اختصاصی بسپار/ مرحله بعدی بازیافت پلاستیک: بسپارهای مهندسی

بسپار/ایران پلیمر با شروع بازیافت پلاستیک‌های مهندسی، قوانین، جمع‌آوری و ظرفیت تولید همه چالش‌هایی هستند که باید درنظر گرفته شوند. این و مسائل دیگر در این مقاله توسط نویسنده گزارش جدید AMI Consulting مورد بحث قرار گرفته است.

بسپارهای مهندسی (که هم‌‌چنین گرمانرم‌‌های مهندسی یا ETP نامیده می‌‌شوند) به پلاستیک‌‌هایی با خواص مکانیکی و یا گرمایی عالی گفته می‌‌شود که در حجم کم‌‌تری نسبت به بسپارهای کالایی استفاده می‌‌شوند اگر چه دارای ارزش قابل‌‌توجهی هستند. آن‌‌ها شامل، اما محدود به موارد زیر نیستند: آکریلونیتریل‌‌بوتادی‌‌ان استایرن/استایرن آکریلونیتریل (ABS/SAN)، پلی‌کربنات (PC)، پلی‌آمید (PA)، پلی‌‌بوتیلن ‌‌ترفتالات (PBT)، پلی‌‌اکسی ‌‌متیلن (POM) و پلی‌‌متیل‌‌ متاکریلات (PMMA). این بسپارها را می‌توان آمیزه‌‌کاری کرد و در آمیخته‌‌ها با بسپارهای دیگر استفاده کرد، که امکان افزایش ویژگی‌ها برای گسترش دامنه کاربردها را فراهم می‌آورد.
با رشد این بسپارها با جایگزینی مواد سنتی، بازار تحت تسلط کاربردهای خودرو، صنایع برق و کالاهای مصرفی، و هم‌‌چنین کاربردهای ورق PMMA و PC در سقف، شیشه و ساخت‌‌وساز است.

مقررات درحال تحول
چشم‌‌انداز نظارتی بازیافت پلاستیک یک نیروی محرکه مهم برای ایجاد انگیزه برای توسعه زیست‌‌پایداری (sustainability) و ابتکارات بازیافت در اروپا است. در حالی که تمرکز اصلی در حال حاضر بر پلاستیک‌‌های یک‌‌بارمصرف و کالایی است، آرزوها به زودی نیاز به دستیابی به برنامه‌‌های چالش برانگیزتر برای دستیابی به هدف اتحادیه اروپا برای تبدیل شدن به خالص صفر تا سال 2050 دارد.
از قبل، برنامه اقدام اقتصاد چرخشی، الزامات اجباری را برای محتوای بازیافتی و اقدامات کاهش پسماند در سه حوزه محصول بسته‌‌بندی، مصالح ساختمانی و وسایل نقلیه پیشنهاد داده است. در ژوییه 2023، کمیسیون اتحادیه اروپا به‌روزرسانی‌هایی را برای دستورکار پایان عمر خودرو (ELV) پیشنهاد کرد که بر عناصر کلیدی برای بهبود طراحی، جمع‌آوری، بازیافت و گزارش‌دهی تمرکز دارد. در این هدف گنجانده شده است که پلاستیک‌‌های بازیافتی حداقل 25 درصد از پلاستیک‌‌ها را در وسایل نقلیه جدید تشکیل می‌‌دهند که 25 درصد آن از خودروهای ELV بازیافتی است.
علاوه‌بر این، بر اساس توافقنامه و دستورکار‌های فعلی برای پسماندهای ساخت‌‌وساز و تخریب اتحادیه اروپا و هم‌‌چنین طرح‌های جمع‌آوری داده‌های بیش‌‌تر، می‌توان فرض کرد که الزامات جمع‌آوری، سواچینی و محتوای بازیافتی اجباری برای مصالح ساختمانی و ساخت‌‌وساز در اروپا در آینده معرفی خواهند شد. دستورکار‌ پسماند تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی (WEEE) نیز با گزارشی که در ماه مارس ارایه می‌‌شود در حال حاضر در حال ارزیابی است تا ارزیابی کند که آیا این دستورکار‌ برای هدف مناسب است، آیا می‌‌تواند ساده شود یا نیاز به بررسی کامل دارد.

افزایش تقاضا
بر اساس قوانین در حال تغییر در اروپا، با جاه‌‌طلبی کلی برای رسیدن به صفر خالص تا سال 2050، واضح است که بازیافت عنصر کلیدی نقشه راه اروپا برای اقتصاد چرخشی‌‌تر باقی خواهد ماند. انتظار می‌رود که این اهداف بدون استفاده از حجم فزاینده بسپارهای مهندسی بازیافتی محقق نشوند و نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌‌توجهی در فناوری‌ها برای در دسترس قرار دادن پسماند دارند.
از آن‌‌جایی که سازندگان تجهیزات اصلی (OEM) به دنبال معرفی محتوای بازیافتی بیش‌‌تری در محصولات خود هستند، انتظار می‌‌رود تقاضا برای بازیافت بسپارهای مهندسی از سال 2020 تا 2030 بیش از دو برابر شود (شکل 1). علاوه‌‌بر این، ظرفیت بازیافت باید 344000 تن در اروپا افزایش یابد تا با این تقاضای رو به رشد همگام شود.
افزایش تقاضا برای بازیافت بسپارهای مهندسی فرصت‌های زیادی را برای نوآوری، رشد و سرمایه‌گذاری در منطقه‌ای با حجم کم‌‌تر، اما محصولات با ارزش بالاتر ارایه می‌دهد. با این حال، برای افزایش ظرفیت بازیافت و پاسخگویی به این تقاضا، چالش‌‌هایی وجود دارد که باید بر آن‌‌ها غلبه کرد.
در حالی که بازیافت مکانیکی پساصنعتی بسپارهای مهندسی برای دهه‌ها در داخل توسط فرایندکارها انجام می‌شود، چالش‌های منطقه‌‌ای و فنی برای بازیافت پسامصرف این بسپارها وجود دارد. چالش‌‌های منطقه‌‌ای اصلی به فرایندهای جمع‌‌آوری و سواچینی مربوط می‌‌شود. این بسپارها در کاربردهای متنوع و در مقیاس کوچک مورد استفاده قرار می‌‌گیرند و تنها حجم محدودی در بازار موجود است. راه‌اندازی سامانه‌‌های جمع‌آوری و سواچینی در حال حاضر از نظر اقتصادی غیرعملی تلقی می‌شوند و هیچ انگیزه قابل‌‌توجهی برای بازیافت وجود ندارد.

برگردان: مهندس رویا پورشوشتر
[email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 266 ماهنامه بسپار که در نیمه آذرماه 1403 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.