اختصاصی بسپار/ آیا ریزپلاستیک‌ها در آب بطری به یک چالش تبدیل می شوند؟
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر صنعت بسپار با چالش‌های زیست‌محیطی بی‌سابقه‌ای مواجه است، به‌ویژه در حوزه‌ی ریزپلاستیک‌ها که نگرانی‌های عمومی درباره سلامت و زیست‌پایداری (Sustainability) را افزایش داده‌اند. نتایج یک نظرسنجی جدید از شرکت Aquasana، تولیدکننده‌ی سامانه‌های تصفیه آب خانگی، نشان می‌دهد که با وجود آگاهی روبه‌رشد درباره‌ی خطرات ریزپلاستیک‌ها، بیش از نیمی از آمریکایی‌ها هم‌چنان از بطری‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف برای آب آشامیدنی استفاده می‌کنند. این مقاله به بررسی این تناقض، ارائه‌ی آمارهای کلیدی و پیشنهاد راهکارهایی برای صنعت بسپار در راستای کاهش اثرات زیست‌محیطی و بهبود سلامت عمومی می‌پردازد.
افزایش نگرانی درباره ریزپلاستیک‌ها
نظرسنجی Aquasana که در مارس ۲۰۲۵ با مشارکت ۱,۴۴۷ بزرگسال آمریکایی انجام شد، نتایج شگفت‌انگیزی را در روز زمین (۲۲ آوریل) منتشر کرد. این نظرسنجی نشان داد که ۳۳ درصد از بزرگسالان آمریکایی هر روز و ۲۳ درصد دیگر چند بار در هفته از آب بطری‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند. این در حالی است که نگرانی درباره ریزپلاستیک‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. طبق نظرسنجی کیفیت آب Aquasana در آگوست ۲۰۲۴، ۸۳ درصد از آمریکایی‌ها نگران وجود ریزپلاستیک‌ها در آب آشامیدنی خود هستند. هم‌چنین، تعداد افرادی که ریزپلاستیک‌ها را به‌عنوان اصلی‌ترین آلاینده‌ی آب آشامیدنی خود ذکر کردند، از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ با رشد ۳۵۰ درصدی مواجه شده است.
مطالعه‌ای از موسسه ملی سلامت (National Institutes of Health) در ژانویه ۲۰۲۴ نشان داد که هر لیتر آب بطری به‌طور متوسط حاوی حدود ۲۴۰,۰۰۰ ذره ریزپلاستیک و نانوپلاستیک است، که تا ۱۰۰ برابر بیشتر از برآوردهای قبلی است. این آمار، زنگ خطری برای صنعت بسپار و تولیدکنندگان بطری‌های گرمانرم مانند پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) است که ماده‌ی اصلی بطری‌های آب یک‌بارمصرف به شمار می‌رود.
تناقض مصرف و آگاهی عمومی
با وجود افزایش آگاهی درباره اثرات زیست‌محیطی پلاستیک‌ها، وابستگی به بطری‌های یک‌بارمصرف هم‌چنان بالاست. در نظرسنجی اکتبر ۲۰۲۴ که توسط PlasticsToday گزارش شد، ۱۸ درصد از مصرف‌کنندگان اظهار داشتند که به‌طور انحصاری از آب بطری استفاده می‌کنند. این آمار نشان‌دهنده‌ی یک شکاف میان نگرانی‌های زیست‌محیطی و رفتار مصرف‌کننده است. این تناقض به نیاز فوری برای آموزش مصرف‌کنندگان و اقدام عملی اشاره دارد.
هرچند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اعلام کرده که تاکنون ارتباط مستقیمی بین ریزپلاستیک‌ها و سلامت انسان تایید نشده، اما این سازمان در تابستان گذشته صفحه وب جدیدی برای تمرکز بر پژوهش‌های ریزپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها در زنجیره‌ی غذایی ایجاد کرد. این اقدام نشان‌دهنده‌ی جدی‌تر شدن موضوع در سطح جهانی است.
تاثیرات زیست‌محیطی و ضرورت زیست‌پایداری
تولید سالانه حدود ۶۰۰ میلیارد بطری پلاستیکی در جهان، حجم عظیمی از زباله‌های پلاستیکی را ایجاد می‌کند که بخش قابل‌توجهی از آن به محل‌های دفن زباله یا اقیانوس‌ها راه می‌یابد. ریزپلاستیک‌ها، که از تجزیه این بطری‌ها به وجود می‌آیند، نه‌تنها زیست‌بوم‌های دریایی را تهدید می‌کنند، بلکه از طریق زنجیره‌ی غذایی به بدن انسان نیز وارد می‌شوند. Aquasana تخمین می‌زند که هر خانوار آمریکایی با استفاده از بطری‌های یک‌بارمصرف، سالانه تا ۱۲,۰۰۰ بطری پلاستیکی مصرف می‌کند که جایگزینی آن‌ها با سامانه‌های تصفیه آب می‌تواند این مقدار را به صفر برساند.
صنعت بسپار، که در تولید بطری‌ها از فرایندهایی مانند رانشگری (Extrusion) و گرماشکل‌دهی (Thermoforming) استفاده می‌کند، تحت فشار روزافزونی برای ساخت مواد زیست‌پایدار مانند زیست‌بسپارها قرار دارد.
نصب سامانه‌های تصفیه آب خانگی که قادر به حذف ریزپلاستیک‌ها از آب لوله‌کشی هستند و آب آشامیدنی تمیز و سالم‌تری فراهم می‌کنند، گزینه‌ی بهتری است که نه‌تنها زباله‌های پلاستیکی را به‌طور قابل‌توجهی می‌کاهد، بلکه سلامت کلی را بهبود می‌بخشد. یک سامانه تصفیه آب خانگی می‌تواند سالانه جایگزین ۱۲,۰۰۰ بطری پلاستیکی شود و ردپای کربن مرتبط با تولید و ترابری این بطری‌ها را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.
