قانون اساسی درباره فقدان رئیس جمهور چه می گوید؟ / محمد مخبر در صورت موافقت رهبر، رییس جمهور می شود + سوابق
بسپار/ ایران پلیمر اصل ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می گوید: در صورت فوت، عزل، استعفاء، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را بر عهده می‌گیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت ۵۰ روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود، در صورت فوت معاون اول یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیس‌جمهور معاون اول نداشته باشد مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب می‌کند.
محمد مخبر دزفولی پیش از آن که معاون اول ابراهیم رئیسی شود، نزدیک به ۱۵ سال رئیس «ستاد اجرایی فرمان امام»، یک از ثروتمندترین مجموعه‌های اقتصادی کشور بود. این ستاد مستقیما زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند.
او که در رقابت با نام‌هایی سرشناس در جبهه اصولگرایان به معاونت رئیس جمهوری رسید، ریاست «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» را به دست گرفت تا وضعیت اقتصاد را سر و سامان دهد، هرچند شواهد نشان می‌دهد که کارنامه موفقی نداشته است.
محمد مخبر دزفولی تیرماه سال ۱۳۳۴ در دزفول زاده شد. خانواده‌اش مذهبی و پدرش، شیخ عباس مخبر، واعظ و روحانی، و در دوره‌ای امام جمعه موقت دزفول بود.
محمد مخبر دوره تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در دزفول و اهواز گذراند و آن طور که رسانه‌های ایران نوشته‌اند، مدرک کارشناسی مهندسی برق، کارشناسی ارشد مدیریت و دکترای مدیریت و برنامه ریزی توسعه اقتصادی دارد و در رشته حقوق بین‌الملل هم مدرک دکترا گرفته است.
از فعالیت‌های او پیش از انقلاب ۱۳۵۷ اطلاعات زیادی در دست نیست اما روزنامه هم‌میهن در مقاله‌ای نوشته است که او همراه با افرادی مانند محمد جهان‌آرا، علی شمخانی، محسن رضایی، محمد فروزنده و محمدباقر ذوالقدر عضو گروه منصورون بوده است؛ گروهی که در خوزستان شکل گرفته بود و در دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ خورشیدی علیه حکومت پهلوی فعالیت می‌کرد.
او بعد از آغاز به کار سپاه پاسداران در خوزستان به عنوان مسئول بهداری سپاه دزفول منصوب شد و در سال‌های جنگ ایران و عراق این سمت را بر عهده داشت.
محمد مخبر بعد از پایان جنگ، مدیرعامل شرکت مخابرات دزفول، معاون اجرایی شرکت مخابرات استان خوزستان و سپس مدیر عامل این شرکت شد. او دوره‌ای هم معاونت استانداری خوزستان را بر عهده داشت.
بعد از آن به تهران رفت و در دوره ریاست محمد فروزنده (اهل خوزستان) بر بنیاد مستضعفان، مناصب مهمی مانند معاونت حمل‌ونقل و بازرگانی این بنیاد را بر عهده گرفت.
از دیگر مناصبی که محمد مخبر بر عهده داشت، ریاست هیئت مدیره بانک سینا بود که زیر نظر بنیاد مستضعفان فعالیت می‌کرد.
اما جهش بزرگ و سرنوشت‌ساز مخبر در هزارتوی بنیادها و ستادهای مالی و اقتصادی ایران، زمانی رخ داد که در تیرماه ۱۳۸۶ به ریاست ستاد اجرایی فرمان امام منصوب شد.
این ستاد که تحت نظر رهبر، در طی چند دهه به بنگاه اقتصادی عظیمی تبدیل شده که ثروتی نجومی دارد و دامنه فعالیت‌های آن در تمام حوزه‌های ممکن گسترش یافته است.
وزارت امور خارجه آمریکا در ماه ژانویه سال ۲۰۲۱، ستاد اجرایی فرمان امام و محمد مخبر، رئیس وقت آن را تحریم کرد.
بنیاد و موسسه دانش‌بنیان برکت از جمله زیرمجموعه‌های اصلی ستاد است که در زمان ریاست محمد مخبر راه‌اندازی شد.
آنچه نام محمد مخبر را در سال‌های آخر ریاستش بر ستاد، و هم‌زمان با همه‌گیری کرونا در رسانه‌ها مطرح کرد، پروژه ساخت واکسن داخلی کوید-۱۹ بود که تحت نظر بنیاد برکت اجرا می‌شد. تا پیش از آن، با وجود ریاست بر یکی از قدرتمندترین نهادهای مالی و اقتصادی حکومت ایران، نام او در میان عموم کمتر شناخته‌شده بود.
محمد مخبر رقابت برای تصدی پست معاون اول ریاست جمهوری را از نام‌های شناخته‌شده‌تری مانند سعید جلیلی برد و در روز ۱۷ مرداد، پنج روز بعد از تنفیذ ابراهیم رئیسی، به این سمت منصوب شد.
اما هنوز یک سال از آغاز کار دولت ابراهیم رئیسی نگذشته بود که رقابت‌های سیاسی، و از آن مهم‌تر وخیم‌تر شدن وضعیت اقتصادی با وجود وعده‌های انتخاباتی، صدای اصولگرایان ناراضی را درآورد. آنها از ابراهیم رئیسی می‌خواستند دایره اختیارات محمد مخبر را محدود کند و بعضی حتی خواهان برکناری او بودند.
اما این انتقادها راه به جایی نبرد. محمد مخبر در شهریور ۱۴۰۱ با حکم رهبر جمهوری اسلامی ایران به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد و ابراهیم رئیسی هم انتقادها از او را نشنیده گرفت. دی ماه همان سال عکس‌های محمد مخبر منتشر شد که در رویدادی کم‌سابقه در جلسه سران سه قوه شرکت کرده بود. بسیاری انتشار تصاویر او در این جلسه را به عنوان پیامی به منتقدانش ارزیابی کردند.
از آن زمان هم معاون اول رئیسی بدون آن که نامش چندان خبرساز شود، و با وجود نابسامانی وضع اقتصاد ایران، همچنان در مقام خود باقی مانده است.
با اعلام رسمی خبر شهادت رییس جمهور و هیات همراه، محمد مخبر ماموریت تازه و غیرمنتظره‌ای پیدا کرده که در صورت موافقت رهبری تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام و تعیین رییس جمهور بعدی ادامه خواهد داشت.
