بازی برد برد هنر و پلیمرها برای کمک به طبیعت/ در آستانه بهار 1400

بسپار/ ایران پلیمر  هنر را می ­توان گستره ­ای از بیان و یا استفاده از قدرت خلاقیت و مهارت انسان دانست که سبب خلق آثاری می ­شود که بر احساسات اثرگذار است و یا پیام، معنا و مفهومی را انتقال می ­دهد. موسیقی، ادبیات، سینما و تئاتر، نقاشی، مجسمه­ سازی و… همگی نمونه­ هایی از زیرمجموعه­ های هنر هستند که تاثیرات آن­ها را بر احساسات، افکار و عقایدمان می­ بینیم.

اما نقش بسپار (پلیمر) در دنیای هنر چیست؟ بسپارها بر هر قسمتی از زندگی ما اثر گذاشته ­اند. فراتر از استفاده بی­ شمار در طیف گسترده ­ای از صنایع، بسپارها به دلیل تطبیق­ پذیری فوق­ العاده، مورد توجه طراحان، هنرمندان و معماران قرار گرفته ­اند. همچنین بسیاری از هنرمندان با به کار گرفتن بسپارها و ترکیب آن با ابتکار و خلاقیت، آثاری را در جهت ایجاد یک تحول مثبت و آگاهی از اهمیت بازیافت و استفاده مجدد (upcycling، استفاده مجدد از اشیا و مواد دور ریختنی برای تهیه یک محصول ارزشمند) خلق می ­کنند. بنابراین بسپارها هم می­ توانند در نقش ابزار و مواد اولیه یک اثر ظاهر شوند و هم عاملی الهام­ بخش در خلق یک اثر هنری باشند. در این مقاله به معرفی هنرمندان و آثاری می­ پردازیم که بسپارها را به دنیای هنر پیوند زده ­اند.

مکتب تجسم سه بعدی پلاستیکی

وقتی از دور به این اثر نگاه می­ کنید اسب­هایی را در حال تاختن می ­بینید اما با ریز شدن در جزئیات و نزدیک شدن به آن، اقلام آشنایی را خواهید یافت (شکل 1). ظروف و لوازم پلاستیکی آشپزخانه، شانه و سایر پلاستیک­ های دور ریختنی که اغلب به محل دفن زباله و یا اقیانوس ­ها راه پیدا می ­کنند، برای خلق چنین آثاری به همراهی Sayaka Ganz هنرمند اصالتا ژاپنی، می­ آیند. هدف او جلب توجه به زباله­ هایی است که در سراسر جهان حیات وحش را تهدید می­ کند. او همچنین حس پویایی و زنده بودن را به مواد مصنوعی و ساخته دست بشر، مانند پلاستیک می ­بخشد.

شکل 1: اثری از هنرمند ژاپنی Sayaka Ganz با استفاده از پلاستیک­ های دور ریختنی

نقاشی­ های پلاستیکی

درحالی­که بسیاری از هنرمندان با رنگ و روغن کار می­ کنند، Mbongeni Buthelezi هنرمند اهل آفریقای جنوبی در یک زمینه غیر متعارف متخصص است و زباله­ های پلاستیکی را به کارهای هنری تبدیل می­کند. او فرایند نقاشی پلاستیکی خود را با پیدا کردن زباله­ های دور ریخته شده در اطراف استودیو نقاشی خود آغاز می ­کند. سپس پلاستیک­ های رنگارنگ را با گرما ذوب می­کند و مخلوط حاصل را روی یک زمینه پلاستیکی تیره ­رنگ می ­زند که نقش بوم را ایفا می­ کند و در نهایت نقاشی­ های نفیس خود را که به طرز چشمگیری شبیه نقاشی­ های رنگ روغن است خلق می­ کند (شکل 2). او معتقد است که هنر خوب همیشه و لزوما از مواد گران­قیمت حاصل نمی ­شود.

شکل 2: نقاشی قدرت یک زن اثر Mbongeni Buthelezi

 بطری­ های بازیافتی پلی­ اتیلن ­ترفتالات (PET) در زیورآلات و تزئینات

شگفت ­زده نشدن از دست­سازه ­های نادر Gülnur Özdağlar غیرممکن است. همچنین باور اینکه این آثار زندگی اولیه خود را به عنوان بطری­ های پلاستیکی آغاز کرده ­اند نیز دشوار است. این معمار اهل ترکیه که در زمینه­ های طراحی گرافیک، عکاسی و هنرهای دیجیتال نیز فعالیت دارد، از سال 2008 طراحی و تولید زیورآلات و تزئینات را با استفاده از بطری­ های پلاستیکی بازیافتی PET  بر عهده داشته ­است (شکل3). او با جمع­ آوری بطری­ های PET و سپس با گرم کردن، برش­ دادن و سوراخ کردن، آن­ها را تغییر شکل می­ دهد و با خلق زیورآلات پوشیدنی ارزشمند و تزئینات خاص بر اهمیت بازیافت و استفاده مجدد تاکید می­ کند.

شکل 3: نمونه ­هایی از دست­سازه ­های Gülnur Özdağlar با استفاده از بطری­ های PET بازیافتی

 مجسمه ­های پلاستیکی

مشابه آثار جالبی که هنرمند آمریکایی Shari Mendelson می­ سازد را معمولا در یک موزه باستان­ شناسی می­بینید (شکل 4). این آثار در واقع از بطری­ های پلاستیکی دور ریخته شده آب­میوه و سودا تهیه می­شوند. این هنرمند با صرف ساعت­ها مطالعه در موزه هنر Metropolitan از آثار تاریخی سرامیکی، شیشه ­ای و فلزی الهام می­گرفته ­است. او کارش را با جمع ­آوری بطری­های پلاستیکی از دوستان و خانواده از سال 2009 آغاز کرد.

هنر و آثار وی به موضوعاتی از قبیل تاریخ، فرهنگ، آگاهی از محیط زیست و مصرف ­گرایی می ­پردازد. همچنین در آثار او به صورت بصری به اشکال هنری فرهنگ آشور، بابلی، ساسانی و رومی اشاره شده است.

شکل4:  مجسمه­ای ساخته شده از پلاستیک توسط Shari Mendelson

گردآوری: مهندس پردیس فائقی ­فرد
[email protected]

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره نوروزی (۲۲۱) ماهنامه بسپار که در نیمه اسفندماه ۹۹ منتشر شده است بخوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.