اختصاصی بسپار/ تغییری جهانی پیش روی صنعت پلاستیک: خیز بلند هند و چالش بازیگران اصلی صنعت پلیمر

بسپار/ایران پلیمر بر اساس پیش‌بینی RBC Capital Markets که در آوریل 2023 منتشر شد، رشد حجم خالص پالایشگاه‌های نفت در سال 2024 بالاترین میزان از سال 1977 خواهد بود. در حالی که برخی پایان این روند صعودی را پیش‌بینی می‌کنند، احتمالاً نوسانات کوتاه‌مدت را با چیز دیگری اشتباه می‌گیرند.

بازیگران جدید وارد صحنه می‌شوند
به طور همزمان، تغییری در توزیع جهانی سهم بازار بسپار در حال وقوع است. رقابت بین رهبران سنتی و بازیگران جدیدی که وارد صحنه می‌شوند، تشدید می‌شود. همانطور که توسط Plastics Europe گزارش شده است، سهم اروپا از تولید جهانی بسپار در پایان سال 2021 به 15٪ کاهش یافت، در حالی که کل تولید جهانی 4٪ رشد کرد و چین سهم قابل توجهی را به دست آورد. همزمان، هند به عنوان یک رهبر منطقه‌ای در حال ظهور است که بر بازار آسیا تسلط دارد. GlobalData پیش‌بینی می‌کند که هند در پنج سال آینده 47% از پروژه‌های جدید و توسعه پالایشگاه‌ها را به خود اختصاص خواهد داد. همچنین، از سال 2022، روسیه از دخالت مستقیم در زنجیره ارزش جهانی بسپارها با تحریم‌ها یا محدودیت‌هایی برای صادرات نفت و گاز این کشور منع شده است، در حالی که ایالات متحده از بازار نفت و گاز اروپا پیشی گرفته است. در گزارش اخیر، مشاور مدیریت بین‌المللی، این مجموعه تغییرات زیرساختی را “هفتمین اختلال” در بازار جهانی بسپار‌ها توصیف کرد. اما می‌توان آن را مسابقه دیگری برای برتری فناوری نامید.

اختلالات زنجیره تامین
بیماری همه گیر کووید-19 باعث اختلال قابل توجهی در زنجیره تامین جهانی شد که منجر به کمبود مواد خام و محصولات نهایی شد. این مسأله سبب تغییر در توزیع سهام بازار شده است و بازیگران جدیدی برای پر کردن شکاف‌های باقی مانده توسط تامین کنندگان سنتی در همه زمینه‌ها ظاهر می‌شوند. بازار بسپار جزء حیاتی اقتصاد جهانی است که در طیف وسیعی از صنایع از جمله بسته بندی، خودروسازی، ساخت و ساز و الکترونیک کاربرد دارد و همچنین از اختلال در زنجیره تامین جهانی رنج می‌برد.
بازار بسپار تحت سلطه چند بازیگر اصلی از جمله Dow Chemical، BASF، ExxonMobil، Chevron، LyondellBasell و غیره است. این شرکت‌ها به‌طور سنتی سهم قابل‌توجهی از بازار را در اختیار داشتند، اما اختلال ناشی از همه‌گیری، درها را برای بازیگران جدید، به‌ویژه هند و ویتنام، که از تسهیلات تولیدی منتقل شده از چین نیز استقبال کردند، باز کرده است. انتقال تاسیسات تولید از چین به کشورهای دیگر یکی از عوامل اصلی این اختلال بود. چین مدت‌هاست که تولید کننده اصلی بسپارها بوده است، اما همه‌گیری خطرات مرتبط با تکیه بر یک تامین‌کننده را برجسته کرد. به دلیل سیاست‌های داخلی، مانند تاخیرهای گسترده حمل و نقل که ناشی از سیاست صفر چین برای کووید-19 بود، جریان کالاها به شدت مختل شد. در نتیجه، بسیاری از شرکت‌ها شروع به تنوع بخشیدن به زنجیره‌های تامین خود یا حتی انتقال تولید به کشورهای خود کردند. این امر در ایالات متحده نیز رخ داد.
اما همه‌گیری واقعاً روندی را که زودتر شروع شده بود نمایان کرد. در سال 2018، یک نوع جنگ تجاری بین چین و ایالات متحده آغاز شد، زمانی که دولت ترامپ آژانس‌های دولتی را از استفاده از سیستم‌ها یا تجهیزات تولید شده در چین منع کرد. از آنجایی که بخش‌های فناوری پیشرفته دو کشور به طور گسترده به یکدیگر وابسته بودند، این امر باعث تداوم ایده داخلی‌سازی تأسیسات پیشرفته تولیدی بزرگ توسط دو اقتصاد پیشرو جهانی شد. جنگ در اوکراین و تحریم‌های متعاقب آن علیه روسیه عامل دیگری را در این اختلال ایجاد کرد و آن کمبود مواد خام اولیه بود.
بسیاری از شرکت‌ها در سرتاسر جهان برای تامین مواد خام مورد نیاز برای تولید همه چیز، از ریزتراشه‌ها گرفته تا محصولات دیگر، تلاش کردند که منجر به کمبود و افزایش قیمت شد. صنعت پلاستیک نیز از این قاعده مستثنی نبود. به طور کلی، اختلال در بازار جهانی بسپارها احتمالا برای مدتی ادامه خواهد داشت. کشورها برای بازگرداندن امکانات تولید و تامین مواد خام مورد نیاز خود برای تامین تقاضا در حال رقابت هستند.

ایجاد تعادل بین مشوق‌های مالی و استانداردهای زیست محیطی
همانطور که بازار به تکامل خود ادامه می‌دهد، اقتصاد جهانی و صنایعی که به بسپارها متکی هستند تأثیر آن را احساس خواهند کرد. همه اقتصادهای پیشرو جهان تلاش خواهند کرد تا تولیدات مبتنی بر فناوری و تولیدات راهبردی را در داخل کشور یا منطقه تحت نفوذ خود بومی سازی کنند تا حق حاکمیت فناوری ایجاد کنند. دولت فدرال ایالات متحده از توسعه ابتکار خوشه بسپار در چارچوب طرح Build Back Better حمایت کرده است. هند در حال راه اندازی مجتمع پتروشیمی و پالایش نفت بارمر است. هر دو کشور از صادرات رو به رشد سوخت و نفت خام به اتحادیه اروپا با قیمت‌های بالا نفع می‌برند. همچنین چین با سرمایه گذاری‌های خاورمیانه و نفت و گاز ارزان روسیه که به طور قابل توجهی تولید بسپارها را افزایش می‌دهد، شکوفا می‌شود.
کشورهایی که بتوانند زنجیره‌های تولید و فناوری را سریعتر از سایرین بومی سازی کنند و منابع لازم برای راه اندازی این زنجیره‌ها را در بازارهای خود داشته باشند، برنده خواهند شد. البته کشورها با چالشی رو به رو خواهند شد.
اول اینکه امکان‌پذیر ساختن تولید بومی چرخه کامل از نظر اقتصادی دشوار است، زیرا فرصتی برای استفاده از مواد خام ارزان‌تر، نیروی کار با دستمزد پایین یا تفاوت در نرخ ارز وجود ندارد وکاهش استانداردهای زیست محیطی می‌تواند باعث صرفه جویی در هزینه شود.
دوم، تمرکز بیشتر تاسیسات تولید پتروشیمی، رعایت استانداردهای زیست محیطی بالا را با حفظ سودآوری دشوارتر می‌کند. متعادل کردن این دو می‌تواند منجر به افزایش قیمت تمام محصولات صنعتی و مصرفی شود یا خطر کنار گذاشته شدن نگرانی‌های زیست محیطی محلی را افزایش دهد.

چالش‌ها و فرصت‌ها
سناریوهایی که در بالا توضیح داده شد – جهانی‌زدایی، افزایش شدید قیمت‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی – فرضی هستند و ممکن است وضعیت تغییر کند. این تغییر جهانی در صنعت پلاستیک، انگیزه‌های خاصی را در سطح محلی همراه با فرصت‌های فراوانی ایجاد می‌کند.
برای افزایش کارایی در فرآوری پالایشگاه‌ها و کاهش مصرف منابع و انتشار گازهای گلخانه ای، صنایع پلاستیک و پتروشیمی به شدت در تحقیق و توسعه سرمایه گذاری می‌کنند – پیش بینی می‌شود که هزینه‌های تحقیق و توسعه جهانی در این زمینه تا سال 2030 دو برابر شود. این امر همچنین انگیزه‌ها و فرصت‌هایی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد می‌کند. به طور کلی کسانی که در مسابقه بومی سازی تولید، تشکیل بازارها و دستیابی به عملکرد زیست محیطی بالا برنده می‌شوند، بر آینده حکومت خواهند کرد.