اختصاصی بسپار/ آشنایی با پلاستیک‌‌ها (PES ،PSU ،PPS)

بسپار/ ایران پلیمر در این مقاله با خواص و کاربردهای پلی‌‌اتر سولفون ‌(PES)، پلی‌‌سولفون (PSU) و پلی‌‌فنیلن سولفید (PPS) آشنا خواهیم شد.

پلی‌‌اتر سولفون‌ (PES) و پلی‌‌سولفون (PSU)

گرمانرم‌های اَریخت (آمورف) با عملکرد عالی هستند. سولفون‌های پلی‌‌اتر با پلی سولفونیل‌‌دار کردن یا بسپارش پلی‌‌اتر تولید می‌شوند. پلی‌‌سولفون‌‌ها از بسپارش تراکمی هستند که گروه دی آریل سولفون مشخصه آن‌‌ها است. ساختار واحد تکرارشونده پلی‌‌اتر سولفون و پلی‌‌سولفون در شکل 1 آورده شده است.

فراورش

PES و PSU را می‌توان با تمام فرایندهای استاندارد گرمانرم (اکثرا قالب‌‌گیری تزریقی) فراورش کرد. به دلیل گرانروی زیاد مذاب، دماهای فراورش بالا باید تنظیم شود. به منظور کاهش جهت‌‌گیری و مقاومت در برابر ترک‌‌خوردگی ناشی از تنش، باید از دمای قالب بیش از 100 درجه سلسیوس استفاده کرد، که اغلب باعث می‌شود کنترل دمای روغن قالب­ها ضروری باشد. PSU را می‌توان با استفاده از گرم­کن المنتی یا فراصوتی جوش داد.

خواص در حین استفاده

پلی‌‌اتر سولفون و پلی‌‌سولفون حتی در دماهای زیاد از استحکام، سفتی و سختی بالایی برخوردارند. آن‌‌ها مقاومت گرمایی عالی، رفتار اصطکاک سُرشی خوب، خواص الکتریکی خوب و مقاومت شیمیایی زیاد نشان می‌دهند. با این وجود، خطر ترک‌‌خوردگی ناشی از تنش و شکاف وجود دارد. به‌‌رغم مقاومت خوب در برابر پرتوهای پرانرژی، آن‌‌ها باید در برابر پرتو فرابنفش محافظت شوند. بدون مواد افزودنی، بازدارنده شعله و انتشار دود هستند. پلی‌‌سولفون تا حدودی از شفافیت و مقاومت شیمیایی بیشتر از پلی‌‌اتر سولفون برخوردار است. هر دو شفاف مایل به زرد (کهربا) هستند، حتی اگر بدون رنگ باشند.

زمینه‌های کاربردی

اجزای سازه‌ای: کاربردهای خودرو و هوافضا در دمای زیاد، از جمله پمپ‌های گرمایش و دریچه‌ها، کاربردهای پزشکی.

سایر اجزاء: مدارهای چاپی، بطری‌های بچه، تجهیزات لبنیات، تجهیزات تصفیه (دیالیز)، لنزهای نوری، چراغ‌‌های روشنایی، بازتابنده‌ها، حامل‌ها و سینی‌های تراشه، پیستون‌های کنترل روغن، شاخه‌های چرخ دنده روغن، محفظه‌های اجاق گاز همرفت، کارتریج‌های چاپگر، شیرهای کنترل، فیوزهای خودرو.

نام‌‌های تجاری

PES: Radel A، Sumikaexcel، Ultrason E

PSU: Udel، Ultrason S

توصیه مفید

PES و PSU، گرمانرم‌هایی با عملکرد عالی و مقاومت عالی در برابر دمای زیاد و گران هستند که برای این گروه زیاد گران نیست. آن‌‌ها به ویژه برای محفظه و اجزای مهندسی پیچیده مناسب هستند. خواص پلی‌‌اتر سولفون و پلی‌‌سولفون و آمیخته‌‌های آن‌‌ها در جدول 1 آورده شده است.

پلی‌‌فنیلن سولفید (PPS)

یک گرمانرم نیمه بلوری با عملکرد عالی است که در آن‌‌ها واحدهای تکپار آروماتیک از طریق اتم‌های گوگرد به هم متصل می‌شوند. ساختار واحد تکرارشونده پلی‌‌فنیلن سولفید در شکل 2 آورده شده است.

برگردان: دکتر فاطمه خودکار

[email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 241 ماهنامه بسپار که در نیمه آبان ماه 1401 منتشر شده است بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.