اختصاصی بسپار/ پژوهش تازه‌ای از اسپانیا، بازیافت‌پذیری بالای PVC نرم پزشکی را تایید کرد؛ تا ۶ بار بدون افت کیفیت فنی
بسپار/ایران پلیمردر یکی از اخبار اخیر صنعت بسپار و پزشکی، مرکز فناوری پلاستیک اسپانیا AIMPLAS با همکاری سازمان تازه‌تاسیس VinylPlus Healthcare نشان داده است که PVC نرم (Flexible PVC) مورد استفاده در تجهیزات پزشکی، می‌تواند تا ۶ بار بدون افت قابل‌توجه در خواص مکانیکی، بازیافت مکانیکی شود. این یافته‌ها، افق‌های نوینی را برای زیست‌پایداری (Sustainability) در حوزه سلامت و حرکت به‌سوی اقتصاد چرخشی (Circular Economy) در صنعت تجهیزات پزشکی فراهم می‌کند.
بررسی قابلیت بازیافت مکانیکی در سامانه PVC Loop
پروژه‌ای با عنوان PVC Loop در قالب این مطالعه، کارکرد و قابلیت بازیافت مکانیکی PVC نرم را که در محصولاتی نظیر لوله‌های پزشکی مورد استفاده در تزریق داخل‌وریدی (IV)، دیالیز و سامانههای خونی کاربرد دارد، ارزیابی کرد. در این فرایند، ماده‌ی مورد بررسی تحت شش چرخه‌ی کامل بازیافت مکانیکی قرار گرفت؛ این مراحل شامل آسیاب کردن (Grinding)، رانشگری (Extrusion) و قالب‌گیری تزریقی (Injection Molding) بودند، بدون آنکه هیچ‌گونه افزودنی جدیدی در میان چرخه‌ها افزوده شود.
نتایج حاصل، پایداری خواص مکانیکی مانند استحکام کششی و محتوای نرم‌کننده (Plasticizer) را در طول شش چرخه بازیافت تایید کردند. تنها کاهش جزئی در پایداری گرمایی ایستا (Static Thermostability) بعد از چرخه چهارم مشاهده شد. این در حالی است که در آزمون‌های پایداری گرمایی پویا (Dynamic Thermal Stability)، ماده کارکردی پایدار از خود نشان داد. البته پس از چرخه‌ی ششم، زردی خفیفی در رنگ مشاهده شد که صرفا محدود به جنبه‌های زیبایی‌شناختی بود و کارایی فنی را تحت تاثیر قرار نمی‌داد.
نتایج مشابه از مطالعه‌ی مکمل BASF
در یک مطالعه تکمیلی از سوی غول شیمیایی آلمانی BASF، ترکیب دیگری از PVC-P مورد بررسی قرار گرفت که توانست تا ۱۱ چرخه رانشگری را بدون افت شدید در پایداری گرمایی تحمل کند. با این حال، زرد شدن ظاهری نیز از چرخه ششم به بعد در این ماده مشاهده شد.
نقش PVC در توسعه‌ی پایدار تجهیزات پزشکی
مدیرعامل VinylPlus، در واکنش به این مطالعه گفت: «سال‌هاست که مشخص شده است PVC سخت قابلیت بازیافت چندباره را دارد، اما این مطالعه اکنون نشان داد که در کاربردهای نرم نیز این ویژگی حفظ می‌شود. این یافته‌ها، جایگاه برتر و قابل‌اعتماد وینیل (Vinyl) در بازیافت مکانیکی را بیش از پیش تقویت می‌کند.»
VinylPlus Healthcare که در بروکسل مستقر است، دربرگیرنده‌ی زیرمجموعه‌هایی مانند VinylPlus Med و VinylPlus PharmPack و هم‌چنین ائتلاف سابق PVCMed است. این سازمان تلاش دارد با گردآوری تخصص‌های بین‌رشته‌ای از بخش‌های مختلف، گفتگوهای تخصصی‌تری در حوزه استفاده از وینیل در تجهیزات پزشکی فراهم کند؛ گفت‌وگوهایی که مزایای فنی این ماده، چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با زیست‌پایداری را مورد بررسی قرار می‌دهند.
تقویت زیرساخت‌های بازیافت، گام بعدی در آینده‌ای زیست‌پایدار
این تحقیق مهم، به‌ویژه در دوره‌ای که توجه جهانی به کاهش پسماندهای پلاستیکی پزشکی افزایش یافته، نشان می‌دهد که اگر زیرساخت‌های جمع‌آوری، سواچینی و بازیافت توسعه یابند، می‌توان از بخش قابل‌توجهی از این پلاستیک‌ها مجددا استفاده کرد، بدون آنکه نیازی به تولید مواد اولیه‌ی نو باشد.
این دستاورد علمی نه‌تنها زمینه‌ساز کاهش مصرف منابع فسیلی در زنجیره‌ی تامین تجهیزات پزشکی است، بلکه گامی موثر در راستای کاهش گازهای گلخانه‌ای، مدیریت بهتر پسماندهای بیمارستانی و ساخت محصولاتی با ترانمایی (Transparency) و کارایی بالا نیز خواهد بود.
🔧 کاربردهای گسترده و مزایای فناورانه PVC نرم بازیافتی
با تایید کارکرد پایدار PVC نرم پس از چندین چرخه بازیافت، اکنون راه برای استفاده‌ی دوباره از این ماده در طیف گسترده‌ای از تجهیزات پزشکی هموارتر شده است؛ تجهیزاتی مانند:
• لوله‌های انتقال مایعات و دارو
• کیسه‌های خون
• اجزای ست‌های دیالیز
• کانکتورها و پورت‌ها
افزون بر این، با توجه به پایداری این ماده در برابر شرایط فراورش، می‌توان آن را به‌خوبی در فرایندهایی نظیر گرماشکل‌دهی (Thermoforming) و اسفنج‌سازی (Foam) نیز مورد استفاده قرار داد؛ امری که امکان ساخت چندسازه (Composite)های نوآورانه برای کاربری‌های خاص پزشکی را نیز فراهم می‌سازد.
آینده‌ای روشن برای بازیافت PVC در حوزه سلامت
مطالعه AIMPLAS نقطه عطفی در تلاش‌های جهانی برای کاهش آلودگی پلاستیکی در بخش سلامت محسوب می‌شود. با اثبات این‌که PVC نرم می‌تواند تا شش بار و حتی بیش‌تر بدون افت کیفیت بازیافت شود، اکنون شرکت‌ها، بیمارستان‌ها و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی می‌توانند با اطمینان بیشتری به سوی راهکارهای زیست‌پایدار گام بردارند.
هم‌راستا با سیاست‌های جهانی برای زیست‌پایداری، نتایج این پژوهش می‌تواند منجر به اصلاح استانداردهای بازیافت پزشکی، توسعه‌ی سامانههای هوشمند جمع‌آوری و شکل‌گیری بازارهای جدید برای مواد بازیافتی در بخش سلامت شود.
