانشگاه و نیروی انسانی درست نمیچرخد با مباحث آزمایشگاهی، تجهیزات، آموزش، تدوین استانداردها و بازرسی آشنا شدم. متوجه شدم اگر ساختاری را در شرکتی ایجاد کنیم (که البته کار سنگینی بود) که بتواند توامان آزمون و کار بازرسی را انجام دهد، آموزش داشته باشد و در عین حال تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز واحدهای تولیدی را تامین کند ایده مناسبی است. این ایده در ذهنم من ایجاد شد و به تدریج شکل گرفت و در حال حاضر آزمایشگاه آریانام یکی از آزمایشگاههای مورد توجه سازمان ملی استاندارد، گمرکات، وزارت جهاد کشاورزی، آب و فاضلاب و بخش خصوصی است. تولیدات داخلی و کالاهای وارداتی در آریانام مورد آزمون قرار میگیرد. یکی از نگاه های آریانام این است که وقتی کالا و استاندارد جدیدی تولید و تدوین میشود جزء اولین شرکت هایی باشد که برای آن کالا تجهیز بسازد، آزمایش انجام و آموزش دهد. آزمایش کردن کالا، آموزش به مسوولان کنترل کیفی واحدهای تولیدی، مدیریت فرایندهای بازرسی و ارایه تجهیزات آزمایشگاهی لازم برای خود و واحدهای تولیدی و دانشگاهها ویژگی خوب آریانام است. این مساله به کار سرعت می بخشد. 80 درصد تجهیزات آزمایشگاه ما از تولیدات خود ماست و نزدیک به 40 دستگاه وارداتی را خود در ایران ساختیم، از جمله دستگاه کشش، سایش، MFI، Vicat، Falling Weight، Drop Dart، Impact و دستگاه تعیین درصد دوده و پرکننده، فشار هیدرواستاتیک و سفتی حلقوی لوله ها، آزمون تسمه پروانه خودرو و تجهیزات آزمون صندلی چرخدار ،عصا، فرز CNC. این دستگاه ها را ساخته و به واحدهای تولیدی ارایه داده ایم. اگر دستگاه های ما دچار عیب شوند فورا تعمیر میکنیم. یک تیم بسیار خوب ایجاد شده و در خدمت بخش دولتی و خصوصی هستیم. برای ده سال دوم رویکرد کامل تری شکل گرفت و نیروهای کارآمدتری را با مدرک کارشناس ارشد پلیمر، مکانیک و صنایع جذب کردیم. طی ده سال گذشته به تدریج مجموعه منسجم و هدفمندی با برنامههای مناسب ایجاد کردیم و اکنون در فکر توسعه فضای کسب و کار هستیم.
بسپار-نسبت تولیدکنندگان و واردکنندگان در حوزه تجهیزات آزمون شناسایی (تعیین ماهیت) و آزمون خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها به چه صورت است؟
خادمی: طی ارزیابی و با کمک همکاران در این چند روز دریافتیم شکرخدا در حوزه تجهیزات تعیین ماهیت و تجهیزات بررسی خواص فیزیکی-مکانیکی پلیمرها واردکنندگان خوبی داریم. در حوزه تعیین ماهیت نزدیک به چهل شرکت از بهترین برندها را فهرست کردیم که تجهیزات آنها در سطح خوبی هستند. اما متاسفانه به دلیل مشکلات نقدینگی جدیدا امکان واردات کم شده است. تجهیزات قیمتهای بالایی دارند و حتی برخی از شرکتهای تامین کننده تجهیزات استوک و دست دوم را واردکنند. در حوزه خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها نیز قریب به ده شرکت از وارد کنندگان تجهیزات را فهرست کردیم که شرایط را برای انجام آزمون با تجهیزات خارجی فراهم کردهاند.
در بحث ساخت تجهیزات آزمونهای خواص فیزیکی و مکانیکی باید اشاره کنم که در سال 75 شاید تعداد تولیدکنندگان تجهیزات داخلی به اندازه انگشتان یک دست بود، اما اکنون بالغ بر 20 شرکت داخلی تجهیزات آزمون در حوزه پلیمر می سازند که آریانام هم یکی از این شرکت هاست.از این نظر کمبودی نداریم. اما در بحث صادرات مشکل داریم. برخی از شرکت های داخلی پیشتر صادرات داشتند اما تحریم ها و مسائل بانکی موجب شد در حال حاضر نتوانند صادرات خوبی داشته باشند.
در آزمونهای تعیین ماهیت چند شرکت به عنوان مثال در بحث تولید DSC تلاش کرده اند ولی بازخوردی که از بازار مصرف و مصرف کنندگان این نوع تجهیزات دریافت کرده ام چندان رضایت بخش نبوده است. شاید ابتدای کار است و نیاز به تلاش بیشتری است اما در هر صورت فعلا در این زمینه در سطح خوبی نیستیم. ساخت این تجهیزات به دلیل حساسیت های موجود دشوار است. لوازم و ابزار لازم برای ساخت تجهیزات تعیین ماهیت، ابزارهای خاصی هستند که به راحتی در اختیار ما قرار داده نمیشود.ولی در مورد ساخت تجهیزات مربوط به خواص فیزیکی و مکانیکی تهیه لوازم راحت تر صورت می گیرد.
بسپار-تولیدکنندگان داخلی در حوزه تجهیزات آزمون با چه مشکلات خاصی در این حوزه، مواجه هستند؟
خادمی: یکی از مشکلات، مربوط به خود تولیدکنندگان است. برداشت من این است که سازندگان داخلی برنامه هدفمند و منسجمی ندارند و برنامههای آنها متناسب و مناسب نیست. در برنامه ها ثبات نداریم که دلایل خارج سازمانی نیز دارد. کیفیت تجهیزات متاسفانه در مقایسه با رقبای اروپایی در حد خوبی نیست. ضمن بازدید از نمایشگاههای خارجی من جمله نمایشگاه چایناپلاس و Tuyap ترکیه از شرکتهای مختلف خارجی بازدید کردم تجهیزات ما نسبت به تجهیزات چینی جایگاه خوبی دارد .البته در مقایسه با محصولات تایوان اینگونه نیست و برخی از برندهای تایوانی کیفیت های بهتری را ارایه میدهند. بنابراین بخش داخلی اگر به دنبال بازار مناسبی است باید در بحث کیفیت تلاش جدیتری داشته باشد. عدم توجه کافی به خدمات پس از فروش نیز یکی از مشکلات تولیدکنندگان داخلی است که از صنعت خودرو تا صنعت ساخت تجهیزات با این مشکل روبرو هستیم. یعنی تعهد به مشتری به ازای مشکلی که در دستگاه ایجاد شده، چندان پررنگ به نظر نمی رسد. در کنار سازندگان تجهیزات، پیمانکارانی نیز وجود دارند که مشکل دوم به آنها باز میگردد. متاسفانه پیمانکاران در ایران تجهیزات مناسبی ندارند. چه در حوزه ماشین کاری ، چه در حوزه ورق کاری، چه در حوزه رنگ کاری و آبکاری امکانات خوبی در سطح کشور نداریم و متاسفانه خواسته های سازندگان تجهیزات را در سطح خوبی ارائه نمی کنند . از سوی دیگر کارکنان آنها هم آموزش دیده نیستند. پیمانکاران خلف وعدههای بسیاری دارند و به تعهدات خود عمل نمیکنند که موجب می شود ما نیز نتوانیم به تعهدات خود عمل کنیم.
موضوع دیگر نقدینگی موجود در بازار است که وقتی در سطح مناسبی نباشد طبیعتا شرکتی که تجهیزات آزمایشگاهی تولید میکند فروش خوبی نخواهد داشت. دلیل این کمبود نقدینگی چیست؟ بخشی ناشی از شرایط موجود و بحث تحریم هاست. بحث کمبود بودجه دولتی و عدم پرداخت به موقع بدهی بخش دولتی به بخش خصوصی نیز وجود دارد. دولت می بایست سهم صنعت را از افزایش قیمت حاملهای انرژی پرداخت میکرد که اجرایی نشد. عامل دیگر کمبود نقدینگی، خارج کردن سرمایه سرمایهگذاران و حتی صنعتگران از صنعت و سپرده گذاری در بانک است. در نتیجه صنعت به تدریج متناسب با سایر فعالیتها ضعیف شد. این عوامل موجب شده وضعیت خوبی نداشته باشیم ولی امیدوارم با سیاست های جدید دولت و تلاش تولیدکنندگان و انسجام ملی که نیاز مملکت است بتوانیم فضای بهتری ایجاد کنیم که همگان بتوانند در سایه تلاش بیشتر بهره بیشتری نیز ببرند تا کیفیت بهتر و تنوع بیشتری در محصولات ایجاد شود.
بسپار- آیا دستگاه هایی هست که امکان ورود به کشور را نداشته باشد در همین شاخه پلیمرها؟
خادمی: چندان اطلاعی ندارم. اما به نظر می آید تقاضا در سطحی نیست که شرکتهای واردکننده برای این موارد برنامهریزی و با شرکتهای خارجی مذاکره کنند. شرکتهای واردکننده نیز به سود منطقی نیاز دارند. موضوع دیگر اینکه مگر این نوع دستگاهها چقدر در کشور مصرف دارد؟ در این دسته خاص، متقاضیان خود وارد مذاکره مستقیم با شرکتهای خارجی میشوند. مثلا یک دانشگاه خاص برای اینگونه دستگاهها اگر بتواند با شرکت اروپایی وارد مذاکره می شود و مستقیم خرید میکند.
بسپار-چه نوع آزمونهایی بیشتر مورد تقاضاست؟
خادمی:
[EasyDNNnewsLink|174]
(ادامه دارد …)
متن کامل این مصاحبه را در شماره 176 ام ماهنامه بسپار که در اردیبهشت ماه منتشر شده است بخوانید.