اختصاصی بسپار/ پلاستیکهای تغییر شکل دهنده، انقلابی در عصر هوشمند

بسپار/ایران پلیمر در عصر هوشمند که هر چیزی از تلفنهای همراه گرفته تا ساعتها و خیلی از چیزهای دیگر هوشمند شدهاند، صنعت نیز باید خودی نشان بدهد. بسپارهای دارای حافظهی شکلی مواد پلاستیکی هوشمندی هستند که میتوانند در اثر محرک خارجی ناشی از گرما و فشار به هر شکل موقتی تبد یل شوند و دوباره به شکل اولیهی خود برگردند. این بسپارهای هوشمند را میتوان به هر شکل پیچیدهای از جمله سیم پیچ، گره، یا حتی اشکال شبیه اوریگامی درست کرد که باز و بسته شوند.
اخیراً حافظهی شکلی برگشت پذیر برای بسپارهای معدودی فعال شده است. البته قابلیت جابهجایی بین شکلهای مختلف به نیروی خارجی پیوسته به ویژه نیروی مکانیکی نیاز دارد. بنابراین پژوهشگران در حال حاضر بیشتر بر مواد لاستیکی تمرکز دارند که بسپارهایی با خاصیت ارتجاعی و گرانروی بالا و نیز دارای ساختارهای شیمیایی دقیق طراحی شده هستند.
یک گروه پژوهشی از لاستیکهای نیمه بلورین با ساختار شیمیایی یکنواخت استفاده کردند و توانستند بدون اعمال نیروی مکانیکی به چندین شکل مختلف دست پیدا کنند. این دسته از بسپارها برای جراحی تهاجمی، بستهبندی هندزفری، صنعت هوافضا و میکروبیوتیک مهم هستند. بسپارهای دارای حافظه شکلی به دلیل اینکه امکان تبدیل شدن به اشکال بسیار پیچیده را به طور گسترده فراهم میکنند و به انواع محرکهای خارجی مثل گرما، نور، میدانهای الکترومغناطیسی و امواج صوتی پاسخ میدهند، در حوزههای نامبرده جذاب هستند. برای مثال لاستیکهای دارای حافظه شکلی در اثر بالا رفتن دما میتوانند شکلی که برای آن طراحی شدهاند را بازسازی کنند و این کار در چرخههای متعدد گرمایی اتفاق میافتد.